Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ (Λουκ. 8, 5-15)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ὁμιλίας στόν Ἅγιο Σπυρίδωνα, στίς 16/10/1983)
1. Βλάστησε μετά 4000 χρόνια!
Τό Εὐαγγέλιο πού ἀκούσαμε, μᾶς ἐξηγεῖ γιατί μερικές φορές δέν καρποφορεῖ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός μᾶς λέγει ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι χτύποι στόν ἀέρα. Ἀλλά εἶναι κάτι τό πολύ ζωντανό. Εἶναι κάτι πού ἀπό μόνο του ἔχει ζωή. Καί δέν πάει ποτέ χαμένο. Εἶναι σπόρος. Ἐάν ἁπλά τόν κρατήσεις ἔχεις σπόρο. Πρίν ἀπό 4000 χρόνια, κάποιοι ἀρχαῖοι Αἰγύπτιοι, ἔβαλαν μέσα σέ μιά πυραμίδα μιά στάμνα σιτάρι. Τήν βρῆκαν οἱ ἀρχαιολόγοι στίς ἡμέρες μας. Καί τό σιτάρι ἦταν τόσο καλό καί καθαρό πού ἐκεῖνο τό λίγο πού ἔσπειραν πειραματικά βλάστησε καί καρποφόρησε. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι κάτι πιό δυνατό ἀπό ὅλους τούς σπόρους καί ἀπό αὐτό τό σιτάρι. Ὅπου καί νά τόν ἀφήσεις εἶναι πάντοτε ζωντανός. Ἕτοιμος νά φυτρώσει, νά βλαστήσει καί νά καρποφορήσει.
Ἐδῶ καί χιλιάδες χρόνια ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ὅταν βρεῖ γῆ καλή κάνει τέτοια θαύματα πού μένουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κατάπληκτοι. Παράδειγμα: Ὁ ἐν ἁγίοις πατήρ ἡμῶν Σπυρίδων. Τί ὑπέροχος εἶναι ὁ βίος του! Δεύτερο παράδειγμα: Μετά ἀπό 1.600 χρόνια ὁ ἐν ἁγίοις πατήρ ἡμῶν Νεκτάριος. Καί χίλια ἄλλα ἀνάλογα θαύματα μέσα εἰς τήν ἱστορία τοῦ κόσμου. Πῶς ἔγιναν; Ἔπεσε ἕνας σπόρος ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ μέσα σέ κάποιες ψυχές. Δηλαδή ἄκουσαν μία λέξη ἀπό τό Εὐαγγέλιο. Ἡ λέξη αὐτή συγκίνησε τήν καρδιά τους. Ἐπεθύμησαν τήν ἀρετή καί ἀγωνίστηκαν νά κατακτήσουν τήν ἀρετή πού ζητᾶ ὁ Θεός ἀπό τόν κάθε ἄνθρωπο. Καί ἀγωνιζόμενοι, σιγά-σιγά, μέ ὑπομονή, ἔφτασαν στό ὕψος πού ἔφτασε ἕνας ἅγιος Βασίλειος. Ἕνας ἅγιος Ἀθανάσιος. Ἕνας ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ἕνας ἅγιος Νικόλαος. Ἕνας ἅγιος Νεκτάριος.
Ὅλοι αὐτοί ἀγωνιζόμενοι μέ ταπείνωση, μέ προσευχή, μέ νηστεία, μέ ἐγκράτεια καί ὑποταγή τοῦ ἑαυτοῦ τους στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καθάρισαν τόν ἑαυτό τους ἀπό κάθε μολυσμό σαρκός καί πνεύματος. Καί γι' αὐτό κάθε ἄνθρωπος τούς ἔβλεπε μέ ἐμπιστοσύνη, μέ ἀνάπαυση, μέ γαλήνη καί μέ χαρά. Ὅπως καί σήμερα, σέ ὅλες τίς κοινωνίες, ὅλοι μας ἀνεξαιρέτως, ὅτι φρονήματα καί ἄν ἔχουμε, ὅταν βλέπουμε ἄνθρωπο γαλήνιο, ἤρεμο, ταπεινό, ἀληθινό δοῦλο τοῦ Θεοῦ, βρίσκει τό πνεῦμα μας πάνω του ἀνάπαυση.
