Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΑΠΕΡΝΑΟΥΜ (Ματθ. 9, 1-8)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας στο Γρίμποβο, στις 23/7/2006)
Κέντρο του κόσμου και κέντρο της πίστης
Κέντρο του κόσμου και κέντρο της πίστης μας είναι ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός. Όπου είναι ο Χριστός, εκεί μαζευόμαστε για να τον δοξάσουμε, για να τον τιμήσουμε, για να τον επικαλεστούμε. Στην Εκκλησία ερχόμαστε για τον Χριστό, όχι για τον εαυτό μας, ούτε για κανένα άλλο σκοπό. Όταν ο Χριστός είναι μαζί μας στην Εκκλησία, είναι ό,τι το καλύτερο. Αν ο Χριστός δεν είναι μαζί μας, τι θέλουμε και είμαστε κάπου χωρίς αυτόν;
Γι' αυτό, όταν ερχόμαστε στην Εκκλησία ή βρισκόμαστε κάπου αλλού και θέλουμε να είναι και ο Χριστός μαζί μας, έχουμε χρέος, να κάνουμε τον Σταυρό μας και να λέμε: «Κύριε, μην επιτρέψεις να έχουμε μαζί μας «πράγματα» που θα κάνουν σε σένα την παρουσία σου, ανάμεσά μας δυσάρεστη». Όπου λοιπόν ο Χριστός, εκεί η Εκκλησία και όπου συνάζεται η Εκκλησία για να λατρεύσει και να επικαλεστεί τον Χριστό, ορθόδοξα και σωστά εκεί έρχεται ο Χριστός.
Μαγνήτης θείου ελέους
Ακούσαμε στο Ευαγγέλιο, ότι ο Χριστός είχε βρεθεί σε ένα σπίτι. Το σπίτι αυτό έγινε η ομορφότερη Εκκλησία του κόσμου. Γιατί ήταν γεμάτη από ανθρώπους, οι οποίοι άκουγαν τον Χριστό με τα αυτιά του σώματος και με τα αυτιά της καρδιάς τους. Τότε, μερικοί, ξέροντας ποιός ήταν εκείνος που μιλούσε, έβαλαν την αγάπη τους, την φροντίδα τους και την στοργή τους, όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για κάποιον άλλο -παράλυτο- που δεν μπορούσε να σύρει τα βήματά του, προς το μέρος που ήταν ο Χριστός.
Πήγαν και τον σήκωσαν τέσσεροι, γιατί δεν αρκούσαν δύο, να τον σηκώσουν αυτόν τον άχρηστο άνθρωπο, τον παράλυτο. Και τον πήγαν εκεί που ήταν ο Χριστός. Τον έμπασαν στο σπίτι, με ένα τρόπο μυθιστορηματικό και τον άφησαν μπροστά του.
Ανέβηκαν στη στέγη, έβγαλαν τα κεραμίδια και τον κατέβασαν μπροστά στον Χριστό, γιατί κανένας δεν έκανε πέρα να περάσει άλλος, από την λαχτάρα να μη χάσει λέξη από το στόμα του Χριστού.
Το πρώτο δίδαγμα που παίρνουμε, είναι ότι οι τέσσεροι άνθρωποι που σήκωσαν τον παράλυτο, ξέχασαν τον εαυτό τους, από αγάπη, συμπόνια και φιλανθρωπία. Δεν πήγαν να ακούσουν τον Χριστό, παρότι ήταν σίγουροι ότι είναι η ζωή του κόσμου, η χαρά του κόσμου, η υγεία του κόσμου. Αλλά θυμήθηκαν πρώτα τον ταλαίπωρο αδελφό τους.
Μέσα στην καρδιά των ανθρώπων αυτών, ο Χριστός ήταν δυό φορές θρονιασμένος, με τα χέρια ανοιχτά να ευλογεί. Γιατί το πρώτο θέλημα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι η αγάπη. Από αγάπη για μας κατέβηκε από τον ουρανό στη γη. Και όποιος τον μιμείται και έχει αγάπη, συγκαταβαίνει.
Όπως δηλαδή εκείνος θυσίασε τον εαυτό του, έτσι και εγώ, εσύ, ο καθένας μας, οφείλουμε να θυσιάζουμε κάτι από τον εαυτό μας, ακόμη και πράγματα που φαίνονται ιερά, για να βοηθήσουμε έναν άλλο. Αν το κάνουμε, ο Χριστός μάς αγαπά διπλά. Γιατί έχουμε μπει στο νόημα του Ευαγγελίου. Πρέπει λοιπόν να κατεβαίνουμε και να συγκαταβαίνουμε.
Αφού άφησαν τον παράλυτο μπροστά στον Χριστό, άνοιξε ο Κύριός μας το άγιο στόμα του και είπε, «ιδών την πίστιν αυτών»:
-Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου.
