Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (Ματθ. 17, 1-9)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας που έγινε στη Νέα Κερασούντα, στις 6/8/2003)
1. Η αληθινή Μεταμόρφωση
Μεταμόρφωση σημαίνει αλλαγή ζωής.
Αλλαγή του εγώ μας. Αλλαγή της προσωπικότητός μας.
Αλλαγή προπαντός του εσωτερικού μας περιεχομένου.
Όλοι μας, στην ζωή μας, αγωνιζόμαστε να επιτύχουμε μία αλλαγή. Να αλλάξουμε τη ζωή μας, να την αναβαθμίσουμε. Να την κάνουμε καλύτερη.
Αλλά βαδίζουμε σε στραβό δρόμο. Γιατί αναβάθμιση της ζωής μας θεωρούμε: περισσότερα χρήματα, μεγαλύτερη και καλύτερη θέση, και περισσότερη διασκέδαση. Και μερικές φορές αυτά τα πράγματα συνδυάζονται με μια τραγική εσωτερική καθίζηση.
Γιατί ο άνθρωπος, όταν υποβαθμίσει μέσα του τον πλούτο και την σημασία της ψυχής, την σημασία του Θεού στη ζωή του και την σημασία της υπακοής στο άγιο θέλημά Του...
ενώ έχει γεμάτη την τσέπη του, έχει καλό αξίωμα, έχει να τρώει και να πίνει, ίσως είναι και υγιής και γερός και όλοι τον ζηλεύουν,
...δεν παύει να είναι από μέσα μια σαπίλα. Δυστυχία ανυπόφορη.
Μπορεί απ' έξω να είναι ωραίος και ζηλευτός. Μπορεί να τον θαυμάζουν οι άλλοι. Μπορεί να μοσχοβολάει και θέλουν οι άνθρωποι να οσφρανθούν την ευωδία του, αν μάλιστα βάζει και αρώματα. Αλλά από μέσα είναι μία βρώμα από το ηθικό κακό. Από τον θάνατο της ψυχής.
Πόσες φορές έχουμε συναντήσει πεθαμένες ψυχές! Που όταν τους μιλήσεις και ακούσεις μια λέξη από το στόμα τους, σε πιάνει ασφυξία από την βρώμα και από την δυσωδία. Γιατί δεν έχουν να πουν κάτι καλό, δεν ξέρουν τι σημαίνει συμβουλή, δεν ξέρουν τι σημαίνει καλό και κακό, δεν ξέρουν τι σημαίνει άγιο, δεν ξέρουν τι σημαίνει Βασιλεία του Θεού.
Μεγάλη προσοχή στα έξω, καμιά σημασία στα μέσα.
Υπάρχει χειρότερη κατάπτωση και χειρότερη δυστυχία για τον άνθρωπο; Και η δυστυχία αυτή, μεγαλώνει και γιγαντώνει από την στιγμή που ο άνθρωπος που την έχει, αντί να φαντάζεται τον εαυτό του ξεπεσμένο, τον φαντάζεται πρωτοπόρο, μέσα σε μεγαλείο και δόξα.
2. Το νόημα της ζωής
Γι' αυτό ακριβώς, επειδή εκεί καταντάμε οι άνθρωποι από τη «λαχτάρα» μας για την τσέπη μας, για το καμάρι μας και για τις ηδονές της σάρκας μας, και φθάνουμε να είμαστε εντελώς κούφιοι, ο Χριστός ο φιλάνθρωπος Θεός μας, μη ανεχόμενος να καταταλαιπωρούμεθα και να είμαστε «υπό», στα χέρια του διαβόλου, κλωτσοσκούφι του, έκανε όχι εκείνο που ζητάμε εμείς για τον εαυτό μας, αλλά βάδισε την αντίστροφη πορεία.
Εμείς θέλουμε αναβάθμιση. Ο Χριστός για χάρη μας έκανε στον εαυτό του υποβάθμιση. Αντί να θέλει να ανεβεί, όπως κάνουμε εμείς, άρχισε να κατεβαίνει. Και πού κατέβη;
Πρώτα κατέβηκε από τον ουρανό στη γη. Μετά γεννήθηκε σ’ ένα σπήλαιο. Έπειτα έζησε τις «ευωδίες» του «σπηλαίου» που λέγεται ανθρωπότητα. Να Τον βρίζουν, να Τον κατηγορούν, να Τον συκοφαντούν. Να Τον λένε ακόμη και Βεελζεβούλ και διάβολο.
Και ο Χριστός συνεχίζει να κατεβαίνει για χάρη μας.
Να συγκαταβαίνει όπως λέμε στην εκκλησιαστική γλώσσα. Αφήνει να Τον καταδικάσουν. Δικάζεται ο Θεός της δόξης που θα κρίνει τον κόσμο όλο. Δικάζεται επί της γης και καταδικάζεται από τους δούλους Του. Μετά σταυρώνεται. Και αφού σταυρώνεται, θάπτεται.