Γιατί; Γιατί ἡ ἀρετή ἐπιβάλλεται. Ἐπιβάλλεται μέσα μας τόσο βαθειά, πού ἄν εἴχαμε αὐτή τή στιγμή μπροστά μας τόν ἅγιο Νεκτάριο, κανείς δέν θά μποροῦσε νά μᾶς κρατήσει… Θά πέφταμε νά τόν προσκυνήσουμε μέ μετάνοια ἐδαφιαῖα. Γιά νά τοῦ ἐκδηλώσουμε τόν σεβασμό μας. Καί τί ἄλλο; Τόν θαυμασμό μας. Σέ τί; Στό μεγάλο ἄθλημα νά περιφρονήσει τά τοῦ κόσμου καί νά ἀγωνιστεῖ γιά τά πνευματικά. Γιά νά γίνει ἄνθρωπος σωστός, ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ.
2. Ἀπό τό χωράφι ἐξαρτᾶται ἡ παραγωγή
Γιατί ὅμως σέ μερικούς ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καρποφόρησε καί σέ ἄλλους δέν καρποφορεῖ; Γιατί ὁ ἅγιος Βασίλειος ἔκανε τόσο καρπό πνευματικό καί ἐγώ δέν κάνω καθόλου;
Λέγει ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός: Αὐτό, δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τόν σπόρο. Ὁ σπόρος εἶναι πάντοτε τοῦ Θεοῦ. Εἶναι πάντοτε καλός. Ἡ καρποφορία, ἐξαρτᾶται ἀπό τή γῆ στήν ὁποία πέφτει.
Ἄν πέσει σέ πέτρες, δέν βλαστάνει καί δέν καρποφορεῖ καθόλου. Θά τόν βροῦν τά πουλιά καί θά τόν φᾶνε.
Πέτρες εἶναι οἱ ἀκατάστατες ἐκεῖνες ψυχοσυνθέσεις καί νοοτροπίες πού δέν παίρνουν στά σοβαρά τίποτε. Καί πουλιά;
Πουλιά εἶναι οἱ σπερμολογίες καί οἱ διάφορες ἰδεολογίες πού ἐκφράζονται τίς περισσότερες φορές μέ μία ἐντελῶς ἀδικαιολόγητη περιφρόνηση γιά τά πνευματικά.
-Τί εἶναι αὐτά; Εὐαγγέλιο; Ὤχ καημένε…
Οὔτε τό κοίταξε ποτέ του τό Εὐαγγέλιο, οὔτε τό διάβασε ποτέ του, οὔτε τό φιλοσόφησε ποτέ του. Καί ὅμως τό περιφρονεῖ. Τοῦ μιλᾶνε γιά ἀρετές καί φεύγει σάν νά πρόκειται γιά κάτι τό στραβό. Παρότι δέν ἀσχολήθηκε ποτέ νά δεῖ σέ τί μεταβάλλουν οἱ ἀρετές τόν ἄνθρωπο. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος αὐτός πέτρα. Καί ὅταν βρίσκεται σέ ἐπικοινωνία μέ ἄλλον, εἶναι πτηνό ἁρπακτικό πού ἁρπάζει τόν σπόρο ἀπό τήν καρδιά τοῦ πλησίον πρίν προφθάσει νά… ξεμυτίσει.
Ἕνας ἄλλος σπόρος ἔπεσε στά ἀγκάθια. Φύτρωσαν τά ἀγκάθια καί ὅταν βλάστανε ὁ σπόρος τόν ἔπνιξαν καί δέν τό ἄφησαν νά κάνει καρπό.
