fruits

†Μητροπολίτου Νικοπόλεως ΜΕΛΕΤΙΟΥ

 

Τί εἶναι; Πῶς ἀντιμετωπίζονται;

 

Η ΣΚΟΥΦΙΑ ΤΟΥΣ

    Ἀπό ποῦ βαστάει ἡ σκούφια του;

    Μιά πολύ σοφή ἐρώτηση πού κάνει ὁ λαός μας, ὅταν πρωτοσυναντήση κάποιον ἄγνωστο. Καί εἶναι πολύ σοφή, γιατί-ὅπως καί νά τό κάνωμε-...τό μῆλο κάτω ἀπ᾿ τή μηλιά θά πέση. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός εἶπε ''Το καλό δένδρο κάνει καλό καρπό. Τό σαπρό δένδρο κάνει σαπρό καρπό''. Μπορεῖ νά γίνη διαφορετικά;

    Τήν σοφή ἐρώτηση ''ἀπό ποῦ βαστάει ἡ σκούφια του;'' εἶναι χρήσιμο νά τήν κάνωμε γιά τόν κάθε ἄγνωστο. Καί ἰδιαίτερα γιά κεῖνον πού θέλει, ντέ καί καλά, νά μᾶς σώση. Νά μᾶς διδάξει νέα θρησκεία!

    ῎Ισως νά καταλάβατε ὅτι ὁ ἄγνωστος, γιά τόν ὁποῖον μιλᾶμε, εἶναι ἐκεῖνος ὁ κομψοντυμένος κύριος (παρέα συνήθως μέ μιά κυρία) πού κάποτε κτύπησε τήν πόρτα σας, καί στάζοντας μέλι προσπάθησε νά σᾶς πλασάρη δυό θρησκευτικά περιοδικά τήν ΣΚΟΠΙΑ καί τό ΞΥΠΝΑ.῎Ισως καί ἄλλα ἔντυπα. Πρόκειται γιά τούς λεγόμενους Χιλιαστές ἤ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ ἤ Σπουδαστές τῶν Γραφῶν ἤ...ἤ...

    Νά τό ἐρώτημα: Ἄραγε, τί εἶναι; Καλοί; ἤ μᾶς κάνουν τόν καλό;

    Ἄν βιαστῆς νά ἀπαντήσης, θά εἰπῆς ''Μά αὐτῶν τό στόμα στάζει μέλι. Μπορεῖ νά εἶναι καρπός δένδρου σαπροῦ;'' Δέν πρέπει, ὅμως, νά ξεχνᾶμε, ὅτι δέν γνωρίζομε ἕνα δένδρο μόνο ἀπό τόν καρπό. Σέ πολλές περιπτώσεις πρέπει νά ξέρωμε πρῶτα τό δένδρο. Ποιοῦ δένδρου, λοιπόν, καρπός εἶναι οἱ Χιλιαστές; Ἀπό ποῦ βαστάει ἡ σκούφια τους;

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΕΝΔΡΟ ΚΑΛΟ; ΕΧΕΙ ΚΑΛΗ ΡΙΖΑ;

    Ἰδρυτής τοῦ Χιλιασμοῦ ἦταν ἕνας Ἑβραῖος ἔμπορος, ὁ Κάρολος Ρῶσσελ (1852-1916). Κάποια ἐποχή ὁ Ρῶσσελ ἔγινε προτεστάντης. Καί μάλιστα πάστορας. Στήν Ἀμερική. Στήν Νέα Ὑόρκη. Τό 1874 ἔφτιαξε μιά ''Ἀνώνυμη Μετοχική Ἑταιρεία'', πού ἔβγαζε θρησκευτικά φυλλάδια καί βιβλία. Καί οἱ δουλειές πηγαίνανε καλά. Γεμίζανε οἱ τσέπες τοῦ Ρῶσσελ. Καί ὅσο πιό πολύ γεμίζανε οἱ τσέπες τοῦ Ρῶσσελ, τόσο πιό πολύ ἅπλωνε τίς δουλειές του, μέ ὅλο καί πιό πολλά φυλλάδια, μέ ὅλο πιό παράξενες ἑρμηνεῖες τῆς Ἁγίας Γραφῆς!