Τι σημαίνει για μας τάφος και θάνατος; Μηδενικό, εκμηδένιση. Τι είναι ο πεθαμένος; Τίποτε. Μηδέν. Έτσι σκέφτηκαν οι άνθρωποι και για τον Υιόν του Θεού. Ότι κατάντησε μηδέν αφού ήταν πεθαμένος.
Αλλά ο Υιός του Θεού δεν ήταν ποτέ πεθαμένος. Ήταν πάντοτε ζωή. Ζωοποιός και ζωοδότης. Γι' αυτό και λέμε στις προσευχές μας στη Λειτουργία: «Σε ευχαριστούμε Κύριε, που έστειλες τον Υιόν σου στον κόσμο για την σωτηρία μας. Γιατί τόσο αγάπησες τον κόσμο ώστε έστειλες τον Υιόν σου στον κόσμο για την σωτηρία μας. Και αυτός ήλθε και «τη νυκτί η παρεδίδοτο»... Οι άνθρωποι νόμισαν πως κάποιος Τον πρόδωσε και Τον παρέδωσε. Αλλά η ουσία ήταν ότι αυτός «εαυτόν παρεδίδου». Μόνος Του παρέδωκε τον εαυτό Του. Γιατί άμα ήθελε, ήξερε να μας λειώσει όλους. Δεν είμαστε τίποτε μπροστά Του.
Και γιατί το έκανε;
Για να μας δείξει ότι μας αγαπάει. Ήλθε στον κόσμο από αγάπη για μας. Και για να μας δείξει, τι; Πόσο κακό είναι η αμαρτία. Δηλαδή το να πηγαίνει κανείς αντίθετα στο θέλημα του Θεού.
Αυτός, για να πάει ίσα στο θέλημα του Θεού, σωστά στο θέλημα του Θεού, εταπείνωσε τον εαυτό του και δέχθηκε να πεθάνει για μας. Γιατί να πεθάνει; Για να μας δείξει ότι ουσία δεν είναι να μην είσαι φτωχός. Να μην έχεις να διασκεδάσεις. Δεν είναι ουσία να μην έχεις κάτι άλλο ζηλευτό στον κόσμο αυτό.
Ουσία για τον άνθρωπο είναι να μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ εκείνων που έχουν αξία και εκείνων που δεν έχουν.
Τι έλεγε ο Χριστός; Τι θα ωφελήσει τον άνθρωπο -εμένα τι θα με ωφελήσει- εάν κερδίσω τον κόσμο όλο, αλλά χάσω την ψυχή μου; Με τι την πουλάω την ψυχή μου; Τι αντάλλαγμα ζητάω για την ψυχή μου;
Στην αγορά όταν πουλάω κάτι, τι σημαίνει; Ότι δεν το έχω πια, ότι το έχασα.
Αλλά όταν πουλάς την ψυχή σου δεν είναι το ίδιο. Εξακολουθείς και την έχεις στην πιο τραγική κατάσταση. Στην κόλαση. Στο εντελώς αντίθετο από εκείνο που έχεις πόθο και στόχο εδώ στη γη.
Τι ζητάμε εδώ; Μεγαλείο, τσέπη, διασκέδαση, ηδονή.
Και εκεί; Αν δεν προσέχεις την ψυχή σου εδώ, εκεί δεν θα έχεις τίποτε. Και μόνο τίποτε; Θα έχεις και όλα τα βάσανα και τις τιμωρίες τής κολάσεως. Ενώ, αν φρόντιζες για την ψυχή σου, θα μπορούσες να έχεις τις λαμπρότητες των αγίων, το μεγαλείο των αγίων, στη Βασιλεία του Θεού την επουράνια. Αυτό είναι το νόημα της ζωής.
Αυτό το νόημα ήθελε να μας δείξει ο Χριστός την ημέρα της αγίας Μεταμορφώσεώς Του. Να μας κάνει να το καταλάβουμε καλά.
3. Μεταμόρφωση: Αποκάλυψη Χριστού
Ο Χριστός πήρε τους τρεις μαθητές και ανέβηκε στο βουνό. Όταν έφτασε εκεί άρχισε να προσεύχεται. Και ενώ προσευχόταν, έλαμψε το πρόσωπό του, το ηλιοκαμένο από τον κόπο της δουλειάς για μας, «υπέρ τον ήλιον». Και τα ιμάτιά του έγιναν λευκά σαν το φως. Γιατί;
Έλαμψε από μέσα, εκείνη την στιγμή, εκείνο που το έκρυβε για να φαίνεται σαν και μας και να είναι κοντά μας. Για να ταπεινώνεται για χάρη μας. Για να μας δείχνει ότι αξία έχουν τα «μέσα», όχι τα «έξω». Οι μαθητές είδαν και κατάλαβαν ότι αυτός είναι ο Θεός της δόξης. Και δεν είδαν μόνο το φως. Είδαν και δύο αγίους, τους μεγαλύτερους προφήτες. Τον Μωυσή και Ηλία. Χίλια χρόνια ο ένας, δυό χιλιάδες χρόνια ο άλλος, πεθαμένοι. Τους είδαν να είναι κοντά Του. Να κουβεντιάζουν μαζί Του.