Φαίνεται ότι αυτός ο παράλυτος, ήταν παράλυτος όχι μόνο στο σώμα, αλλά και στην ψυχή. Δεν λέει το Ευαγγέλιο «είδε ο Χριστός την πίστη του». Αλλά είδε την πίστη εκείνων που τον κουβάλησαν. Και είπε σ’ αυτόν εξ αιτίας τους, για χάρη τους, ευλογώντας τους, αμείβοντάς τους:
-Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου.
Δηλαδή, συγχωρεμένος να είσαι, για ό,τι και αν έκανες στη ζωή σου.
Ακούγοντας αυτά τα λόγια, σκεπτόμαστε: «Παράλυτος ήταν, άχρηστος ήταν, τέσσερις ήθελε να τον σηκώσουν για να τον πάνε οπουδήποτε. Και τα πρώτα λόγια που ακούει είναι: «συγχωρεμένος να είσαι, για τις αμαρτίες σου;» Υγεία θέλει ο κακομοίρης, υγεία. Πες την, Χριστέ μου αυτή τη λέξη, πες την... «Να είσαι καλά παιδί μου, σήκω, περπάτα. Γίνε καλά, σου δίνω την υγεία σου».
Η μεγαλύτερη αρρώστια
Όμως, δεν είπε τέτοιο πράγμα ο Χριστός. Αλλά είπε: «Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου». Τι παράξενα λόγια! Παράξενα μας φαίνονται εμάς. Είναι δυνατόν να είναι παράξενος ο Χριστός και εμείς να είμαστε οι σωστοί; Μήπως το δικό μας μυαλό δεν πάει καλά; Μήπως η δική μας γνώμη δεν πάει καλά; Ποιός είναι ο άρρωστος; Ο Χριστός ή εμείς;
Αρρώστια είναι μόνο να είναι κανείς στο κρεβάτι και να χρειάζεται γιατρούς και νοσοκομείο; Ή μήπως υπάρχουν και κάτι άλλες αρρώστιες χειρότερες από τις σωματικές; Ναι υπάρχουν. Είναι οι ψυχικές αρρώστιες, οι αμαρτίες, που κάνουν τον άνθρωπο να διαλύεται ο ίδιος και να γίνεται μολυσματική εστία για όλο του το περιβάλλον για να μην πούμε για τον σύμπαντα κόσμο.
Μήπως θέλει συζήτηση; Άνθρωποι που διαδίδουν και προπαγανδίζουν και κηρύττουν την αμαρτία, δεν είναι άρρωστοι ψυχικά τόσο, ώστε να διαλύουν ολόκληρο τον κόσμο;
Αλλά οι αμαρτίες πληρώνονται. Και όταν πληρώνονται δεν είναι μόνο για κακό. Είναι και για καλό. Ποιό είναι το καλό; Το ξύπνημα. Είναι καλύτερα να ξυπνήσει κανείς από την ζημία της αμαρτίας, παρά να κοιμάται με την ηρεμία ότι δεν είναι τίποτε η αμαρτία και να ξυπνήσει πότε; Τότε που θα ακούσει τη φωνή: «πορεύεσθε απ' εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το εξώτερον το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού». Καλύτερα να μας χτυπάει το κουδούνι ο πανάγαθος Πατέρας μας για να μας ξυπνάει, παρά να κοιμόμαστε στην αμαρτία και να λέμε ότι δεν είναι τίποτε σπουδαίο η αμαρτία. Ίσως πει κάποιος: Εμείς θέλουμε την υγεία μας. Τι χρειάζονται τα αυτά τα παραπανιστά λόγια, για την ζημιά που κάνει η αμαρτία;
Η προτεραιότητα της ψυχής
Όταν κάνουμε αυτή την σκέψη, δείχνουμε ότι έχουμε πνευματικό χάος. Υποτιμάμε τα «έσω» και προσέχουμε και δίνουμε αξία στα «έξω». Τα θεωρούμε εγγύηση. Αλλά δεν είναι έτσι. Πρόκειται για λάθος αντίληψη.
Όταν λέει κανείς ότι πρώτο είναι το σώμα και πρώτη είναι η υγεία, η υγεία του σώματος, κάνει λάθος. Την ακούμε τόσο συχνά αυτή την φράση: «πρώτα απ' όλα η υγεία». Δεν είναι έτσι. Πρώτα απ' όλα είναι η υγεία, αλλά της ψυχής, αλλά του πνεύματος. Η εν Χριστώ υγεία. Πρώτα είναι η ψυχή και μετά είναι το σώμα. Και ο Χριστός το επιβεβαίωσε. Κατάλαβε τα λόγια που έλεγαν, «Χριστέ μου, πες να γίνει καλά ο άνθρωπος και άσ’ τις αμαρτίες που δεν τις βλέπουμε εμείς και δεν τις καταλαβαίνουμε». Και για να τους διορθώσει τον λογισμό, είπε:
-Τι νομίζετε ότι είναι πιο εύκολο; Να πω στον παράλυτο, σήκω και περπάτα, ή συγχωρούνται οι αμαρτίες σου;
Το «συγχωρούνται οι αμαρτίες», εμείς το θεωρούμε εύκολο, γιατί έχουμε μάθει να λέμε αερολογίες. Ό,τι περάσει από το στόμα το ξεφουρνίζουμε. Αλλά ο Χριστός δεν παίζει. Τι είναι ευκολότερο; Τι κουράζει τον άνθρωπο; Για πέσ’ στον παράλυτο: «σήκω». Ιδρώνεις, καταϊδρώνεις, αλλά δεν το λες, γιατί σκέπτεσαι: «Ε, ρεζίλι που με περιμένει». Όμως το «Συγχωρεμένος να είσαι»; Α! Αυτό να το πω και εγώ και ας μην είμαι παπάς. Εύκολο είναι το «Συγχωρεμένος να είσαι». Είμαστε αφερέγγυοι άνθρωποι. Έχουμε για εύκολα τα πολύ δύσκολα.
