ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΦΩΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (Ματθ. 5, 14-19)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ὁμιλίας στή Λούτσα, στίς 17/7/1994)
1. Εἰκόνες γεμάτες νόημα
Τό Εὐαγγέλιο πού ἀκούσαμε, μᾶς λέγει ὅτι ὁ Κύριος θέλοντας νά βάλλει προβληματισμό στούς ἁγίους του μαθητές, γιά τό ἔργο τό ὁποῖο εἶχαν νά κάνουν, γιά τήν ἀποστολή τους, εἶπε: «Ἐσεῖς εἴσαστε τό φῶς τοῦ κόσμου. Εἴσαστε τό ἁλάτι τῆς γῆς. Εἴσαστε μία πόλη χτισμένη στήν κορυφή ἑνός βουνοῦ».
Εἶστε ἁλάτι, εἶστε φῶς, εἶστε πόλη. Ὡραῖες εἰκόνες!
Τί ἤθελε νά πεῖ ὁ Χριστός;
Θά τό ἐξετάσουμε σήμερα. Γιατί, ἤρθαμε στήν Ἐκκλησία γιά νά προβληματιστοῦμε. Νά ἐξετάσουμε κάπως καλύτερα καί πιό ὑπεύθυνα τήν ἀποστολή μας. Νά δοῦμε: Τί εἴμαστε; Τί πρέπει νά κάνουμε γιά νά ἐκπληρώσουμε τήν ἀποστολή μας μέσα στόν κόσμο καί νά γίνουμε εὐάρεστοι ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μας, Θεοῦ καί μισθαποδότου μας;
Ἀλλοίμονο ἀδελφοί, ἄν ἐρχόμαστε στήν Ἐκκλησία μόνο ἀπό κοινωνικό καθῆκον ἤ ἀπό συνήθεια, χωρίς αὐτοί οἱ προβληματισμοί νά μᾶς ἀνησυχοῦν, γιατί τότε σιγά-σιγά θά πεθαίνουμε ἠθικά καί πνευματικά.
Εἶπε λοιπόν τό φῶς τοῦ κόσμου, ὁ διδάσκαλος ὅλων μας ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός: «ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου». Τί εἶναι τό φῶς; Παίρνουμε μία λάμπα ἠλεκτρική. Τό φῶς εἶναι ἕνα ὁλοκάθαρο πράγμα. Δέν ἔχει λέρες. Δέν ἔχει βρῶμες. Δέν ἔχει κηλίδες. Δέν ἔχει σκοτεινά πράγματα. Δέν ἔχει ἀπαράδεκτα, οὔτε βρώμικα. Οὔτε ὕποπτα. Τό φῶς εἶναι λευκό, φωτεινό.
Μᾶς βοηθάει νά δοῦμε ὅλα τά ἄλλα πράγματα σωστά. Μικρά καί μεγάλα. Καθαρά καί ἀκάθαρτα. Χωρίς φῶς ὅλα ἀβέβαια. Ὅλα στήν ἀμφιβολία. Ὅλα χωρίς νά ξέρομε, ἄν τά γνωρίζουμε καί ἄν τά καταλάβαμε.
Λέει ἀκόμη ὁ Χριστός: «Ἐσεῖς εἴσαστε τό ἁλάτι γῆς» Τί εἶναι τό ἁλάτι; Βάζεις λίγο ἁλάτι στό νερό. Διαλύεται. Πηγαίνει παντοῦ. Καί τό νερό γίνεται ἁλμυρό. Βάζεις λίγο ἁλάτι σέ ἕνα κομμάτι τυρί. Καί διαλύεται καί εἰσχωρεῖ παντοῦ. Ἀπ’ ἔξω τό ρίχνεις ἀλλά μπαίνει παντοῦ στό τυρί. Τό ἁλμυρίζει, τό νοστιμίζει. Καί κάτι ἀκόμα: Τό συντηρεῖ. Δέν τό ἀφήνει νά χαλάσει. Χωρίς ἁλάτι σέ λίγο θά βρωμοῦσε. Καλά ἁλατισμένο εἶναι σάν νά βρίσκεται στό ψυγεῖο. Οἱ παλαιότεροι ἀντί γιά τό ψυγεῖο, εἶχαν τό ἀρκετό ἁλάτι.
Τό ἁλάτι λοιπόν εἰσδύει, νοστιμίζει, συντηρεῖ, διατηρεῖ. Τί ὡραῖες ἰδιότητες! Καί τί ὡραία εἰκόνα πού βρῆκε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός γιά κεῖνον πού ἔχει πίστη σ’ Αὐτόν καί τόν ἀκολουθεῖ.
