Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ (Λουκά 8, 5-15)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας στην Αγ. Τριάδα Πρέβεζας, στις 15/10/2006)
1. Κόπος και ευθύνη
Το σημερινό Ευαγγέλιο χρησιμοποιώντας μια εικόνα της γεωργικής ζωής, την σπορά, μας μίλησε για την διδασκαλία του λόγου του Θεού, που συνήθως νομίζουμε ότι είναι κάτι απλό και εύκολο. Σαν να λέμε, παίρνεις τον σπόρο, τον πετάς στη γη και ό,τι γίνει. «Έγινε η σπορά», λες «ξεμπερδέψαμε». Όμως αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μόνο ανευθυνότητα. Ο καλός γεωργός ποτέ δεν πετά τον σπόρο όπως τύχει. Και τον λόγο του Θεού, που τον παρομοίασε ο Χριστός με σπόρο, δεν κάνει να τον πετάμε όπως τύχει. Δεν πρέπει να τον πετάμε σαν πέτρα στα κεφάλια εκείνων που ακούν. Δεν είναι κάτι το πολύ φτηνό η διαχείριση του λόγου του Θεού, για να κοιτάμε πώς θα ξεμπερδέψουμε το συντομότερο με την υπόθεση αυτή. Είναι θέμα πολύ ιερό, πολύ μεγάλο και θέλει υπευθυνότητα από εκείνον που τον παίρνει στο στόμα του για να τον κηρύξει, για να πει κάτι για τον Χριστό.
Στην παραβολή που ακούσαμε, είπε ο Χριστός ότι ένα σημαντικό μέρος του σπόρου, έπεσε στην άσφαλτο, στις πέτρες, στα αγκάθια, και πήγε χαμένος. Στην καλλίτερη περίπτωση φύτρωσε μεν, όπως γίνεται όταν τον σπέρνεις σε ένα ακαλλιέργητο χωράφι, αλλά δεν έκανε καρπό. Υπήρξε βέβαια και λίγος σπόρος που έπεσε σε γη «καλή και αγαθή», δηλαδή καλλιεργημένη γη. Και εκεί ο σπόρος έδειξε τι είναι. Απέδωσε καρπό εκατονταπλάσιο. Έτσι έπρεπε να γίνεται πάντοτε.
Επιτυχία του λόγου του Θεού έχουμε όταν πέσει σε καλλιεργημένη καρδιά. Το χωράφι, πρώτα καλλιεργούν και μετά το σπέρνουν. Αν δεν γίνει έτσι, πάει χαμένος και ο σπόρος και ο κόπος του γεωργού. Ποιός όμως είναι ο κόπος στην περίπτωση της διδασκαλίας του λόγου του Θεού;
Θυμηθείτε τον εαυτό σας, όταν δίνετε συμβουλές στα παιδιά σας και εκείνα δυστροπούν και δεν θέλουν να σας ακούσουν. Τότε είναι που κυριολεκτικά «σκάζει» ο γονιός. Υποφέρει χειρότερα από το να δούλευε σκληρά μια ολόκληρη εβδομάδα. Γιατί είναι μεγάλο βάρος να μιλάς σε άνθρωπο που δεν θέλει να ακούσει. Άμα έχεις πάρει στα σοβαρά τον λόγο του Θεού, πονά η ψυχή σου όταν βλέπεις τον κόσμο να μην έχει διάθεση να ασχοληθεί με τον λόγο που δίνει αληθινή ζωή.
2. Η καρδιά του Ευαγγελίου
Ερώτημα: Τι φταίει; Αν εξετάσουμε τον εαυτό μας θα δούμε ότι τις περισσότερες φορές το σφάλμα είναι δικό μας. Δεν φταίει ο σπόρος ούτε η γη, αλλά το κεφάλι μας. Γιατί; Γιατί απλά προσπαθούμε να ξεμπερδέψουμε με τον λόγο του Θεού. «Θα του πω λίγα λόγια» σκεπτόμαστε «για να τελειώνουμε. Θα τα πω σ’ αυτό το παλιόπαιδο, να τα ακούσει, μια-δυό φορές και μετά παραιτούμαι, γιατί με αυτά που κάνει μου χάλασε την ησυχία μου».
Δεν είναι έτσι αδελφοί. Πρέπει την πνευματική συμβουλή να την έχουμε μέριμνά μας, στον νου και στην καρδιά μας. Να προβληματιζόμαστε πώς και πότε θα την πούμε για να γίνει δεκτή. Αλλιώς θα συμβεί εκείνο που λέει η παροιμία: «όσο είναι ο νους σου στο ζευγάρι, άλλο τόσο θα βρεθούν τα βόδια». Δηλαδή πρέπει να σκεπτόμαστε πώς θα γίνει η σπορά του λόγου του Θεού σωστά, ώστε να την ακούσει κάποιος και να ωφεληθεί.
