Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΜΥΡΙΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ (Ματθ. 18, 23-35)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας στα Κολομόδια στις 18/8/1996)
1. Ένας αλλιώτικος Βασιληάς
Το σημερινό Ευαγγέλιο μας μιλά για την αξία της συγγνώμης. Μας λέγει:
«Αν σεις δεν συγχωρήσετε με την ψυχή σας, εκείνα που σας έχουν κάνει οι άλλοι άνθρωποι, δεν θα σας συγχωρήσει ο Θεός στην Βασιλεία των ουρανών».
Ο Κύριος και σωτήρας μας προκειμένου να χαραχθεί αυτή η διδασκαλία βαθειά στην καρδιά μας, είπε την εξής παραβολή:
Ένας βασιλιάς είχε πολλούς υπηκόους με τους οποίους όμως είχε και πολλούς λογαριασμούς. Μια μέρα άρχισε το ξεκαθάρισμα. Τους είπε: «Δώστε μου ό,τι μου χρωστάτε».
Παρουσιάστηκε τότε μπροστά του, κάποιος που χρωστούσε 10.000 τάλαντα. Σαν να λέμε ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Φυσικά, ο άνθρωπος δεν είχε να τα δώσει. Έπεσε λοιπόν κάτω γονατιστός, και παρακαλούσε τον Κύριό του να τον συγχωρήσει. «Λυπήσου με και θα φροντίσω να σου τα εξοφλήσω». Και έκλαιγε με λυγμούς γιατί σύμφωνα με την τότε νομοθεσία, ο βασιλιάς μπορούσε να πουλήσει αυτόν, τα παιδιά του και την γυναίκα του δούλους. Να πουλήσει ακόμη και όλη την περιουσία του, για να πάρει τα χρήματά του. Να κάνει όπως θα λέγαμε πλειστηριασμό.
Ο βασιλιάς εκείνος τον λυπήθηκε. Και όχι μόνο τον συγχώρησε, αλλά επιπλέον του χάρισε ολόκληρο το χρέος. Τον καθησύχασε και του είπε: «Συγχωρημένος να είσαι. Δεν θέλω να μου δώσεις τίποτε».
2. Χάθηκε λίγο φιλότιμο;
Όμως αυτός ο τόσο ευεργετημένος άνθρωπος, είχε δοσοληψίες και με έναν άλλο συνάδελφό του, που του χρωστούσε 100 δηνάρια. Ας πούμε τρεις χιλιάδες ευρώ.
Πώς θα περιμέναμε να του φερθεί; Μεγαλόκαρδα! Να μιμηθεί τον κύριό του.
Συνάντησε λοιπόν τον σύνδουλό του, και μάλιστα αμέσως μετά την μεγάλη του «επιτυχία»... Τον άρπαξε και του έβαλε θηλειά στο λαιμό. «Ή μου τα δίνεις τα λεφτά μου τώρα, ή αυτή την στιγμή πας φυλακή».
Πέφτει ο άνθρωπος μπροστά του, τον χιλιοπαρακαλεί να δείξει λίγη κατανόηση, αλλά αυτός στάθηκε ανένδοτος. Τον έκλεισε στη φυλακή.
Αλλά ο κόσμος έχει μάτια και αυτιά. Μαθαίνει τι γίνεται.
Είδαν πώς φέρθηκε ο Κύριος στον αχάριστο δούλο. Είδαν πώς φέρθηκε και αυτός στον συνάδελφό του.
Τότε που έμαθαν πως τον αντιμετώπισε ο βασιλιάς, έτριβαν τα χέρια από χαρά και έλεγαν: «Δόξα νάχει ο Θεός, που έχουμε τόσο εύσπλαγχνο άρχοντα που συγχωρεί τα αμαρτήματά μας και ελαφρώνει τα βάρη μας».
Αλλά όπως χάρηκαν όταν έμαθαν για το έλεος του Κυρίου τους, έτσι αγρίεψαν, όταν άκουσαν ότι ο αχάριστος δούλος έβαλε θηλειά στο λαιμό του φτωχού συναδέλφου του. Γιατί; Για μερικές δεκάρες.
Θα πείτε: Μα υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να «εξοφλήσουν» ένα τόσο μικρό «χρηματικό ποσό»; Ναι, υπάρχουν! Και μάλιστα αυτοί είναι που έχουν ανάγκη από περισσότερη κατανόηση και ευσπλαγχνία.
Όσοι λοιπόν είδαν τα γεγονότα πήγαν στο βασιλιά και του είπαν: «Σε ποιόν την έκανες την καλωσύνη; Ποιόν λυπήθηκες; Τίνος χάρισες;» Όταν έμαθε ο βασιλιάς τι συνέβη, έγινε θηρίο. Διέταξε να εφαρμοσθεί ο νόμος και να πουληθεί ο άσπλαγχνος άνθρωπος, η γυναίκα του, τα παιδιά του και ό,τι είχε, για να πάρει τα δικαιώματά του.