Ποιά εἶναι τά ἀγκάθια; Εἶναι τά πάθη τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Οἱ ἐπιθυμίες του. Τίς καταλαβαίνουμε ὅλοι μέσα μας καί τίς ξέρουμε ὁ καθένας γιά τόν ἑαυτό μας καλύτερα ἀπό κάθε ἄλλο. Ξέρουμε τί μᾶς ἐμποδίζει ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἄς σταθοῦμε λοιπόν μέ ἀπόλυτη εἰλικρίνεια ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἑαυτοῦ μας, καί ἄς ποῦμε: «Τέρμα ἡ ὑποκρισία. Δέν φταίει οὔτε τό μυαλό, οὔτε ἡ ἐπιστήμη, οὔτε ἡ πρόοδος, οὔτε τίποτα. Ἕνα μοῦ φταίει. Τά πάθη».
Ὅλα τά ἄλλα δέν εἶναι παρά ἕνα μαλακό μαξιλαράκι γιά νά ἀναπαύονται τά πάθη μου καί νά βρίσκω ἐγώ, γιά τόν ἑαυτό μου, εὐπρόσδεκτη γιά τούς κουτούς δικαιολογία ὅτι βαδίζω καλά. Γιατί; Γιατί τά πάθη μου εἶναι ἀγκάθια μέσα στήν ψυχή μου. Ἀλλά ἐγώ παρότι εἶναι ἀγκάθια, τά αἰσθάνομαι ὅτι εἶναι οἱ γλυκύτεροι καρποί ἡ δροσιστικότερη αὔρα καί τό ἁπαλώτερο χάδι. Γιατί; Γιατί τά ἄφησα καί μέ δέσμευσαν καί μέ ὑποδούλωσαν.
Καί ἀπό κεῖ πέρα, δέν κάνω πιά ὅτι ἀπαιτεῖ ἡ ψυχή μου, πού ἀπαιτεῖ νά ἔχω ἀγάπη, σεμνότητα, εἰλικρίνεια καί νά ψάχνω γιά τήν ἀλήθεια συνεχῶς. Καί νά ἀγωνίζομαι γιά κάθε ἀρετή μέ κόπο καί θυσία. Γι' αὐτό ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶπε: «Τό δέ εἰς τήν γῆν τήν ἀγαθήν πεσόν οὗτοι εἰσιν οἵτινες δεξάμενοι τόν λόγον τοῦ Θεοῦ ἐν καρδίᾳ καθαρᾷ καί ἀγαθῇ», καρποφοροῦν μέ ὑπομονή.
Τί σημαίνει καρδιά καθαρή καί ἀγαθή; Εἰλικρίνεια! Στάθηκα ἀπέναντι στό λόγο τοῦ Θεοῦ μέ εἰλικρίνεια. Τά βρῆκα σωστά τά λόγια Του. Καί ἀπό κεῖ καί πέρα ὅρμησα στόν ἀγώνα ἀψηφώντας τά πάντα.
3. Εὐλογημένη καρποφορία
Τήν ὑπομονή πρέπει νά τήν βάλλομε μπροστά. Ἡ ὑπομονή δέν εἶναι τόσο στόν κόπο. Πιό πολύ εἶναι στόν ἑαυτό σου. Ποῦ; Ἐκεῖ πού ἔχεις ὁρισμένες στραβές παρορμήσεις. Καί σοῦ λέει: «Κάνε ἐκεῖνο πού σοῦ ἀρέσει». Ὑπομονή σημαίνει νά ξέρεις νά προσέχεις καί νά συγκρατιέσαι. Νά λές στόν ἑαυτό σου: «Στάσου ἐδῶ πού εἶσαι. Μή γυρίζεις πίσω. Πνέει λίβας. Θά ζεματιστεῖς…»
«Καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ». Τό πότισμα, τό βοτάνισμα, ἡ καλλιέργεια τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ μέσα στήν ψυχή γίνεται μέ τήν ὑπομονή. Γιατί πρέπει κανείς νά ἐπιμένει. Νά παρακολουθεῖ σταθερά καί ἄγρυπνα μέσα του τίς κινήσεις τῶν διαφόρων παθῶν. Ποιῶν παθῶν; Ὄχι μόνο τῶν σαρκικῶν ἀλλά καί τῶν τῆς ψυχῆς. Τῶν διαφόρων διεστραμμένων συναισθημάτων: Φθόνου, κακίας, ὑπερηφανείας, ἐπάρσεως, ἐπιδειξιομανίας. Καί ποιῶν ἄλλων παθῶν; Τῶν παθῶν τῆς διανοίας. Ποιά εἶναι τά πάθη τῆς διανοίας; Πάθος τῆς διάνοιάς μας, διαστροφή