    Καί νά τό πρόβλημα Χρήματα πολλά. Βιβλία πολλά. Ὀπαδοί πολλοί. Καρποί πλούσιοι!.. Τί δένδρο, λοιπόν, ἦταν ὁ Ρῶσσελ; Καλό ἤ κακό; Ἀπό τί θά τόν κρίνωμε; Ἀπό τά πολλά χρήματα ἤ ἀπό τους πολλούς ὀπαδούς; ῎Οχι! Ἀπό κάτι ἄλλα προσόντα. Γιατί χρήματα καί ἀφελεῖς ὀπαδούς ἀποκτοῦν καί πολλοί ἀπατεῶνες.

    Νά, λοιπόν, τό δένδρο Κάρολος Ρῶσσελ· Τό 1906 καταγγέλθηκε ἀπό τήν γυναῖκα του, ὅτι ἔκανε μοιχεία. Καί γιά νά ὑπερασπίση τόν ἑαυτό του, ἔκανε πέντε ἐφέσεις. Ἐπῆγε σέ ὅλα τά ἀνώτατα δικαστήρια. Ἀλλά ἀπό ὅλα ἐκρίθη ἔνοχος. Καί ἡ γυναίκα του τόν ἐχώρισε! Λόγῳ μοιχείας! Φαίνεται,ἐξ ἄλλου, ὅτι στό ἁμάρτημα αὐτό ὁ Ρῶσσελ εἶχε πολλές ἐπιδόσεις. Αὐτό τοὐλάχιστον μαρτυρεῖ τό γεγονός, ὅτι, πεθαίνοντας ἄφησε τίς μετοχές του σέ...πέντε γυναῖκες! (The Dictionary of American Biography, New York 1935). Ἄντετώρανάπιστέψης, ὅτιὁΡῶσσελἦτανδένδροκαλό! Καίὅτιαὐτάπούἐπινόησεκαίἐδίδαξε, εἶναιὁδόςσωτηρίας! Δένθάεἶσαιτοὐλάχιστονἀφελής;

    ῞Ομως, ἄςπροσέξωμεκαίκάτιἄλλο. Ὑπάρχουνἁμαρτωλοίμέταπεινόφρόνημακαίἁμαρτωλοίθεομπαῖχτες. ὉΡῶσσελ, τίἦταν; ΠεριοριζόμαστενάγράψωμεμόνοτοῦτοὉΡῶσσελἰσχυριζότανὅτι ''...ἦτανὁἐκλεκτόςτοῦΘεοῦ... Εἶχε θεία χειροτονία... Καί ἐλάμβανε ''τόν λόγον'' κατ᾿ εὐθεῖαν ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ...''(Τό Τετελεσμένον Μυστήριον, σελ. 66, 457, 475-487)!!! Τί ἦταν, λέει; Στόμα Θεοῦ;;!! Εἶχε ὁ Ρῶσσελ ταπεινό φρόνημα;

    Ἄς πᾶμε τώρα καί στόν διάδοχο τοῦ Ρῶσσελ, τόν Ράδερφορντ. Αὐτός ἦταν δικηγόρος, συνήγορος τοῦ Ρῶσσελ στίς δίκες πού ἀναφέραμε. Καί ὁ Ράδερφορντ δέν πήγαινε πίσω σέ ''ἀρετές''. Ἄνθρωποι πού τόν γνώρισαν προσωπικά, μαρτυροῦν, ὅτι ἔπινε πολύ καί ἔπαιρνε ναρκωτικά, ἀπό τά ὁποῖα καί πέθανε! Ἐξ ἄλλου ἕνας πρώην διευθυντής τῆς Σκοπιᾶς ἀναφέρει, ὅτι ὁ ''ἀντάξιος'' διάδοχος τοῦ Ρῶσσελ εἶχε καί ἄλλες ''ἀσχολίες'', γιά τίς ὁποῖες ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει ''αἰσχρόν ἐστι καί λέγειν''...