Καί ἡ τελευταία εἰκόνα: «Ἐσεῖς εἴσαστε μία πόλη χτισμένη ἀπάνω στό βουνό». Ἄν εἶναι κάποιο χωριό χτισμένο σέ μία πλαγιά, καί δέν βρεθεῖς ἀκριβῶς ἀπέναντί του, δέν τό βλέπεις. Πρέπει νά ψάξεις νά τό βρεῖς. Τήν πόλη πού εἶναι χτισμένη στήν κορυφή τοῦ βουνοῦ, ὅπου καί νά σταθεῖς θά τήν δεῖς. Θέλεις, δέν θέλεις, τήν βλέπεις. Καί θέλουν, δέν θέλουν οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως αὐτῆς, ἡ πόλη τους φαίνεται ἀπό παντοῦ καί δίνει τήν μαρτυρία τῆς ὑπάρξεώς της, τῆς ὀμορφιᾶς της, τῆς δόξας της καί τοῦ πλούτου της.
2. Ὁδηγητικές μορφές
Βέβαια ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, μέ τίς εἰκόνες αὐτές δέν θέλει νά κάνει ἐπιστημονικό μάθημα, οὔτε γιά τό φῶς, οὔτε γιά τό ἁλάτι, οὔτε γιά τήν πόλη. Τί θέλει τότε νά πεῖ μέ τά λόγια: «Ἐσεῖς εἴσαστε τό φῶς, ἐσεῖς εἴσαστε τό ἁλάτι καί ἐσεῖς εἴσαστε ἡ πόλη πού εἶναι χτισμένη ψηλά»;
Ὅταν λέει, «εἴσαστε τό φῶς», μᾶς θυμίζει ὅτι: Ἀφοῦ εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ, πιστοί τοῦ Χριστοῦ, βαφτιστήκαμε στό ὄνομά του τό ἅγιο, καί πιστεύουμε στήν Ἀνάστασή του καί στήν Βασιλεία του τήν αἰώνιο, πρέπει νά εἴμαστε φῶς. Δηλαδή νά ἔχομε: χέρια καθαρά, σῶμα καθαρό, στόμα καθαρό, γλώσσα καθαρή, μυαλό καί σκέψη καθαρά.
Ἀλλά νά τό ἐρώτημα:Εἶναι φωτεινά καί καθαρά σάν τό φῶς τά χέρια σου, οἱ πράξεις σου, τό σῶμα σου, τό στόμα σου, ἡ γλώσσα σου, ἡ σκέψη σου, ἡ καρδιά σου; Εἶναι καθαρά; Ἄν εἶναι καθαρά σάν φῶς, θά εἶναι φῶς καί γιά τούς ἄλλους. Γιατί τό φῶς δέν εἶναι μόνο γιά τόν ἑαυτό του. Μέ ἄλλα λόγια μᾶς λέγει, ὁ Κύριός μας, ὅτι ὁ χριστιανός μοιάζει σάν ἕνα καθρέφτη, πού εἶναι ξεσκονισμένος καλά. Ὅταν βρεθεῖ ἕνας ἄνθρωπος ἀπέναντί του, βλέπει μέσα τό πρόσωπό του. Αὐτή εἶναι ἡ ἀποστολή τοῦ χριστιανοῦ στόν κόσμο. Γι' αὐτό εἶπε ὁ Χριστός: «Ὑμεῖς ἐστε, τό φῶς τοῦ κόσμου». Βλέποντας ὁ ἄλλος τά ἔργα τῶν μαθητῶν του καί τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς τους, νά αἰσθάνεται πώς στέκει ἀπέναντι σέ ἕνα καθρέφτη καί παρατηρεῖ τόν ἑαυτό του.
Καί ὅταν, σέ σύγκριση μέ τούς ἀληθινούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ βλέπει τόν ἑαυτό του ταπεινότερο, διαφορετικό, φτωχό πνευματικά, καταλαβαίνει ποῦ βρίσκεται, ἐλέγχεται καί ποθεῖ νά γίνει καλύτερος.
Σέ κάποιο χωριό, ὁ δάσκαλος ἦταν ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, πρότυπο. Ἦταν τόσο καθαρός, στά χέρια, στό σῶμα, στό στόμα, στήν καρδιά, στή σκέψη του, σέ ὅλα, πού ἦταν ἕνας πνευματικός καθρέφτης. Ὅλοι ἔλεγαν: «Τό ἔκανε αὐτό ὁ μπάρμπα-Θοδωρῆς; Σημαίνει πώς πρέπει νά τό κάνουμε καί ἐμεῖς. Εἶναι τό σωστό. Γιατί δέν κάνει ποτέ του λάθη»
Ἐδῶ πρέπει νά τονίσουμε, ὅτι ἄν δέν φροντίσει ὁ ἄνθρωπος νά κρατήσει καθαρά τά χέρια του, καθαρό τό σῶμα του καί τό στόμα του, δέν μπαίνει στό δρόμο τοῦ Θεοῦ. Οὔτε μπορεῖ νά ἀποκτήσει καθαρή καρδιά, καί καθαρή σκέψη. Καί φυσικά δέν θά γίνει ποτέ φῶς τοῦ κόσμου ὅπως τόν θέλει ὁ Θεός.
