Μητροπολίτου Νικοπόλεως
† Μ Ε Λ Ε Τ Ι Ο Υ
Η Α Ν Α Σ Τ Α Σ Η
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΑΦΟΠΛΑΚΑΣ
Πρέβεζα 2000
ΤΡΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΑΝΕ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ
1. Τρεῖς γυναῖκες ξεκίνησαν νύχτα. Νά πᾶνε στόν τάφο τοῦ Χριστοῦ. Νά ἀλείψουν τό σῶμα Του. Μέ ἀρώματα καί μῦρα. Καί, στήν μέση τοῦ δρόμου, τό θυμήθηκαν. ῞Οτι ὁ τάφος ἦταν κλεισμένος. Μέ ἕνα λίθο.
Καί διερωτήθηκαν: «Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τόν λίθον ἀπό τῆς θύρας τοῦ μνημείου; ἦν γάρ μέγας σφόδρα» (Μαρκ.16,3). Καί ὄχι μόνο! Εἶχε καί ἐπίσημα σφραγισθῆ. Καί μιά σημαντική ἀστυνομική δύναμη (δέκα-ἕξι ἄνδρες!) εἶχε ταχθῆ νά τόν φρουρεῖ· νύχτα καί ἡμέρα· νά μή πᾶνε... νά κλέψουν τόν πεθαμένο!...
2. Καί λοιπόν πᾶνε! Μέ ὁδηγό τί; Τόν νοῦ; Τήν λογική;
῎Οχι! Νοῦς καί λογική τούς ἔλεγαν: Γυρίστε πίσω. Μάταιος ὁ κόπος Σας. ῎Ανδρες ρωμαλέοι δύσκολα θά τά κατάφερναν! Ἀδύνατες γυναῖκες σεῖς, τί θά μπορέσετε νά κάμετε;
Ὁ λίθος δέν φεύγει ἀπό τήν θέση του:
- οὔτε μέ τίς καλές τους σκέψεις·
- οὔτε μέ τόν πόθο τους·
- οὔτε μέ τά συναισθήματά τους·
- οὔτε μέ τά δάκρυά τους!
- Ἀποκεκύλισται ὁ λίθος.
- Φρουρά δέν ὑπάρχει!
- Σφραγίδα δέν ἔχει λόγο ὕπαρξης!
- Ὁ τάφος εἶναι ἀνοιχτός!
- Ὁ τάφος εἶναι ἄδειος· κενός!
- Σωματικά γίγαντας· μέ καταπληκτική μυϊκή δύναμη καί ἀσυνήθιστη ὀμορφιά.
- Πνευματικά εὔστροφος· μέ ὀξύνοια καί ἐπινοητικότητα.
- Καί ψυχικά ἀκατάβλητος· τολμηρός· θαρραλέος. Σέ τίποτε δέν σκόνταβε· τίποτε δέν τόν πτοοῦσε.
- Δυνατός ὁ Σαμψών· πιό δυνατός ὁ Χριστός.
- Ἀκατάβλητος ὁ Σαμψών· ἀκατάλυτος ὁ Χριστός.
- Κρυφή ἡ δύναμη τοῦ Σαμψών· ἀπρόσιτη καί ἀπερινόητη τοῦ Χριστοῦ.
- Στήν Γάζα, πόλη ἐχθρική, μετέβη ὁ Σαμψών· άνάμεσα σέ ἐχθρούς τοῦ Θεοῦ καί ἀλλοτριωμένους, ἔζησε στήν γῆ ὁ Χριστός.
- Νά ἐξοντώσουν τήν Σαμψών σκέφτηκαν οἱ Γαζαῖοι· ὅμοια μέ τούς Γαζαίους ἐσκέπτονταν καί οἱ ἄρχοντες τῶν ᾿Ιουδαίων. Ἐνόμιζαν, ὅτι τά δεσμά τοῦ θανάτου καί τοῦ ἅδη ἦσαν «ἄλυτα»! Καί ὅτι, ἀφοῦ τόν ᾿Ιησοῦ τόν εἶχαν βάλει στόν τάφο, τόν εἶχαν πιά «στό χέρι» τους· ἐκμηδενισμένο! Τούς ἦταν ἀδύνατο νά φαντασθοῦν, ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς ἦταν πιό δυνατός ἀπό τόν Σαμψών!...
- Ἔκλεισαν τίς πῦλες τῆς Γάζας καί ἔβαλαν σ᾿ αὐτές φρουρά οἱ Γαζαῖοι· ἔβαλαν τόν Χριστό στόν τάφο καί ἔστησαν γύρω του φρουρά οἱ Ἑβραῖοι.
- Μεσάνυχτα σήκωσε τήν πύλη τῆς Γάζας, τήν ἐπῆρε ακί τήν ἀνέβασε στήν Χεβρών ὁ Σαμψών.
- Ἐμπαιγμούς πολλούς ἄκουσαν οἱ Γαζαῖοι ἀπο τόν Σαμψών! Ἐμπαίζουν τώρα τόν θάνατο καί τόν ἅδη καί τούς ματαιόφρονες Ἰουδαίους οἱ πιστεύοντες στόν Χριστό.