    Πόσο διαφέρουν οἱ ἀρχηγοί τῶν Χιλιαστῶν ἀπό τούς ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς ἁγίους Πατέρες! Πόσο διαφέρουν ἀπό τόν Μέγα Βασίλειο, ἀπό τόν Γρηγόριο τόν Θεολόγο καί ἀπό τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο!

    Ἐμπιστεύεσαι ποτέ τήν ζωή σου σέ ὕπουλους καί ἐπικίνδυνους ἀνθρώπους; ῎Οχι! Ποτέ! Πῶς, λοιπόν, θά ἐμπιστευθῆς τήν ψυχή σου σέ ἀνθρώπους, πού τούς βαρύνουν τέτοιες πράξεις; Μπορεῖ ποτέ νά ἦσαν ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ; Μπορεῖ ποτέ, νά κήρυξαν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ;

Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

    ῎Εχετε συναντήσει ποτέ Χιλιαστή; Μάρτυρα τοῦ Ἰεχωβᾶ; Σᾶς περιγράφομε, πῶς ἐνεργοῦν, γιά νά ξέρετε.

    Πρῶτα θά προσπαθήση, νά σᾶς δώση ἕνα περιοδικό ἤ ἕνα βιβλίο. Τά περιοδικά τους εἶναι ἡ ΣΚΟΠΙΑ καί τό ΞΥΠΝΑ. Βιβλία ἔχουν ἀρκετα. ῞Ολα, σχετικά μικρά.

    Μετά προσπαθεῖ, νά σοῦ ἀνοίξη συζήτηση γύρω ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ.

    Δέν θά σοῦ μιλήση ποτέ γιά μετάνοια, ταπείνωση, ὑπομονή, ἀγάπη, εὐσπλαγχνία, καλωσύνη.

    Θά ἀρχίση μέ κατηγορίες ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας μας. Θά τό πῆ καί θά τό ἐπαναλάβη πολλές φορές ''Ἐσεῖς οἱ ὀρθόδοξοι ἔχετε ξεφύγει ἀπό τό σωστό. Λατρεύεται εἴδωλα (ἔτσι ὀνομάζουν τίς ἅγιες εἰκόνες). Τιμᾶτε ἀνθρώπους σάν θεούς. Δέν σέβεστε τό ἅγιο ὄνομα τοῦ Θεοῦ πού εἶναι τό Ἰεχωβᾶς! Κάνετε μετάγγιση αἵματος! Πιστεύετε στήν ἁγία Τριάδα. Πιστεύετε, ὅτι ἡ Παναγία ἦταν παρθένος...'', καί πολλά ἄλλα.

    Τί θά κάνετε; Θά ἀρχίσετε νά συζητῆτε μαζί τους;

    Θά ἦταν πολύ καλό νά τό κάμετε. Καί θά ἔπρεπε νά γίνεται ἀπό ὅλους. ῎Επρεπε νά εἴμαστε πάντοτε ἔτοιμοι, νά ὑπερασπισθοῦμε τήν πίστη μας. ῞Ομως...

ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΔΕΝ ΠΑΝΕ ΑΟΠΛΟΙ

    Ἐσύ τί ἔχεις διαβάσει; Ξέρεις, τί πιστεύεις; Ξέρεις, τί διδάσκει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία; Ξέρεις, τί πιστεύει ὁ Χιλιαστής; Ξέρεις κάτι καλά; ἤ ἁπλῶς τό φαντάζεσαι,γιατί κάτι ἄκουσες;

    Πρίν ἀρχίσης τόν πόλεμο, ὑπολόγισες, τί ὄπλα ἔχεις; Σκέφτηκες, ὅτι μπορεῖ νά ἔχης μόνο λιανοντούφεκα, καί ἐκεῖνος νά ἔχη πυρηνικά ὅπλα; Τί κάνομε, ὅταν οἱ ἐχθροί μας (π.χ. οἱ Τοῦρκοι) ἔχουν ἀπένταντι τῆς πατρίδας μας ὑπεροπλία; Παραδινόμαστε σ᾿αὐτούς, νά γίνωμε δοῦλοι τους; Ἤ θά πουλήσωμε ὅ,τι ἔχομε, γιά νά ἀμυνθοῦμε;

    Ἐσύ, λοιπόν, τί ὅπλα ἔχεις; Τί προετοιμασία ἔχεις κάμει νά ἀμυνθῆς, νά ὑπερασπιστῆς τήν πίστη σου καί τήν ψυχή σου;

    - Δέν εἶναι ἀρκετό (θά ρωτήσης), ὅτι ἔχω διαβάσει λίγο τό Εὐαγγέλιο, τόν βίο τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου καί κάτι ἄλλα βιβλιαράκια;

    - ῎Ο χ ι, δέν εἶναι ἀρκετό.