Είπαμε ότι ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού.
Δηλαδή; Διαβάζουμε το Ευαγγέλιο, βρίσκουμε μερικά ρητά π. χ. «αγαπάτε αλλήλους», κ.λ.π και τα ξεφουρνίζουμε ευκαίρως ακαίρως;
Όχι, αδελφοί μου. Το κέντρο και η καρδιά του λόγου του Θεού είναι: «Ούτως ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον ώστε τον
Υιόν Αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις Αυτόν μη απόλλυται, αλλ' έχει ζωήν αιώνιον» Αυτός είναι ο σπόρος που πρέπει να πέσει στην καρδιά. Το Ευαγγέλιο είναι μεγάλο βιβλίο που έχει πολλά ωραία διδάγματα. Άμα καταλάβεις την ουσία, την κεντρική ιδέα, τότε ψάχνεις και βρίσκεις τα άλλα διδάγματα. Τα μελετάς, τα τηρείς και κάνεις καρπό πολύ. Το ένα-τριάντα, και το ένα-εξήντα, και το ένα-εκατό. Και καμιά φορά, όχι μόνο το ένα-εκατό μόνο, αλλά το ένα, χίλια, δέκα χιλιάδες, εκατομμύρια...
Ποιός έκανε τον λόγο του Θεού, από ένα σποράκι που έπεσε στην καρδιά του, εκατομμύρια; Ο Απόστολος Πέτρος, ο Απόστολος Παύλος, ο Άγιος Αντώνιος, ο Άγιος Βασίλειος, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, η Παναγία η Μητέρα του Χριστού και η Μητέρα μας. Να λοιπόν ποιός είναι ο σπόρος: «Ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού που ήρθε στον κόσμο για την σωτηρία μας. Σταυρώθηκε, θανατώθηκε, τάφηκε, αναστήθηκε εκ νεκρών και τώρα κάθεται εκ δεξιών του Θεού. Και ετοιμάζει για μας, για εκείνους που Τον πιστεύουν τόπο για να τους πάρει κοντά Του στην αιώνια ζωή.
Αν αυτά τα πράγματα δεν έχουν μπει στην καρδιά μας, είμαστε τσιμέντο, έστω και αν βρισκόμαστε πότε-πότε στην εκκλησία, και παρακολουθούμε κηδείες, βαπτίσματα και άλλες ακολουθίες. Στην περίπτωση αυτή είμαστε ακόμη άσφαλτος, πέφτει ο λόγος μέσα μας, ακουμπάει για λίγο στην καρδιά μας, ή καλύτερα στα αυτιά μας, αλλά μέσα στην καρδιά μας δεν μπαίνει. Οπότε τσάμπα ο κόπος, αποτέλεσμα μηδέν. Και νάταν μόνο μηδέν; Όχι είναι και κάτι χειρότερο ακόμα.
3. Πόθος αληθινής μεγαλωσύνης
Τι λοιπόν χρειάζεται; Πριν διδάξουμε άλλους οφείλουμε να καλλιεργήσουμε πρώτα την δική μας καρδιά. Έτσι ο λόγος του Θεού που θα πέσει εκεί να φυτρώσει, να ριζώσει, να κάνει καρπό. Το πρώτο βήμα για την καλλιέργεια του εαυτού μας, είναι να ξεβουλώσουμε τα αυτιά μας. Διαφορετικά, όταν τα έχουμε βουλωμένα το μόνο που μας μένει είναι ο τίτλος του καλού χριστιανού, ο οποίος όμως δεν ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο της καρδιάς μας.
Ας αναφέρουμε δύο παραδείγματα για να το καταλάβουμε καλύτερα.
Βλέπεις ένα φίλο σου με το σακάκι του γεμάτο λέρες. «Μα γιατί είσαι γεμάτος λέρες; Δεν υπάρχει σαπούνι; Δεν καθαρίζει το σαπούνι;». Υπάρχει το σαπούνι, αλλά αυτό δεν αρκεί. Πρέπει να το πάρουμε, να το χρησιμοποιήσουμε, να πλυθούμε, για να είμαστε καθαροί. Όποιος δεν το χρησιμοποιεί, δεν μπορεί να μιλάει για σαπούνι.