- Σήμερον ὁ ἅδης στένων βοᾷ· Συνέφερέ μοι, εἰ τόν ἐκ Μαρίας γεννηθέντα, μή ὑπεδεξάμην· ἐλθών γάρ ἐπ᾿ ἐμέ τό κράτος μου ἔλυσε· πύλας χαλκᾶς συνέτριψε...
- Σήμερον ὁ ἅδης στένων βοᾷ· κατελύθη μου ἡ ἐξουσία· ἐδεξάμην θνητόν, ὥσπερ ἕνα τῶν θανέντων· τοῦτον δέ κατέχειν ὅλως οὐκ ἰσχύω!...
- Χωρίς πόρτα τώρα ὁ ἅδης! Οἱ δέσμιοί του βγαίνουν τώρα ἐλεύθερα! ᾿Εγώ εἶχον τούς νεκρούς ἀπ᾿ αἰῶνος· ἀλλ᾿ ἰδού ΟΥΤΟΣ πάντας ἐγείρει!...
- «Τοῦ θεοδέγμονος τάφου οἱ φύλακες, ἔλεγον πρός τούς ᾿Ιουδαίους· ῎Ω τῆς ὑμῶν ματαιόφρονος συμβουλῆς! Φυλάττειν τόν ἀπερίγραπτον δοκιμάσαντες, μάτην ἐκοπιάσατε». Δηλαδή. Βρέ ταλαίπωροι ᾿Ιουδαῖοι, ποῖον ἐπήγατε καί ἐβάλατε σέ τάφο; Σέ ποιοῦ τόν τάφο ἐβάλατε φρουρά; Νά φρουρήσει τί; Δένεται ὁ Θεός; Μπαίνει σέ κλουβί ὁ πανταχοῦ παρών καί ἀπερίγραπτος; ᾿Εστίψατε τήν φαιά σας οὐσία ὅλοι μαζί, καί βγάλατε τέτοιες ἀποφάσεις; Κουκούτσι μυαλό δέν ἔχετε;
- «Τί πάλι κρύψαι βούλεσθε, ὅ οὐ κρύπτεται»;
- Οἱ γυναῖκες, φθάνοντας στόν τάφο, «εὗρον ἄγγελον ἐπί τόν λίθον καθήμενον, τῷ φόβῳ κυλισθέντα». Μέ ἄλλα λόγια:
- «Κύριε, ἐσφραγισμένου τοῦ τάφου ὑπό τῶν παρανόμων, προῆλθες ἐκ τοῦ μνήματος, καθώς ἐτέχθης ἐκ τῆς Θεοτόκου».
- «Κύριε, ὥσπερ ἐξῆλθες ἐσφραγισμένου τοῦ τάφου, οὕτως εἰσῆλθες, καί τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, πρός τούς μαθητάς Σου».
- «Οὐκ ἔγνωσαν, πῶς ἐσαρκώθης, οἱ ἀσώματοί Σου ἄγγελοι· οὐκ ᾔσθοντο, πότε ἀνέστης, οἱ φυλάσσοντές Σε στρατιῶται».
- Δοξάζομε τόν Θεό, τόν Πατέρα τοῦ Κυρίου μας καί Πατέρα μας. Αὐτός, ἀπό τήν πολλή ἀγάπη Του, δέν μᾶς ἄφησε στήν σαπίλα τῆς ἁμαρτίας. Μᾶς ἀναγέννησε. Μᾶς ἔκαμε καινούργιους. Μᾶς ἀνακαίνισε. Καί σέ φρόνημα. Καί σέ μυαλά. Καί, ΣΕ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ. Δέν εἴμαστε πιά «μαγαρισμένοι». ῎Εχομε ἐπάνω μας: τό νερό τοῦ βαπτίσματος· καί τήν σφραγίδα τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, τό ἅγιο Μῦρο. Δέν εἴμαστε πιά ἐχθροί τοῦ Θεοῦ. Εἴμαστε παιδιά Του.
- Τώρα δέν πρέπει νά λησμονοῦμε ποτέ, ὅτι ἔχομε τήν ἐπαγγελία Του «εἰς ἐλπίδα ζῶσαν»· ὅτι ἔχομε μία ὑπόσχεση ὄχι κούφια, ὄχι ὑποκειμενική· ἀλλά μιά ὑπόσχεση, πού μᾶς δίνει ΕΛΠΙΔΑ ΖΩΣΑΝ. ᾿Ελπίδα ζωντανή. ᾿Ελπίδα πραγματική.
- «Διά τῆς ἀναστάσεως τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ». Ἐγγύηση εἶναι ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή μᾶς δίνει ἐλπίδα, ὅτι θά ἀποκτήσωμε μία κληρονομία «ἄφθαρτον καί ἀμίαντον καί ἀμάραντον». ῞Οτι δηλαδή θά ἔλθει μία ἡμέρα, πού ἐμεῖς, φτωχά ἀνθρωπάκια τῆς ζωῆς, φύλλα πού πέφτομε καί σαπίζομε, καί καταντᾶμε «σκωλήκων βρῶμα καί δυσωδία», ὄντα χωρίς καμμιά ἀξία, θά ἀναστηθοῦμε, καί γιά νά ἀποκτήσωμε μία κληρονομία «ἄφθαρτη καί ἀμίαντη καί ἀμάραντη».