    Ὁ Μάρτυρας τοῦ Ἰεχωβᾶ ἔρχεται ἔτοιμος κάθε φορά, νά σοῦ συζητήση ἕνα θέμα! Πρίν ξεκινήση, τό ἔχει μελετήσει καλά!

    Δέν εἶναι φυσικό, ὅτι, ἄν ἀρχίσης συζήτηση, θά σέ μπλέξη; Καί μήν ἰσχυριστῆς· ''Θά μοῦ εἰπῆ.-Θά τοῦ ἀπαντήσω!''. Δηλαδή, πετροπόλεμο θά κάνετε γιά γοῦστο; Κι᾿ὅπου βγῆ;

    Ἐμπιστεύεσαι στίς πέτρες πού διαθέτεις; Ἤ μήπως φᾶς καμμιά γερή στό κεφάλι;

ΤΑ ΑΞΙΟΜΑΧΑ ΟΠΛΑ ΜΑΣ

    Θέλεις νά ἐξοπλισθῆς καλά; Φρόντισε νά διαβάσης μερικά ἀπό τά πιό κάτω βιβλία, πού εἶναι εἰδικά γιά τούς χιλιαστές·

    1. Πρωτοπρεσβ. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου ΟΙ ΧΙΛΙΑΣΤΕΣ ΜΑΣ ΓΡΑΦΟΥΝ, Ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας.

    2. Τοῦ ἰδίου Η ΣΚΟΠΙΑ, ΖΩΗΡΟΤΕΡΟ ΦΩΣ Ἤ ΠΥΚΝΟΤΕΡΟ ΣΚΟΤΟΣ; Ἐκδ. Ἀπ. Διακονίας.

    3. Ἀρχιμ. Πολυκάρπου Γιάνναρου ΛΥΚΟΙ ΒΑΡΕΙΣ, Ἐκδ. Ἱ. Μονῆς Παρακλήτου.

    4. Τοῦ ἰδίου ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΑΝΟΠΛΙΑ, Ἐκδ. Ἱ. Μονῆς Παρακλήτου.

    5. Ἀρχιμ. Γεωργίου Ἀναστασάκη ΧΙΛΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΛΑΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΙΡΕΣΙΣ ΑΥΤΩΝ.

    6. Θεοδώρου Σταυροπούλου (πρώην Μάρτυρος τοῦ Ἰεχωβᾶ) ΟΙ ΨΕΥΔΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ, ῎Εκδ. Ὀρθοδόξου Τύπου.

    7. Νικολάου Σωτηροπούλου, ΑΝΤΙΧΙΛΙΑΣΤΙΚΟΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ, Ἐκδ. ''Ὁ Σταυρός''.

    8. Τοῦ ἰδίου, ΓΙΑΧΒΕ ΙΗΣΟΥΣ.,῎Εκδ. ''Ὁ Σταυρός''.

    Πρίν ἀγοράσης καί μ ε λ ε τ ή σ η ς κ α λ ά ἕνα τοὐλάχιστον ἀπό τά βιβλία αὐτά, παραδέξου ὅτι εἶσαι ἄοπλος, ἄμαχος.

ΠΡΟΣΕΞΕ, ΜΗ ΓΙΝΕΣΑΙ ΠΡΟΔΟΤΗΣ!

    Βέβαια, σέ ἕνα κράτος ὑπάρχουν καί ἄμαχοι. Ὁ ἄμαχος πληθυσμός εἶναι· γέροι, γριές, γυναῖκες, παιδιά.