Τότε κατάλαβαν ότι ο Χριστός είναι Κύριος και των ζωντανών και των πεθαμένων. Και της ζωής αυτής και εκείνης που υπάρχει μετά από τον θάνατο. Οι άγιοι προφήτες στέκονταν μπροστά στον Χριστό γεμάτοι ευλάβεια, σαν δούλοι του. Κουβέντιαζαν μαζί Του. Οι απόστολοι άκουγαν.
Τι του έλεγαν οι προφήτες τού Χριστού; «Έλεγον την έξοδον αυτού». Μιλούσαν για την έξοδό του από αυτή τη ζωή. Για τον θάνατό Του, για τον Σταυρό, για τα μαρτύριά Του και για την ταφή Του. Που όλα θα γίνονταν για τη σωτηρία μας. Και τον ευχαριστούσαν εξ ονόματος ολόκληρης της ανθρωπότητος. Εξ ονόματός μου, και εξ ονόματός σου. Εξ ονόματος του καθενός που πιστεύει ότι ο Χριστός είναι σωτήρας τού κόσμου και λυτρωτής μας.
Τον ευχαριστούσαν γιατί δέχθηκε, ο Θεός της δόξης, να σηκώσει τα βάρη μας, να μας ελευθερώσει. Και προπαντός γιατί ήλθε στον κόσμο «στη γη να περπατήσει για να μας καλοκαρδίσει». Δηλαδή να μεταμορφώσει την καρδιά μας. Από καρδιά φίλαυτη, από καρδιά που ψάχνει «τα εδώ», της σάρκας και της προσωρινότητας... Να την φωτίσει να ψάξει για τα επουράνια, τα άφθαρτα, τα αιώνια.
Υπάρχει μεγαλύτερος σωφρονισμός, καλύτερη πνευματική νουθεσία, μεγαλύτερη αγάπη και μεγαλύτερη στοργή από το να σου πει ένας άνθρωπος:
«Πρόσεξε. Ο δρόμος που ακολουθείς είναι καταστροφή»;
Και όχι να είναι καταστροφή για μια βδομάδα, έσπασες ένα χέρι και το ’φτειαξες πάλι, η καταστροφή για ένα μήνα, για μερικά χρόνια... Αλλά να είναι ζημιά για την αιωνιότητα. Για πάντα.
Τι χειρότερο να βάζεις το είναι σου, την ελπίδα σου, την εξυπνάδα σου, τον δυναμισμό σου, στο θάνατο; Για χρήματα, για διασκέδαση, για τα αντίθετα από την ωφέλεια της ψυχής. Γι' αυτό ο Χριστός που μας δίδασκε όλα αυτά, μεταμορφώθηκε ενώπιον των μαθητών Του, για να καταλάβουν τι δόξα θα αποκτήσουμε και εμείς κοντά Του. Με την υπακοή στο θέλημά Του. Όταν φροντίσουμε να έχουμε γεμάτο τον εαυτό μας από το φως τής Μεταμορφώσεως, από το φως τού Χριστού, από το φως τού αγίου θελήματός Του.
4. Το μεγαλύτερο ρεζιλίκι
Κακό να σε δαγκώσει μια οχιά και να πεθάνεις με τους πόνους που δημιουργεί το δηλητήριό της. Αλλά είναι χίλιες φορές χειρότερο να σε δαγκώσει η οχιά που λέγεται «ο όφις ο αρχαίος», ο διάβολος, και να σου νεκρώσει την ψυχή. Και συ μεν να λες «όλα καλά, τι ωραία που περνά η ζωή και μάλιστα όταν έχεις την τσέπη σου γεμάτη», αλλά να σε περιμένει η χειρότερη καταστροφή.
Μεγάλο κακό εδώ στη γη να καταστρέφεσαι και να γίνεσαι ρεζίλι των εχθρών σου. Αλλά μεγαλύτερη τραγωδία είναι από τις απερισκεψίες σου στα μόνα ουσιαστικά θέματα να γίνεσαι όχι ρεζίλι ανθρώπων, αλλά ρεζίλι των αγίων αγγέλων.
Να παρακαλέσουμε τον Κύριο και σωτήρα μας Ιησού Χριστό που συγκατέβηκε τόσο για μας, για να μας δείξει πόσο μας αγαπάει να μας φωτίζει, να μας δυναμώνει και να μας οδηγεί κοντά Του. Αμήν.-