Δηλαδή τι μας λέει το Ευαγγέλιο;
Όποιος δεν δείχνει καλωσύνη στον συνάνθρωπό του και δεν τον συγχωρεί, γίνεται ανάξιος ελέους, συγγνώμης και καλωσύνης εκ μέρους του Θεού. Και αν ακόμη είχε εξομολογηθεί και ο Θεός δια του ιερέως τον συγχώρησε, δείχνοντας εκ των υστέρων σκληροκαρδία, έχασε την συγχώρηση που πήρε από τον παπά. Έχασε το έλεος του Θεού, που είχε λάβει για την μετάνοιά του και τα μέχρι τότε καλά του έργα. Και του αξίζει να τιμωρηθεί με τον πιο σκληρό τρόπο.
3. Μοιάζουμε στον Πατέρα;
Γιατί; Γιατί ο Θεός είναι οικτίρμων, ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος. Είναι ο Θεός της αγάπης. Εμείς είμαστε πλάσματά Του, έμψυχα και λογικά. Όχι πέτρες, ούτε φυτά μόνο με ζωή, ούτε ζώα μόνο με ζωή και κίνηση. Αλλά μας έδωσε ψυχή και λογική.
Δεν θέλει ο Θεός να ζούμε όπως μας οδηγούν οι επιθυμίες μας, οι ορέξεις μας, τα συναισθήματά μας, η διάθεση της στιγμής. Όπως βλέπουμε πως ζουν τα πρόβατα, τα σκυλιά, τα πουλιά, τα ζώα.
Θέλει να μας κυβερνά ο θείος νόμος Του, που είναι αγάπη και καλωσύνη. Πρώτα απ’ όλα να γνωρίζουμε, ότι έχουμε Κύριον τον Θεό, απέναντι του οποίου έχουμε χρέος, μεγαλύτερο από το χρέος που έχουμε απέναντι στον πατέρα μας, που μας έφερε στον κόσμο.
Πόσο είναι το χρέος μας απέναντι στον πατέρα και την μητέρα μας; Για το ενδιαφέρον τους, την αγάπη τους, τις φροντίδες τους; Πολύ μεγάλο! Γι’ αυτό έχουμε υποχρέωση να τους αγαπάμε και να τους τιμάμε.
Αν έτσι συμβαίνει με τους γονείς μας, πόσο περισσότερο έχουμε την υποχρέωση αυτή για Εκείνον που δημιούργησε και τον πατέρα και την μητέρα. Και τους έδωσε την δύναμη, την χάρη, την ευλογία να γεννήσουν παιδιά και να τα μεγαλώσουν; Χωρίς αμφιβολία οφείλουμε να τον αγαπάμε, να τον τιμάμε και να τον σεβόμαστε πολλαπλά.
Εκδηλώνουμε την τιμή μας προς τον Θεό με την αγάπη μας προς τα άλλα παιδιά του, τα αδέλφια μας. Οφείλουμε να τα αγαπάμε, επειδή εκείνος το θέλει, για να γίνουμε εικόνα του Θεού, για να του μοιάσουμε...
Άμα δεν του μοιάσουμε, πώς θα έχουμε την αξίωση, να πάμε κοντά Του; Στο Θεό δεν μοιάζουμε με την εξωτερική εμφάνισή μας, αλλά με την αρετή της ψυχής. Δεν τον πλησιάζουμε με τα βήματα του σώματος, αλλά με τα άλματα και το περπάτημα της ψυχής.
Μπορεί ένας άνθρωπος, να πηγαίνει καμμιά φορά τυπικά-εξωτερικά στην Εκκλησία, να νομίζει ότι είναι κοντά στο Θεό, αλλά στην πραγματικότητα, να βρίσκεται πολύ μακρυά Του. Γιατί ενώ βρίσκεται μέσα στην Εκκλησία, δεν τον ενδιαφέρει ούτε ο Θεός, ούτε η ψυχή του.
Πηγαίνουμε στην Εκκλησία για να πάρουμε ευλογία από τον Θεό. Συμμετέχοντας στις εκκλησιαστικές ακολουθίες, αγιαζόμαστε πολύ περισσότερο από ό,τι προσευχόμενοι στο σπίτι μας ή οπουδήποτε αλλού. Αλλά η πορεία μας προς την Εκκλησία είναι πρώτα απ’ όλα θέμα ψυχής. Όχι των ποδιών μας. Και αρχίζει όταν αποφασίσουμε ότι πρέπει και εμείς κάτι να κάνουμε για να γίνουμε εικόνες του Πατέρα μας.