Τότε τους λέει ο Χριστός: Για να καταλάβετε ότι ο Υιός του ανθρώπου έχει δικαίωμα να θεραπεύει και σώμα και ψυχή, λέει στον παραλυτικό, που τον ξέρανε όλοι γιατί ήταν δικός τους, και τον πήγαιναν τέσσεροι, γιατί δεν έφταναν δύο.
-Τέκνον, έγειραι. Άρον σου τον κράβατον και ύπαγε εις τον οίκον σου.
Και σηκώθηκε αμέσως ο άνθρωπος εκείνος. Γιατί σηκώθηκε; Εμείς λέμε απλά: Γιατί υπάκουσε στον παντοδύναμο λόγο του Χριστού. Αλλά το νόημα του Ευαγγελίου είναι, υπάκουσε στον παντοδύναμο λόγο του Θεού και αποδείχθηκε ότι είναι σε πρώτη προτεραιότητα η ψυχή και όχι το φθαρτό σώμα.
Έχει σημασία η τοποθέτησή μας απέναντι της αμαρτίας. Πρώτο μέλημα μας, πρέπει να είναι πώς θα βγάλουμε την αμαρτία από μέσα μας. Μετά είναι πώς θα βρούμε ανάπαυση από φυσικό κακό. Είτε πρόκειται για αρρώστια, είτε για οποιοδήποτε άλλο. Όποιος δεν το κάνει αυτό, έχει στο μάτι του ένα δοκάρι και νομίζει πως του φταίει κάποιο σαριδάκι που μπήκε κατά λάθος στο άλλο του μάτι. Ενώ έχει στο ένα του μάτι δοκάρι ολόκληρο, ψάχνει να βρει το σαριδάκι που πάει να μπει στο άλλο του μάτι. Τόση είναι η διαφορά ανάμεσα στα δύο.
Η μεγαλύτερη απώλεια
Λέει ένας από τους μεγαλύτερους ψυχολόγους του κόσμου ο Έριχ Φρομ. «Η κύρια αιτία του ότι ο κόσμος δεν ξέρει τι του γίνεται και πού πάει, της οποίας καταστάσεως εκδήλωμα είναι η βία μέσα στον κόσμο, είναι το ότι ο κόσμος ξέχασε ποιό είναι το νόημα της ζωής και ποιά είναι η σχέση του με τον εαυτό του και με τον Θεό».
Αν δεν ξεχνούσαμε ποιά είναι η σχέση μας με τον εαυτό μας και με τον Θεό, θα κάναμε τέτοια πράγματα; Θα ασκούσαμε βία; Θα προσπαθούσαμε να απατήσουμε ο ένας τον άλλο, για να πλουτήσουμε εμείς; Ας προσέχουμε πρώτα τα «έσω» μετά τα «έξω». Η αρρώστια είναι πρώτα στο μυαλό και στην καρδιά και μετά έρχεται στο σώμα. Γι' αυτό έλεγε ο Χριστός: «Καθάρισε πρώτα την καρδιά σου από το κακό, και θα καθαριστεί και το σώμα. Πλύνε πρώτα το ποτήρι του εαυτού σου από μέσα που έχει αξία, και μετά να κοιτάξεις τα έξω. Πρώτα να θεραπεύσεις «τα μέσα» και μετά να φροντίσεις για «τα έξω».
Είμαστε στην Εκκλησία, γιατί καταλαβαίνουμε ότι ήλθε η ώρα να φροντίσουμε «τα μέσα».
Λέγει ένας μεγάλος σοφός: «από το να χάσεις τα αγαθά σου, υγεία, πλούτο και κάθε άλλο καλό, το χειρότερο κακό είναι να χάσεις την ελπίδα. Και το ακόμη χειρότερο είναι να χάσεις την ελπίδα της αιώνιας ζωής, που είναι ανώτερη από όλες τις ελπίδες».
Να παρακαλέσουμε ταπεινά τον Κύριο να μας δώσει έλεος, συγχώρηση και ευλογία. Αμήν.-