ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ (Μαρκ. 8, 34-38 και 9,1)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας στην Καστροσυκιά, στις 26/3/1995)
Να σκεπτόμαστε όπως θέλει ο Θεός
Σήμερα Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως τιμάμε τον Σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Στο Ευαγγέλιο που διαβάστηκε ακούσαμε: «Όποιος θέλει να έλθει κοντά μου, να απαρνηθεί τον εαυτό του, να σηκώσει τον Σταυρό του και έτσι να με ακολουθήσει».
Με τα λόγια αυτά ο Κύριος θέλει να μας πει ότι ο Σταυρός είναι σωτηρία του κόσμου. Και όποιος δεν θέλει να σηκώσει τον σταυρό του, ουσιαστικά δεν ενδιαφέρεται για την σωτηρία του. Όποιος θέλει να σωθεί, τιμά τον Σταυρό τού Χριστού και σηκώνει τον δικό του σταυρό.
Ο άγιος απόστολος Παύλος έλεγε: «Εμοί μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω Σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Δηλαδή, εγώ τιμή μου, καύχημά μου, δόξα μου έχω τον Σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Όποιος δεν σκέπτεται έτσι, κατά Θεόν, είναι ανόητος. Σοφός είναι εκείνος που ξέρει ότι ο Σταυρός του Χριστού είναι Θεού δύναμη και του Θεού σοφία. Να τον παρακαλούμε τον Κύριό μας να μας φωτίζει να πιστεύουμε και εμείς ότι ο Σταυρός του Χριστού και ο θάνατός του επάνω στο Σταυρό είναι η σωτηρία του κόσμου και η σωτηρία η δική μας.
Όταν επρόκειτο ο Χριστός μας να σταυρωθεί, προετοίμαζε τους μαθητές Του και τους προέλεγε:
-Τώρα πηγαίνουμε στην Ιερουσαλήμ και ο Υιός του Θεού θα σταυρωθεί. Θα παραδοθεί στα χέρια των αμαρτωλών και θα τον σταυρώσουν. Αλλά ο θάνατός μου θα είναι σωτηρία του κόσμου.
Ο άγιος απόστολος Πέτρος ακούοντας τα λόγια αυτά, και μη μπορώντας να τα κατανοήσει, τα έχασε. Πήγε κοντά Του και του είπε:
-Για τ’ όνομα του Θεού Χριστέ μου. Τι είναι αυτά που λες; Θα σταυρωθείς; Θα πεθάνεις; Ποτέ να μη γίνει τέτοιο πράγμα.
Αλλά ο Χριστός γύρισε αυστηρά και του είπε:
-Ύπαγε οπίσω μου σατανά. Φύγε από μπροστά μου να μην σε βλέπω διάβολε! Γιατί λέγοντας αυτά, δεν σκέπτεσαι και δεν πιστεύεις αυτό που θέλει ο Θεός, αυτό που ετοιμάζει και κάνει ο Πανάγαθος Θεός για την σωτηρία του κόσμου. Αλλά σκέπτεσαι ανθρώπινα. Αμαρτωλά.
Δεν πρέπει να σκεπτόμαστε με τα μέτρα τα δικά μας. Αλλά πρέπει να μάθουμε να σκεπτόμαστε με τα μέτρα του Θεού. Διαφορετικά είμαστε μακριά από τον Θεό και μακρύτερα θα πάμε.
Ο δρόμος της επιστροφής
Γιατί ο Χριστός μίλησε έτσι στον απόστολο Πέτρο; Τι ήταν ο απόστολος Πέτρος; Ο εκλεκτότερός Του μαθητής. Τον είχε ακολουθήσει, είχε πάει κοντά Του και δειχνόταν πρόθυμος να κάνει για τον Χριστό τα πάντα.
Γιατί τότε τον επετίμησε τόσο αυστηρά; Γιατί ήθελε να δείξει και σε εκείνον και σε μας, ότι ο θάνατος του Χριστού και ο Σταυρός του Χριστού είναι για μας σωτηρία. Είναι η σωτηρία του κόσμου. Πώς θα το καταλάβουμε αυτό;
Να το πούμε με απλά λόγια. Ο Θεός είναι δίκαιος αλλά και εύσπλαγχνος. Δίκαιος είναι κατά το ότι δεν επιτρέπει το κακό. Εκείνος που έχει ίδιο καλό και κακό, είναι ένας ανήθικος άνθρωπος. Το κακό πρέπει να το μισούμε και το αγαθό να το επιδιώκουμε με όλη μας την καρδιά. Άμα κακό και καλό τα έχουμε ίδια, είμαστε του διαβόλου. Τελεία και παύλα. Ο καλός άνθρωπος το κακό πρέπει να το μισεί.
Όμως εμείς οι άνθρωποι, αντί να μισούμε το κακό, το κάναμε. Ο Αδάμ και η Εύα, έκαναν τις πρώτες αμαρτίες. Αλλά αμαρτία σημαίνει απομάκρυνση από τον Θεό. Ο Θεός είναι η ζωή. Η απομάκρυνση από τον Θεό, είναι απομάκρυνση από τη ζωή. Όποιος φεύγει από τη ζωή πού πηγαίνει; Στο θάνατο. Όποιος φεύγει από τον Θεό πού πηγαίνει; Πολύ απλά: στο θάνατο. Στον πνευματικό αιώνιο θάνατο.
Ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν να διορθωθεί το κακό;
Λέγει η Αγία Γραφή: Όποιος θέλει να διορθώσει ένα κακό, το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να παύσει να έχει τις ωφέλειες που πήρε κάνοντας το κακό.
Επί παραδείγματι: Πάω σε ένα σπίτι και κλέβω ένα εκατομμύριο. Μετά, δεν μπορώ να βρω τον ιδιοκτήτη και να του πω: «συγγνώμην, σου έκλεψα ένα εκατομμύριο. Συχώρεσέ με». Πρέπει πρώτα να δώσω το εκατομμύριο και μετά να ζητήσω συγχώρηση. Δεν μπορώ να κλέψω το ζώο του άλλου και να του πω «συγχώρεσέ με». Πρέπει πρώτα να το αποδώσω. Και μάλιστα η Αγία Γραφή λέγει ότι πρέπει να αποδώσεις περισσότερα απ' ό,τι έκλεψες. Γιατί μόνον έτσι θα δείξεις ότι πραγματικά νίκησες την αμαρτία. Γι’ αυτό ο Ζακχαίος όταν μετανόησε είπε στον Χριστό: «Κύριε, ό,τι έκλεψα από τους άλλους ανθρώπους το επιστρέφω τετραπλάσιο».
Έφυγε του Θεού το τέκνο, από τον Θεό, από τη ζωή και πήγε στο θάνατο. Πώς θα επιστρέψει πάλι κοντά Του; Πρέπει εκείνο που τον νέκρωσε, να το νεκρώσει. Ποιό τον νέκρωσε; Το μυαλό του, η καρδιά του το σαρκίο του. Γιατί έκανε την αμαρτία είτε από πάθη σαρκικά, ή από πάθη συναισθηματικά, δηλαδή μίσησε, φθόνησε, ή έκανε αμαρτία με το μυαλό του. Ποιά είναι η αμαρτία «με το μυαλό του;». Έπαψε να πιστεύει ότι ο Θεός ότι είναι η ζωή. Γι' αυτό και το σώμα μου πρέπει να νεκρωθεί για την αμαρτία, και η καρδιά μου πρέπει να νεκρωθεί για την αμαρτία, και το κεφάλι μου πρέπει να υποταχθεί στη λογική του Θεού και να πάψει να είναι υποταγμένο στη λογική του διαβόλου, αν θέλω βέβαια να αποκτήσω την αιώνια ζωή.
Η αξία της ψυχής μας
Πώς γίνεται η πνευματική αναζωοποίηση του ανθρώπου;
Ο άνθρωπος αμαρτάνοντας «πατάει» τον Θεό. Τον αρνείται. Αυτή η αμαρτία είναι πολύ βαριά. Το καταλαβαίνουμε από τον Σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τι είναι ο Χριστός; Ο Υιός του Θεού. Και ο Υιός του Θεού ο ομοούσιος με τον Πατέρα, σταυρώθηκε για μας. Για την σωτηρία μας. Γιατί σταυρώθηκε;
Για να μας δείξει πόσο βαρύ πράγμα είναι η αμαρτία. Ο Σταυρός του Χριστού είναι το ζύγι που ζυγιάζει μικρά και μεγάλα αμαρτήματα. Ό,τι αμάρτημα και αν έχεις κάνει, άμα το ζυγίσεις με τον Σταυρό και με τον θάνατο και με το αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, τότε μόνο θα καταλάβεις τι είναι και τι έκανες. Διαφορετικά θα το ρίξεις στη φιλοσοφία και θα λες: «Τούτο δεν είναι τίποτε. Κείνο δεν είναι τίποτε, και στο τέλος θα τα βγάλεις όλα ότι δεν είναι τίποτε». Όπως κάνουνε οι άνθρωποι της σημερινής εποχής, που τα χειρότερα και βδελυρώτερα αμαρτήματα τα βγάζουν ότι δεν είναι τίποτε. Έστω και αν δημιουργούν ερείπια. Πάρτε παράδειγμα ένα διαζύγιο. Μια μοιχεία. Τι ερείπια που δημιουργεί, στην οικογένεια. Διαλύει γυναίκα, άνδρα, παιδιά, συγγενείς. Τους πάντες.
Ακόμα ο Σταυρός του Χριστού μάς δείχνει και κάτι άλλο.