Εἶπε ὁ Χριστός: «Ὑμεῖς ἐστε, τό φῶς τοῦ κόσμου».
Εἴμαστε; Ἄν ναί, δόξα τῷ Θεῷ.
Δέν εἴμαστε; Νά γίνουμε.
Ἄς δοῦμε τώρα πῶς εἶναι ὁ χριστιανός «ἁλάτι τῆς γῆς».
Νά πῶς μιά ἁπλή μητέρα, ζώντας μέσα στό σπίτι της, ἔριξε τό ἁλάτι τοῦ Χριστοῦ στήν ψυχή τῶν παιδιῶν της. Τί τούς ἔλεγε;
-Παιδιά, ὅταν κοιτάζω τά μάτια σας, βλέπω, ἄν εἴσαστε ἐντάξει ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ καί ἀπέναντι σέ μένα. Τό καταλαβαίνω. Τά μάτια εἶναι καθρέφτης. Τά δείχνουν ὅλα.
Ποιός δέν τό ξέρει αὐτό, ὅτι τά μάτια τά δείχνουν ὅλα; Καί συνέχιζε:
-Κοιτάξτε παιδιά μου. Τήν στιγμή πού δέν θά ἔχετε τό θάρρος νά μέ κοιτάξετε στά μάτια καί δέν θά δεχόσαστε νά ἀνοίξετε τά μάτια σας ἀπέναντί μου νά κοιτάξω μέσα γιά νά δῶ: Εἶναι καθαρά τά μάτια σας; Διατηροῦνται τά χέρια σας, τό σῶμα, τό στόμα σας, ἡ καρδιά σας, καθαρά; Ἐκείνη τήν στιγμή καλύτερανά ἔχω πεθάνει, παρά νά ἔχω τήν πίκρα νά σᾶς δῶ, σέ μιά τέτοια κατάσταση μακρυά ἀπό τόν Χριστό.
Τό ἁλατάκι αὐτό τῆς μητέρας μπῆκε στή καρδιά τῶν παιδιῶν. Τήν νοστίμισε, τήν ἁλάτισε καί τήν διατήρησε ἀνέγγιχτη ἀπό τήν σαπίλα. Ποιά σαπίλα; Κρυβόμαστε πίσω ἀπό τή μύτη μας; Αὐτή πού ὑπάρχει τόσο διάχυτη μέσα στόν κόσμο. Τήν ἁμαρτία, τήν πολυπρόσωπη ἁμαρτία, τήν πολυποίκιλη ἁμαρτία. Πού τήν βρίσκεις παντοῦ καί διαλύει τά πάντα.
Νά παρακαλέσουμε τόν Κύριο νά μᾶς δώσει χάρη, ὥστε μέ τό παράδειγμα τό καλό, μέ τόν λόγο τόν καλό, μέ τήν συμπεριφορά τήν καλή, νά γίνει ὁ πατέρας γιά τά παιδιά, ἡ μητέρα γιά τόν σύζυγο καί γιά τά παιδιά, ὁ ἀδελφός γιά τόν ἀδελφό, ἁλάτι πνευματικό. Καί ὅλοι μαζί γιά τήν κοινωνία μας, πού εἶναι κοινωνία τοῦ Χριστοῦ μας, Ὀρθόδοξοι βαπτισμένοι στό ὄνομά του, νά γίνουμε ἁλάτι πού θά νοστιμίζει καί θά συντηρεῖ.
Τί ὡραῖο πού θά ἦταν νά μήν εἶχε παύσει ὁ κάθε χριστιανός, νά εἶναι ἁλάτι ἐπάνω στή γῆ.
Εἶπε ἀκόμη ὁ Χριστός: «Εἴσαστε πόλις ἐπάνω ὄρους κειμένη». Θέλετε νά σᾶς βλέπουν οἱ ἄλλοι; Ἄντέχουν τά ἔργα σας στό φῶς;
Δέν θέλετε; Φοβόσαστε; Κάτι φταῖτε.
Ἀπό τήν στιγμή πού δείχνετε μέ τή ζωή σας, ὅτι εἶστε «λίγο καλοί χριστιανοί», καί ἐκεῖνοι πού δέν σκέπτονται νά ρθοῦν στήν Ἐκκλησία καί ζοῦν μακρυά ἀπό τόν Χριστό, προβληματίζονται. Γιατί τά μάτια τους τά ἔχουν στραμένα σέ σᾶς.