Δηλαδή να προσπαθούμε να τον μιμούμαστε στην αγάπη, ούτως ώστε όταν θα μας δει στην δευτέρα Παρουσία να μας αναγνωρίσει δικούς Του. Να μας δώσει αιώνιο ζωή.
Καλλιεργώντας την αγάπη μοιάζουμε του Θεού. Αφήνοντας να μας κυριεύει η κακία μοιάζουμε του διαβόλου. Γι’ αυτό είναι τόσο απαραίτητο να αγωνιζόμαστε να έχουμε αγάπη και να συγχωρούμε από τα βάθη της καρδιάς μας, εκείνον που μας έφταιξε.
4. Σημείο αγιότητος
Ο άγιος Διονύσιος επίσκοπος Αιγίνης είχε έναν αδελφό. Κάποια μέρα καταφθάνει τρέχοντας ένας άνθρωπος και του λέγει:
-Με κυνηγάνε. Έκανα φονικό. Αν με πιάσουν δεν γλυτώνω.
Ο άγιος Διονύσιος κατάλαβε τι είχε συμβεί. Αλλά δεν του είπε τίποτε. Τον πήρε από το χέρι και άρχισε να τον καθοδηγεί στην μετάνοια.
Ενώ τον νουθετούσε, φτάνουν εξαγριωμένοι συγγενείς του αγίου με αστυνομικούς. Έντρομος ο φονιάς τον παρακαλεί:
-Κρύψε με. Θα μπουν μέσα και θα με βρουν.
Ο άγιος Διονύσιος τον ανέβασε σ’ ένα πατάρι. Αμέσως μπαίνουν μέσα οι διώκτες και ποιούς βλέπει; Τα αδέλφια του!
-Τι κυνηγάτε; Τους ρωτά.
-Ψάχνουμε το φονιά του αδελφού μας... Ήλθε κάπου εδώ. Μήπως τον είδες;
Ο άγιος Διονύσιος χωρίς να διστάσει τους είπε ψέματα.
-Ναι, είχε έλθει αλλά έφυγε.
-Και πού πάει;
Τους έδειξε ένα δρόμο.
-Τρέξτε να τον φτάσετε.
Όταν έφυγαν τον κατέβασε και του είπε:
-Γλύτωσες από τον θάνατο. Θα σε έσφαζαν. Άκουσε όμως την συμβουλή μου. Αναζήτησε το έλεος του Θεού. Να μετανοήσεις. Γιατί έχοντας κάνει τέτοια αμαρτία και διατηρώντας κακία στην καρδιά σου, δεν σώζεσαι.
Του έδωσε χρήματα για να μπορεί να φύγει μακρυά και τον έδιωξε. Έπειτα, έκανε τον Σταυρό του και δόξασε τον Θεό διότι τον αξίωσε να συγχωρήσει τον εχθρό του. Τον φονιά του αδελφού του.
Ερώτημα: Αν ο άγιος Διονύσιος δεν συγχωρούσε τον άνθρωπο αυτό, θα γινόταν άγιος; Θα γινόταν θαυματουργός; Να το βγάλουμε από το νου μας!
Να πιέσουμε την καρδιά μας να συγχωρεί. Να μην ακολουθούμε τις εξάψεις της. Η ζωή μας να είναι ένας αγώνας εναντίον του κακού.
Οι αρετές είναι αλυσίδα. Και οι αμαρτίες είναι αλυσίδα. Αν τραβάς προς το μέρος σου τον μεγάλο κρίκο της συγχώρησης, τραβάς και τις υπόλοιπες αρετές.
Δυσκολεύεσαι να συγχωρήσεις;
Πήγαινε στην Εκκλησία. Προσευχήσου, νήστευσε, κάνε καλά έργα για να σε δυναμώσει ο Θεός.
Μην αφήνεις τον αμαρτωλό εαυτό σου, να επιβάλλει το θέλημά του στην ψυχή σου και να σου προξενεί αιώνια απώλεια.
Να συγχωρείτε λέει ο Χριστός από την καρδιά σας...
Όπως Αυτός μας συγχώρησε πάνω από τον Σταυρό. Δεν μας σταύρωσε. Σταυρώθηκε για μας. Να το τονίσουμε. Για να μας συγχωρήσει, δεν μας σταύρωσε. Ο ίδιος σταυρώθηκε. Και μας είπε:
-Εγώ σταυρώθηκα πραγματικά. Σεις φροντίστε να σταυρώνεστε στα ψεύτικα. Αποφεύγοντας το μίσος και την αμαρτία. Έστω και αν σας... αρέσουν. Είναι τόσο δύσκολο;
Μα αν δεν το κάνουμε για να πάμε κοντά στον Χριστό, πώς θα είμαστε άξιοι, να ζήσουμε μαζί Του;