Όταν έχεις να πλύνεις ένα ρούχο, η αξία τού απορρυπαντικού είναι πάντοτε πολύ μικρότερη από την αξία του ρούχου. Ποτέ δεν πλένεις ένα κουρέλι σε πανάκριβο καθαριστήριο. Γιατί σκέπτεσαι: Αξίζει να το πλύνω ή να το πετάξω καλύτερα;
Ο Χριστός, για να πλύνει τις αμαρτίες μας σταυρώθηκε. Χύθηκε το αίμα Του. Λέει ο απόστολος Παύλος: Εξαγόρασε τις ψυχές μας από την αμαρτία και από τον θάνατο με το αίμα Του. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η ψυχή μας είναι πολύτιμη. Τόσο πολύτιμη που άξιζε να χύσει ο Πανάγαθος ο Θεός, που είναι Κύριος του σύμπαντος, το αίμα Του για να σωθεί η ψυχή μας. Για φαντάσου αδελφέ. Ο Θεός, εκτιμά την ψυχή σου τόσο ώστε να χύσει το αίμα Του ο Υιός Του ο μονογενής, για να την σώσει.
Ερώτημα. Εσύ πόσο εκτιμάς την ψυχή σου; Τι θυσιάζεις για την ψυχή σου; Μόνο λες τις φιλοσοφίες, του διαβόλου φιλοσοφίες, «η ψυχή θέλει ψίχουλα και η κοιλιά κομμάτια»; Δηλαδή ούτε με ένα φαγητό δεν αξίζει η ψυχή σου; Να γιατί νομοθέτησε η Εκκλησία νηστεία Τετάρτη, Παρασκευή και άλλες ημέρες. Για να δείχνουμε με έργα ότι εκτιμάμε την ψυχή μας περισσότερο από την κοιλιά μας και από την όρεξή μας. Και γι’ αυτό, εκείνοι που νηστεύουν για την ψυχή είναι μακάριοι, γιατί ο Θεός καταλαβαίνει περισσότερα απ’ ό,τι καταλαβαίνουν οι άνθρωποι που τους κοροϊδεύουν αντί να λυπούνται για τον εαυτό τους.
Οδός πνευματικής ανόδου
Είπε ο Χριστός στον απόστολο Πέτρο: «Ύπαγε οπίσω μου σατανά. Άμα δεν κατάλαβες τι σημαίνει Σταυρός και αίμα του Χριστού, τίποτε δεν έχεις καταλάβει. Φύγε από κοντά μου».
Να μας φωτίζει ο Κύριος, να πηγαίνουμε κοντά Του, αγαπώντας τον Θεό, αγαπώντας τον Σταυρό. Βαστάζοντας τον Σταυρό. Ποιος είναι ο Σταυρός μας, του καθενός μας; Σταυρός μας, είναι βέβαια εκείνος που φοράμε στο στήθος μας. Και τον φοράμε για να δείχνουμε ότι τον έχουμε στην καρδιά μας.
Ακόμα είναι σταυρός μας η φτώχεια μας, ο γείτονάς μας, η αρρώστια μας, το κουτσομπολιό και η κακία του κόσμου απέναντί μας και πολλά άλλα. Αυτά τα λυπηρά που μας συμβαίνουν, τα λέμε: «ο σταυρός μας». Και λέει ο Χριστός: Πρέπει να τα βαστάζουμε με υπομονή. Δοξάζοντας τον Θεό και λέγοντας: «Θεέ μου, αν είναι θέλημά σου, αλάφρωσε τον Σταυρό μου. Γιατί είμαι αδύνατος άνθρωπος. Αν επιτρέπεις να συνεχίζω να τον βαστάζω εγώ, δώσ’ μου φως, δώσ’ μου εκείνο που έδωσες με το Σταυρό σου στον κόσμο όλο. Δώσ’ μου την δύναμη του Σταυρού σου, που είναι δύναμη κατά του διαβόλου, να μη ταράσσομαι».
Τι λέμε σ’ ένα τροπάριο: «Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης. Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας, Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα, Σταυρός, πιστών το στήριγμα». Άμα πιστεύεις, στήριγμά σου έχεις τον Σταυρό. «Σταυρός αγγέλων η δόξα». Όσο πιο πολύ θα μοιάζεις με τους αγγέλους και θα αγαπάς το θέλημα του Θεού, τόσο περισσότερο θα τον έχεις δόξα και καύχημα. «Και των δαιμόνων το τραύμα». Και άμα θέλεις να νικήσεις τον διάβολο, πρέπει τον Σταυρό σου να κάνεις. Θα σφίξεις τα δάκτυλα στο όνομα της Αγίας Τριάδος και θα πεις: «Δόξα σοι Κύριε. Απελευθέρωσέ με από την επήρεια του διαβόλου». Και ο Χριστός θα σε ελευθερώσει. Όποιος κάνει τον Σταυρό του, ξέρει τι λέμε.
Όσο πιο πολύ ο άνθρωπος τηρεί το θέλημα του Θεού, τιμά τον Σταυρό τού Χριστού, τον σηκώνει και τον βαστάζει, τόσο ανεβαίνει. Και όσο πιο διαφορετικά ζει, δηλαδή κατά κόσμον, τόσο πάει προς τα κάτω.
Ας προσκυνήσουμε με ευλάβεια τον Τίμιο Σταυρό. Και ας παρακαλέσουμε τον Κύριο να μας βοηθήσει να σταυρώσουμε τα πάθη μας σώματος, ψυχής και πνεύματος και να ζήσουμε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής μας εν μετανοία, κοντά Του, για να έχουμε την ελπίδα της αιώνιας ζωής. Αμήν.-