Ο ΝΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ (Ιω. 12, 1-18)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας στις 9/4/2003)
Άλλο ν’ ακούς, άλλο να βλέπεις
Όταν ακούμε στο ευαγγέλιο, ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ανέστησε τον Λάζαρο, τέσσερεις μέρες πεθαμένο, μένουμε έκπληκτοι. Και μερικοί κουνάνε δύσπιστα το κεφάλι τους και λένε: «Άραγε έγινε έτσι, όπως το περιγράφουν οι ευαγγελιστές ή κάπως αλλιώς;».
Ας έλθουμε στη θέση των ανθρώπων που ήξεραν τον Λάζαρο. Η Βηθανία ήταν μικρό χωριό. Όλοι γνωρίζονταν μεταξύ τους. Έτρωγαν και έπιναν κάθε ημέρα μαζί. Τον είδαν που αρρώστησε, τον είδαν που πέθανε, οι ίδιοι τον κήδευσαν. Οι ίδιοι τον έβαλαν στον τάφο και σφράγισαν την πόρτα του. Έπειτα, πήγαιναν κάθε ημέρα -και όπως θα λέγαμε σήμερα- του άναβαν κερί, έβαζαν λιβανάκι στο θυμιατήρι και έβλεπαν τις αδελφές του την Μάρθα και την Μαρία από το πρωΐ μέχρι το βράδυ πάνω στον τάφο να κλαίνε. Οι άνθρωποι λοιπόν της Βηθανίας, το είχαν δει και τους ήταν χειροπιαστή πραγματικότητα, ότι ο Λάζαρος τέσσερες ολόκληρες μέρες ήταν πεθαμένος...
Αλλά οι Εβραίοι είχαν και ένα άλλο έθιμο:
Εμείς στον τάφο ενός πεθαμένου πάμε απλώς και ανάβουμε κεράκι. Καμιά φορά παίρνουμε και τον παπά να του διαβάσει τρισάγιο. Οι Εβραίοι έκαναν κάτι άλλο. Την πρώτη, τη δεύτερη, την τρίτη ημέρα, όσο κρατούσε ο νεκρός και κρατούσαν και οι ίδιοι, πήγαιναν, άνοιγαν τον τάφο και τον άλειφαν με αρώματα. Όσο κρατούσε και όσο κρατούσαν. Γιατί όταν προχωρούσε η αποσύνθεση, ποιός τολμούσε να ανοίξει τον τάφο και να αντέξει την φοβερή εκείνη δυσοσμία;
Παιγνιδάκι, αστείο, μηδέν
Αυτά σκεπτόταν η Μάρθα, όταν ο Χριστός διέταξε να σηκώσουν την ταφόπετρα και έφερε αντίρρηση: «Κύριε, μυρίζει. Πέρασαν ήδη τέσσερις μέρες».
Ο Χριστός, την επιτίμησε με τα λόγια:
-Εκείνα που λέμε τόση ώρα εδώ και όσα άκουσες και είδες τόσο καιρό που με ακολουθείς, τα ξέχασες; Δεν σου είπα ότι αν πιστεύεις θα δεις την δόξα του Θεού;
Άνοιξαν τον τάφο, ο Χριστός φώναξε: «Λάζαρε δεύρο έξω», έλα έξω! Και τότε ο πεθαμένος Λάζαρος, ο βρωμισμένος, σηκώθηκε, περπάτησε και βγήκε έξω παρ’ ό,τι ήταν δεμένα τα χέρια και τα πόδια του.
Μετά από αυτό το φοβερό θαύμα, ήταν απόλυτα φυσικό ότι οι άνθρωποι κατάλαβαν με ποιόν έχουν να κάνουν. Χρειάζεται πολύ μυαλό; Χρειάζεται να είναι κανείς φιλόσοφος ή του πανεπιστημίου για να το καταλάβει; Τι να καταλάβει; Ότι ο Χριστός είναι νικητής του θανάτου. Ότι ο θάνατος είναι γι’ αυτόν παιγνιδάκι, αστείο, μηδέν.
Δόξασαν λοιπόν τον Χριστό, τον ετίμησαν και έδειξαν την χαρά τους. Πώς; Όταν την άλλη μέρα πήγαινε για την Ιερουσαλήμ, έβγαλαν τα ρούχα τους και τα έστρωναν στο δρόμο για να πατήσει πάνω. Τι σημαίνει αυτό; Ήταν σαν να του έλεγαν:
«Τι είμαστε εμείς μπροστά Σου; Εμείς είμαστε δούλοι του θανάτου. Μπροστά στο θάνατο είμαστε μηδέν. Ο θάνατος μας τρομοκρατεί κάθε στιγμή της ζωής μας. Και κάποια ώρα που δεν το περιμένουμε ούτε το φανταζόμαστε και προπαντός δεν το θέλουμε, θα μας αρπάξει. Πώς; Όπως αρπάζει η γάτα το ποντίκι. Όμως για Σένα, τον Κύριο, ο θάνατος είναι το αντίθετο. Είναι σαν το σπουργιτάκι στα νύχια του γερακιού».