    Οἱ ἄμαχοι δέν κάνει νά προδίνουν. Οὔτε νά πουλιοῦνται. Κάνει νά μάχεται ὁ ἄνδρας στό μέτωπο, καί ἡ γυναῖκα του νά ''παραδίνεται'' στόν ἐχθρό; Δέν ὀφείλει νά σταθῆ βράχος; Καί νά μή προδώση μέ κανένα τρόπο, οὔτε τήν πατρίδα, οὔτε τόν ἄνδρα της;

    Τό ἴδιο ἰσχύει καί μέ τήν Ἐκκλησία. ῎Εχει μάχιμους καί ἄμαχους. Ἑνωμένοι νικᾶμε. Ἐσύ, ἔχεις φρόνημα σωστό; Φρόνημα ἑνότητας;

    Σοῦ ἔτυχε μπροστά σου Χιλιαστής;

    Ἀπάντησε του μέ αὐστηρή σοβαρότητα·

    - Ἐγώ εἶμαι Ὀρθόδοξος. ῎Ορεξη γιά κουβέντες δέν ἔχω! Βιβλία καί χριστιανικά περιοδικά, ὅταν θέλω, παίρνω ἀπό τήν Ἐκκλησία μου. Ἄν θέλεις κουβέντες, πήγαινε νά βρῆς τόν παπᾶ στήν ἐνορία μας. Θά σοῦ ἀπαντήσει γιά λογαριασμό μου. Αὐτός τήν Ὀρθόδοξη Πίστη τήν ξέρη καλά.

    Καί μετά, ἀνάφερέ το στούς μάχιμους Στόν παπᾶ τῆς ἐνορίας σου. Στήν Μητρόπολη.

    Ἄν θέλης καί σύ νά πάρης μέρος στήν μάχη, χρειάζεται

κόπος μελέτης. Οἱ Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ, ὅταν ἰδοῦν ἄνθρωπο νά ἔχη διαβάσει τά βιβλία πού ἀναφέρομε πιό πάνω, στρίβουν! Γιατί ξέρουν, ὅτι δέν ἔχουν νά κάνουν μέ κουτούς. Μέ εὔκολα θύματα.

    Αὐτή εἶναι ἡ σωστή ἀντιμετώπιση.

    Βάλ᾿την σέ ἐφαρμογή!

ΠΩΣ ΤΗΝ ΠΑΘΑΙΝΕΙ Ο ΒΑΤΡΑΧΟΣ

    Πρό ἐτῶν, ἕνας ἀνώτερος Χιλιαστής στήν Κολωνία τῆς Γερμανίας, ἔμπιστο πρόσωπο στήν κεντρική ὀργάνωση τῶν Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ, ἔδινε συμβουλές σέ κατωτέρους του, στελέχη τῶν Χιλιαστῶν Κολωνίας.

    Τούς συμβούλευε, πῶς θά τά καταφέρουν καλλίτερα νά κρατοῦν τούς νεο-πλανημένους, νά μή τούς φεύγουν! Εἶπε τοῦτο, εἶπε ἐκεῖνο,εἶπε πολλά!

    Στό τέλος,γιά νά τόν καταλάβουν καλλίτερα, ἔφερε ἕνα παράδειγμα· Τό θανατηφόρο ξεγέλασμα τοῦ βατράχου.

    ''Τόν βάτραχο, τούς ἔλεγε, καί σέ λίγους βαθμούς ζεστό νερό, ἄν τόν βάλετε, δέν μένει μέ κανένα τρόπο. Θά πηδήξη ἀμέσως καί θά φύγη! Ἄν, ὅμως, τόν βάλετε σέ κρῦο νερό, κι ἀρχίσετε σιγά - σιγά νά τό ζεσταίνετε, δέν θά τό πάρει καθόλου χαμπάρι. Καί θά μείνη μέσα ὥσπου νά βράση! Θά βράζει, καί δέν θά φεύγη!!!

    ῎Ετσι πρέπει νά κάνωμε κι ἐμεῖς! Νά συμπεριφερώμαστε στούς καινούργιους μέ τέτοιο λεπτό τρόπο, ὥστε νά μή μποροῦν νά καταλάβουν τούς πραγματικούς σκοπούς μας! Διότι - ἡ πεῖρα τό ἔχει δείξει! - ὅταν καταλαβαίνουν τούς πραγματικούς σκοπούς τῆς Ὀργανώσεως, κανείς μέ κανέν5α τρόπο δέν μένει σ᾿αὐτήν''!