Άλλο παράδειγμα. Δυό άνθρωποι ένας γεωργός και ένας έμπορος, περνούσαν μέσα από ένα δάσος. Καθώς βάδιζαν, στ’ αυτιά τους αντηχούσε μία ωραία μουσική συμφωνία. Ήταν τα κελαηδήματα των πουλιών.
-Στάσου μια στιγμή, λέει ο γεωργός στον έμπορο. Άκουσε μελωδία.
-Δεν ακούω τίποτε, απαντά εκείνος, πάμε γιατί βιαζόμαστε.
-Βρε άκουσε τα αηδόνια που κελαηδούν. Πού θα τα ξανακούσεις;
-Παράτα με. Πάμε στον δρόμο μας.
Μετά από λίγο καθώς προχωρούσαν γλύστρησε από την τσέπη του έμπορου κάποιο μικρό νόμισμα και πέφτοντας στη γη έκανε έναν ανεπαίσθητο ήχο. Και τότε εκείνος, αμέσως, αναστατώθηκε ολόκληρος, όρμησε να δει από που ερχόταν ο ήχος και μετά έπεσε στο έδαφος για να βρει το νόμισμα.
Του λέει ο γεωργός:
-Πριν λίγο που αντηχούσε ο τόπος από τα γλυκά κελαδήματα των πουλιών, σημασία δεν έδινες. Για εξήγησέ μου τώρα τι συνέβη και άκουσες αμέσως τον λεπτό ήχο που έκανε η δεκάρα;
Όπου βρίσκεται η καρδιά μας εκεί είναι ο λογισμός μας, εκεί η ακοή, εκεί τα μάτια, εκεί και όλες οι αισθήσεις μας.
Είναι όμως κάτι το ασήμαντο να είναι δεμένη η καρδιά με τις δεκάρες και όχι με τον Χριστό;
Μήπως είναι απλά μία ακίνδυνη επιλογή τού καθενός, ένας τρόπος ζωής που του αρέσει, ένα θέμα προσωπικό;
Η απάντηση είναι: Δεν πρόκειται για κάτι ασήμαντο. Είναι διαστροφή. Γιατί η καρδιά μας, είναι φτειαγμένη να αναζητεί το καλό, την αγάπη, την στοργή. Και προπαντός πάνω από όλα, Εκείνον που διδάσκει την αγάπη, την καλοσύνη και το ενδιαφέρον για τους άλλους ανθρώπους που είναι όλοι αδελφοί μας.
Προκειμένου λοιπόν να ακούσουμε τον λόγο του Θεού και να δούμε που βαδίζουμε, κοιτάζουμε προσεκτικά την καρδιά μας. Ψάχνουμε να βρούμε τι είναι το περιεχόμενό της. Γιατί, αν δεν είναι εκεί μέσα ο Χριστός και ο πόθος της αιώνιας ζωής, δεν θα καρποφορήσουμε έργα που οδηγούν στην αιώνια ζωή. Δηλαδή πίστη, αγάπη, ελπίδα, καλοσύνη, ευσπλαχνία, καθαρότητα. Και χωρίς αυτή την καρποφορία τι θα συμβεί;
Φτωχοί είμαστε, φτωχοί θα μείνουμε. Τυφλοί είμαστε, στραβά θα περπατάμε. Κουφοί είμαστε για τον λόγο του Θεού, ωτοασπίδες θα προσθέτουμε στα αυτιά μας όσο περνάει ο χρόνος. Γιατί θα διαστρεφόμαστε όλο και περισσότερο, δεν θα έχουμε διάθεση να ακούμε τον λόγο του Θεού και θα χειροτερεύουμε πνευματικά διαρκώς, όπως το βλέπουμε σήμερα σε πολλούς ανθρώπους.
Η παραβολή του σπορέως μας δίνει αφορμή να πλουτίσουμε πνευματικά. Ο επίγειος πλούτος σαν πρόσκαιρος έχει μικρή αξία. Γι' αυτό είπε ο Χριστός: «Τι ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθεί την ψυχήν αυτού;». Τι ωφέλεια θα έχουμε άμα δεν ζήσουμε χριστιανικά; Τι θα κερδίσουμε; Ας μιμηθούμε λοιπόν τους αγίους που αγάπησαν τον λόγο του Θεού, τον έβαλαν στην καρδιά τους και τον έκαναν έργο.
Να μας φωτίζει ο Κύριος, μέσα στην στενότητα και στην μικρότητα της ζωής μας, να ακολουθούμε τον δρόμο Του με μεγαλοσύνη καρδιάς που είναι η μόνη αληθινή μεγαλοσύνη. Αμήν.-