Η πραγματική σοφία
Γι’ αυτό έστρωσαν τα ρούχα τους οι άνθρωποι, για να δείξουν τη μεγάλη αντίθεση μεταξύ Χριστού και ημών σε σχέση με τον θάνατο. Και παράλληλα πήραν στα χέρια τους κλάδους, από τα δένδρα των φοινίκων, τα βαΐα, τα οποία είναι σύμβολα της νίκης, για να δείξουν ότι ο Χριστός είναι νικητής του θανάτου. Και τρέχοντας γύρω του φώναζαν: «Ωσαννά τω υιώ Δαυΐδ, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». «Ωσαννά» σημαίνει: «Σώσε μας επί τέλους. Σώσε μας λοιπόν Κύριε». Από πού να μας σώσει; Από εκείνο που έσωσε τον Λάζαρο. Από το θάνατο.
Η Μαρία, η αδελφή του Λαζάρου, για να εκδηλώσει την ευγνωμοσύνη της απέναντι στο Χριστό, αγόρασε ένα βάζο μύρο. Που άξιζε 300 δηνάρια. Ένα δηνάριο εκείνη την εποχή ήταν ένα ημερομίσθιο. Και τι το έκανε. Το έχυσε στα πόδια του Χριστού, για να του πει «ευχαριστώ» γιατί ανέστησε το Λάζαρο.
Μόνο το Λάζαρο ανέστησε; Ανέστησε και την ίδια. Από πού; Από τη γνώμη της ότι μια και ο Λάζαρος είναι νεκρός στον τάφο τέσσερες ημέρες και βρωμάει κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Από τη γνώμη της ότι ο θάνατος είναι κυρίαρχος, μπροστά στον οποίο είμαστε μηδενικά.
Η μεγαλύτερη ευεργεσία του Χριστού στον κόσμο, είναι ότι μας έδειξε τη σωστή σχέση, που πρέπει να έχουμε έναντι του επουρανίου Πατρός και έναντι της κτίσεως του Θεού και έναντι των γεγονότων. Το Ευαγγέλιο και η διδασκαλία της Εκκλησίας μας, μας διδάσκουν τι σχέση έχουμε, απέναντι του Θεού, του εαυτού μας, των άλλων ανθρώπων, της φύσεως, και απέναντι των αοράτων πνευμάτων: των αγγέλων, των αγίων, του διαβόλου και έναντι των γεγονότων. Της ασθενείας και του θανάτου.
Ο άνθρωπος που δεν ξέρει τι σχέση έχει με αυτά, όσο και αν παριστάνει και θεωρεί τον εαυτό του σοφό, είναι ένας άνθρωπος που ζει μέσα σε πηχτό και ψηλαφητό σκοτάδι.
Και σήμερα η ίδια ικεσία
Η ανάσταση του Λαζάρου είναι για τον κόσμο φως. Σε τι μας φωτίζει; Το διδασκόμαστε από τα λόγια που ακούμε σήμερα στα τροπάρια. «Την κοινήν Ανάστασιν προ του Σου πάθους πιστούμενος, εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον Χριστέ ο Θεός». Τον Λάζαρο, τον ανέστησες Χριστέ για να μας πιστοποιήσεις την κοινήν ανάσταση. Ποιά είναι η κοινή ανάσταση; Αυτή που θα γίνει την ημέρα της Β’ Παρουσίας.
Είναι λογικό, είναι ιατρικώς δυνατό, να αναστηθεί ένας άνθρωπος που έχει πια σαπίσει; Η απάντηση είναι: ΟΧΙ! Το ότι για το Χριστό υπήρξε δυνατό, και ο Λάζαρος αναστήθηκε, μας δείχνει ότι όταν ο Χριστός φωνάξει, μπορούν όλοι ανεξαιρέτως οι νεκροί από τον Αδάμ μέχρι σήμερα, παρότι δεν υπάρχει ούτε ίχνος από τα κοκκαλάκια τους, να αναστηθούν και θα αναστηθούν. Γιατί όπως ο Χριστός έπλασε από το μηδέν τον κόσμο, και είπε: «Γενηθήτω ο ήλιος, γενηθήτω το φως, γενηθήτωσαν οι αστέρες, γενηθήτω το τάδε» και έγιναν... Έτσι ό,τι πει, είναι όλα δυνατά και γίνονται.