    Αὐτά ὀμολογοῦσε ὁ ἀνώτερος Χιλιαστής! Αὐτά ''συμβούλευε''!

    Γι᾿αὐτό, ὅταν οἱ χιλιαστές πλησιάζουν ὀρθοδόξους, στήν ἀρχή ὑποκρίνονται, ὅτι εἶναι οἱ πιό καλοί καί οἱ πιό πιστοί Χριστιανοί. ῎Ετσι ὁ ἀφελής-λέει μέσα του· ''Τί καλοί πού εἶναι!'' Καί σκέφτεται· ''Τί ἐδῶ, στήν Ἐκκλησία μας, τί σ᾿αὐτούς! Τό ἴδιο εἶναι''!

    Καί ξεγελιέται!.. . Σάν τόν βάτραχο!

(Ἀπό τό βιβλίο τοῦ πρώην Μάρτυρος τοῦ Ἰεχωβᾶ

Θ.Β.Σταυρόπουλου ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ)

ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ; ΠΟΤΕ!

    Κάποτε ἐπισκέφθηκαν τόν ἅγιο Ἀγάθωνα μερικοί, πού εἶχαν ἀκούσει πολλά γιά τήν ἀρετή του. Θέλησαν, λοιπόν, νά τόν δοκιμάσουν καί ἄρχισαν νά τοῦ λένε·

    - Εἶσαι πόρνος καί ὑπερήφανος, Ἀγάθων!

    - Ναί, εἶμαι! τούς ἀπάντησε ὁ ἅγιος.

    - Εἶσαι φλύαρος καί κουτσομπόλης, Ἀγάθων!

    - Ναί, εἶμαι! ξανᾶπε, χωρίς νά ταραχθῆ, ὁ ἅγιος.

    - Εἶσαι αἱρετικός, Ἀγάθων!

    Σ᾿αὐτή τήν ἐρώτηση, ὁ ἅγιος ἀπάντησε σταθερά καί κοφτά·

    - ῎Οχι! Αἱρετικός δέν εἶμαι!

    Ξαφνιασμένοι οἱ ἐπισκέπτες του τόν ρώτησαν·

    - Γιατί, πάτερ, ὅλα τά δεχόσουν, χωρίς νά ἀντιδρᾶς, καί μόλις σέ εἴπαμε αἱρετικό, ἀμέσως τό ἀρνήθηκες;

    Καί ὁ ἅγιος τούς ἐξήγησε·

    - Γιά ὅλα τά προηγούμενα, κατηγορῶ τόν ἑαυτό μου. Καί ἀπό αὐτό ἀποκτῶ τήν ὠφέλεια τῆς ταπεινώσεως. Αἱρετικός, ὅμως, σημαίνει χ ω ρ ι σ μ έ ν ο ς ἀ π ό τ ό ν Χ ρ ι σ τ ό. Καί χωρίς τόν Χριστό ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΩΤΗΡΙΑ !

    Τί μᾶς λέγει ὁ ἅγιος;

    Μᾶς λέει ὅτι

    ῞Οσο ἁμαρτωλός καί ἄν εἶναι ἕνας Ὀρθόδοξος εἶναι πιό κοντά στόν Θεό καί στήν σωτηρία ἀπό τόν αἱρετικό. Γιατί ὁ αἱρετικός ἔχει ἀλλάξει τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ, δίνει λάθος στοιχεῖα γιά τόν Χριστό, ἀντίθετα στήν πραγματικότητα! Καί ἔτσι ἀκολουθόντας μιά αἵρεση, ἀντί νά πηγαίνομε κοντά στόν Χριστό, πηγαίνομε ὅλο καί πιό μακριά Του. Καί ὅσο πιό πολύ φανατιζόμαστε στήν αἵρεση, τόσο πιό μακριά ἀπό τόν Χριστό βρισκόμαστε.

    Αὐτό ἰσχύει γιά ὅλες τίς αἱρέσεις καί πολύ περισσότερο γιά τούς Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ - Χιλιαστές.