τῆς διάνοιάς μας, εἶναι νά μήν ἔχουμε ἔχουμε ταπείνωση ὥστε νά ξέρουμε ποῦ εἴμαστε καί πόσα χρειάζεται ἀκόμα νά μάθουμε. Καί νά μήν καταδεχόμαστε νά ρωτᾶμε μέ ταπείνωση: «ποῦ ὑστερῶ; τί πρέπει νά μάθω;» Καί ἐπειδή ἔχουμε ἔπαρση διανοίας, διαστροφή διανοίας, ἀντί νά ἔχουμε αὐτιά, ἔχουμε ὅλοι στόμα νά λέμε προχειρολογίες. Καί τί ἄλλο; Κριτική! Ὄχι ἀναζήτηση τῆς ἀληθείας. Ἡ ἀναζήτηση τῆς ἀληθείας θέλει ταπείνωση. Θέλει διάθεση μαθητοῦ. Ὄχι δασκάλου. Θέλει συζήτηση. Θέλει διάβασμα. Καί προπαντός θέλει προθυμία ὥστε ἐκεῖνο πού βλέπω ὅτι εἶναι σωστό νά τό ἐγκολπώνομαι, παραμερίζοντας τίς δικές μου τοποθετήσεις.
Ἔτσι πορεύτηκαν οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι βρῆκαν τήν ἀλήθεια, ἔτσι βρῆκαν τό ψυχικό μεγαλεῖο, ἔτσι δοξάστηκαν ἀπό τόν Θεό, καί ἔγιναν μεγάλοι ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων.
Ὁ ἄνθρωπος πού καλλιεργεῖ τήν ψυχή του κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν χάνει. Ὅσο περισσότερο μέσα του καρποφορεῖ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, τόσο περισσότερο βρίσκει ἀνάπαυση.
Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶπε: «ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι κόκκος σινάπεως». Ἕνας σπόρος σινάπι, εἶναι τόσο μικρός πού τόν πιάνεις καί δέν τόν καταλαβαίνεις στό δάχτυλό σου. Ὅταν ὅμως φυτρώσει, γίνεται δένδρο πανύψηλο. Τόσο μεγάλο ὥστε πᾶνε τά πουλιά καί φτειάνουν φωλιές πάνω του, γιατί ἐκεῖ βρίσκουν ἀσφάλεια.
Ἔτσι εἶναι καί ὁ ἄνθρωπος πού πίστευσε καί ἐφάρμοσε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Σιγά-σιγά ὅπως τό σποράκι ἔγινε καί αὐτός δένδρο καταπράσινο, γεμάτο ὀμορφιά, δροσιά καί καρπούς. Γιά τόν ἑαυτό του καί γιά τούς ἄλλους. Γιατί στόν «ἴσκιο» του, ἀναπαύονται οἱ ἄνθρωποι καί «τρέφονται» μέ τούς καρπούς του.
Ἁπλά πράγματα: Ὅλοι τό ξέρουμε ὅτι ὑπάρχουν δύο δρόμοι: τοῦ κόσμου καί τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά μποροῦμε νά βεβαιώσουμε ὅτι τό πνεῦμα μας βρίσκει ἀνάπαυση μόνο στούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ γιατί ἦταν ταπεινοί, ἀγωνιστές, γεμάτοι ἀγάπη καί καλωσύνη. Καί ὅσο περισσότερο εἶναι κάποιος, ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, τόσο περισσότερο τόν ἀγαπᾶμε καί τόσο περισσότερο τόν τιμᾶμε.
Ἔχουμε χρέος νά προσέξουμε καί νά καταλάβουμε τή σημασία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, μέ τόν ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος ἁγιάζεται καί σώζεται.
Καί μέ τόν ὁποῖο γίνεται χαρά καί παρηγορία γιά τούς ἄλλους. Ἀμήν.-