Και εμείς σήμερα βρισκόμαστε σε τέτοια πνευματική κατάσταση, που αισθανόμαστε την ανάγκη της επέμβασης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και τον παρακαλούμε να μας σώσει. Όλοι μας ήλθαμε στην εκκλησία για ένα και μοναδικό σκοπό. Να παρακαλέσουμε τον Κύριο να μας σώσει. Το ότι είμαστε στην εκκλησία, σημαίνει ότι έχουμε φως Θεού στην καρδιά μας. Είναι και αυτό μία από τις μεγαλύτερες ευεργεσίες του Θεού, για την οποία πρέπει νύχτα και ημέρα να τον ευχαριστούμε. Ήρθαμε στην εκκλησία να τον παρακαλέσουμε, ο φωτισμός αυτός αυξηθεί, να πολλαπλασιαστεί. Γιατί;
Παίρνουμε ευλογία και δύναμη
Ας θυμηθούμε τον απόστολο Πέτρο. Ήταν μαθητής του Χριστού. Είχε πίστη; Είχε. Κάποια φορά, είδε τον Χριστό να περπατά πάνω στη θάλασσα κατάλαβε ότι όταν ο Χριστός θέλει, και στο νερό περπατάει. Και όταν ο Χριστός θέλει, να περπατήσει κάποιος άνθρωπος πάνω στο νερό και αυτό γίνεται εύκολα. Του είπε:
-Κύριε να περπατήσω πάνω στο νερό και νάρθω κοντά σου;
Του απαντά ο Κύριος:
-Περπάτα και έλα.
Κατέβηκε ο απόστολος Πέτρος από το καράβι και περπατούσε στο νερό. Αλλά όταν είδε το κύμα, τα έχασε. Ξέχασε ότι ο Χριστός είναι μπροστά του και ότι όπως τον κρατά πάνω στο νερό, μπορεί να τον φυλάξει και από το κύμα. Και τότε κλονίστηκε η πίστη του και άρχισε να βουλιάζει. Ο Χριστός άπλωσε το χέρι Του, τον κράτησε και τι του είπε;
«Ολιγόπιστε γιατί εδίστασες;»
Τι ήταν εκείνο πού τον έκανε ολιγόπιστο; Το ότι δίστασε και είπε μέσα του:
-Άραγε κρατάει και εδώ ο Θεός, στη φουρτούνα ή η δύναμή Του είναι μόνο στη απανεμιά;
Πόσο φτωχή είναι η ανθρώπινη σκέψη! Πόσο ανόητη! Βλέπει να γίνεται το μεγάλο θαύμα και φοβάται για το μικρό.
Ερχόμαστε λοιπόν στην εκκλησία με πίστη που είναι μικρή, με λίγο φωτισμό, με λίγη δύναμη για πνευματικό αγώνα (για τη δική μας δύναμη μιλάμε) και τα αυξάνουμε. Βγαίνοντας από την Εκκλησία, πρέπει να βγαίνουμε όπως οι άγιοι: δυνατοί σαν λιοντάρια. Να μας βλέπει ο διάβολος και να τρέμει. Λένε οι άγιοι Πατέρες ότι φεύγοντας από την εκκλησία, πρέπει να έχουμε οπλισθεί με τέτοια πίστη, με τέτοια δύναμη και με τέτοιο φωτισμό, που οι μεν άγιοι άγγελοι να ευφραίνονται και να μας βλέπουν όμοιους με τους εαυτούς τους, οι δε δαίμονες να τρέμουν.
Μα έχουμε και άλλο όφελος. Μέσα στην εκκλησία, εκτός από το ότι προσευχόμαστε, παίρνουμε με το χέρι του παπά ευλογία.
Ο παπάς σηκώνει το χέρι του και κάνει ένα σταυρό στον αέρα. Με την χάραξη του τιμίου σταυρού μεταδίδεται στους ανθρώπους η μεγαλύτερη δύναμη και ευλογία που μπορεί κανείς να φανταστεί. Γιατί; Τι είναι Σταυρός; Το όπλο του Χριστού, με το οποίο εκμηδένισε το διάβολο και το θάνατο. Το όπλο του Χριστού, με το οποίο ξέχυσε το έλεός Του σε όλο τον κόσμο. Το όπλο του Χριστού, με το οποίο γίνονται όλα τα θαύματα. Μακάριοι και ευτυχείς εκείνοι που ξέρουν και κάνουν σωστά το σημείο του τιμίου σταυρού και να ευλογούν έτσι τον εαυτό τους.
Ας μάθουμε λοιπόν, από τη σημερινή εορτή, ότι πρέπει να αυξήσουμε την πίστη μας στο Χριστό, το φωτισμό της καρδίας και της διανοίας μας. Και τη δύναμη της θελήσεώς μας, στον αγώνα μας για μια συνεπέστερη χριστιανική ζωή.
Ας μάθουμε να εκτιμάμε ακόμα περισσότερο τη μεγάλη σημασία της προσευχής της εκκλησίας.
Και κυρίως ας καταλάβουμε, τι απέραντη σημασία έχει να παίρνει κανείς το Χριστό μέσα του με τη Θεία Κοινωνία για τον αγιασμό τού σώματος και της ψυχής του.
Με τέτοια προπαρασκευή ας βαδίσουμε προς την μεγάλη Εβδομάδα. Ας γιορτάσουμε την εορτή της αγίας αναστάσεως αξίως. Με πίστη, ταπείνωση και θερμή προσευχή. Όχι σαν άνθρωποι κοσμικοί που μένουν στα εξωτερικά. Αλλά δυναμωμένοι στη πίστη στο Χριστό και στην ανάστασή Του. Αμήν.-