Ἄν δηλαδή σᾶς δοῦν νά ἔχετε συνέπεια, ἀληθινή πίστη, ἀληθινή καλωσύνη, ἀληθινή καθαρότητα, ἀληθινή νοστιμάδα, ἁλάτι καί φῶς ἀληθινά, ποῦ θά πᾶνε; Γρήγορα θά βροῦν τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς στό Χριστό. Γιατί δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος πού νά μήν ποθεῖ καί νά μήν σκέπτεται τήν αἰώνια ζωή καί πού νά μή θέλει νἄχει τήν ἀληθινή χαρά, πού ὑπάρχει μόνο κοντά στό Χριστό, στό σωτήρα μας. Καί ἡ ἀληθινή χαρά εἶναι καρπός καθαροῦ σώματος, καθαροῦ στόματος καί καθαρῆς καρδιᾶς. Ὅσο πιό πολύ αὐτά εἶναι καθαρά, τόσο πιό πολύ ἡ χαρά εἶναι μέσα στή καρδιά τοῦ ἀνθρώπου μόνιμη καί ἀναφαίρετη.
3. Μιλάτε μέ καρδιά καί χείλη γιά τόν Χριστό, παίρνετε χάρη
Στήν Καρχηδόνα τῆς Ἀφρικῆς, τήν ἐποχή τῶν διωγμῶν, ἔπιασαν τόν ἐπίσκοπο Εὐγένιο καί τόν ἀπειλοῦσαν μέ βασανιστήρια καί θάνατο γιά νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό. Ἐκεῖνος τούς εἶπε:
-Μία εἶναι ἡ ἀλήθεια. Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα. Μία εἶναι ἡ ἀλήθεια ὁ Χριστός. Καί τήν ἀλήθεια δέν τήν ἀφήνει ὁ ἄνθρωπος γιά τίποτε.
Τί συνέβη τότε; Τήν ὥρα πού μαρτυροῦσε ὁ ἅγιος Εὐγένιος καί ἔλεγε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι πηγή ζωῆς, παρουσιάζεται ὁ Χριστός σέ ἕναν ἐκ γενετῆς τυφλό καί τοῦ λέει:
-Σήκω, νά πᾶς στό δεσπότη. Πρίν ἀπό λίγο ὁ Εὐγένιος ὁμολόγησε καί διακήρυξε μπροστά στούς ἐχθρούς μου, ὅτι εἶμαι ὁ Θεός, τό φῶς τοῦ κόσμου. Πήγαινε καί πές του, νά ἁπλώσει τά δάχτυλά του καί νά τά ἀκουμπήσει στά μάτια σου. Ἀπό τήν στιγμή πού μίλησε γιά μένα μπροστά στούς ἐχθρούς μου, πῆρε πάνω του τήν χάρη μου. Μόλις ἀκουμπήσουν τά δάχτυλά του στά μάτια σου, θά δεῖς τό φῶς.
Πῆγε ὁ ἄνθρωπος καί τό εἶπε στό δεσπότη. Ποῦ νά δεχθεῖ καί ποῦ νά καταλάβει ὁ δεσπότης ὅτι μέ τό νά πεῖ δυό λόγια ἡρωισμοῦ καί ἀφοσιώσεως στό Χριστό, ἦλθε ἡ χάρη καί ἡ δύναμη τοῦ Παναγίου Πνεύματος πάνω του, πρίν μαρτυρήσει καί πρίν τόν σκοτώσουν γιά τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Καί τόν ἔκανε θαυματουργό.
Ἀνοίγετε, ἀδελφοί, τό στόμα, ἀνοίγετε καί τήν καρδιά νά ὁμολογεῖ καί νά κηρύττει τόν σωτήρα τοῦ κόσμου Ἰησοῦ Χριστό, τήν πηγή τοῦ φωτός, τήν πηγή τοῦ ἁγιασμοῦ, τήν πηγή τῆς δυνάμεως καί τῶν θαυμάτων.
Καί θά ἀξιωθοῦμε ἐμεῖς οἱ φτωχοί, νά δοῦμε θαύματα πολλά. Τά μεγαλύτερα θαύματα εἶναι ἡ μετάνοια καί διόρθωση τῶν ἀνθρώπων τοῦ περιβάλλοντός μας, γιά τή σωτηρία τους.
Ἄς παρακαλέσουμε τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό νά μᾶς ἀξιώσει νά εἴμαστε στό περιβάλλον μας, «φῶς τοῦ κόσμου, ἁλάτι τῆς γῆς καί πόλις ἐπάνω ὄρους χτισμένη». Ἀμήν.-