- Ξέρουν, ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι τό σύμβολο τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ· τό σημεῖο τοῦ Υἱοῦ τοῦ ᾿Ανθρώπου· τό ἱερώτερο σύμβολο τῆς πίστης μας.
- Ξέρουν, ὅτι διά τοῦ Σταυροῦ ἦλθε ἡ χαρά καί ἡ ζωή στόν κόσμο.
- Καί δέν προχωρεῖ κανείς.
- Τί γίνεται μέ ἐμᾶς;
- Τί γίνεται μέ τήν ἀνάσταση;
- Τί θά γίνει μέ μᾶς;
- Γιά νά δείξει σέ μᾶς, ὅτι ἡ πίστη στήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀνάπαυση.
- Γιά νά μᾶς εἰπεῖ: Εἶσαι κουρασμένος ψυχικά;
- Θέλεις νά ξεκουρασθῆς; Ἔλα καί κάθισε καί σύ ἐπάνω στήν ταφόπλακα τοῦ τάφου τοῦ Χριστοῦ. Καί θά ξεκουρασθῆς!
- ῾Ο Χριστός εἶναι ὁ σωτήρας μας.
- ῾Ο Χριστός σταυρώθηκε γιά μᾶς.
- ῾Ο Χριστός πέθανε γιά μᾶς.
- ῾Ο Χριστός κατέβη στόν ἅδη γιά μᾶς.
- ῾Ο Χριστός ἀναστήθηκε γιά μᾶς.
- Γιά νά μή πεθάνωμε.
- Γιά νά μή μείνωμε στόν τάφο.
- Γιά νά μή βασιλεύσει ἐπάνω μας ὁ θάνατος καί ὁ ἅδης.
- Γιά νά μή βασιλεύσει ἐπάνω μας καί μέσα μας ἡ ἁμαρτία.
- Γιά νά μή μείνει μέσα μας τό κακό ἀθάνατο.
- Γιά νά μή ἀποθάνωμε μέ τίς ἁμαρτίες μας.
- Γιά νά ἐλευθερωθοῦμε ἀπό τήν ἁμαρτία.
- Γιά νά ζήσωμε αἰώνια ζωή.
- Σκοτάδι γιά τούς Αἰγυπτίους - φῶς γιά τόν λαό τοῦ Θεοῦ.
- Σκοτάδι γιά ἐκείνους πού ζοῦν μακριά ἀπό τόν Θεό -φῶς γιά ἐκείνους πού ζοῦν κοντά Του.
- Φωτίζει ἐκείνους, πού πιστεύουν καί προσδοκᾶνε ἀνάσταση νεκρῶν καί ζωή τοῦ μέλλοντος αἰῶνος.
- Φωτίζει τήν ζωή, τήν ψυχή, τά ἔργα, τό παρόν, τό παρελθόν, τό μέλλον, τίς σκέψεις μας, τόν ψυχικό μας κόσμο, τόν διπλανό μας, τόν μακρινό μας, τό σύμπαν!
Ποῖος θά μποροῦσε νά τίς βοηθήσει μαῦρα μεσάνυκτα, στήν ἐρημιά;
῾Η ἀπάντηση τούς ἐρχόταν αὐτόματα:
-Κανείς!
᾿Αχτίδα συμπαράστασης δέν φαινόταν καμμία!
3. Καί ἔτσι ἀρχίζει ἡ κατάθλιψη. ῾Ο λίθος, ἀπό ταφόπλακα στόν τάφο τοῦ Χριστοῦ, γίνεται ταφόπλακα ἐπάνω στήν καρδιά τους!
᾿Απελπισία! ᾿Από παντοῦ! Καί ὅμως πᾶνε! Συνεχίζουν νά περιπατοῦν!
῎Αλλος στήν θέση τους θά ἔλεγε:
- Καί λοιπόν; Τί πιά καί ἄν Τόν ἀλείψωμε μέ μῦρα; Τί θά γίνει; Νεκρός εἶναι! Καί νεκρός θά μείνει! Καί νεκρός σημαίνει: Μηδέν. Τίποτε.
᾿Αλλά οἱ μυροφόρες, δέν ἔκαναν πίσω.
Μέσα τους κυριαρχοῦσε -τό συναίσθημα; Ὄχι μόνο! Καί τό καθῆκον. Καί τό καθῆκον, καί μάλιστα τό θρησκευτικό, προέχει. Εἶναι ἐπάνω ἀπό ὅλα. Ἔπρεπε νά πᾶνε! Καί Ἐπήγαιναν. Χωρίς νά κάνουν πίσω! Contraomnemrationem. Ἀντίθετα σέ κάθε λογική. Καί ὅλο καί προχωροῦν! Καί ὅλο καί πλησιάζουν!
Καί ὅταν πλησίασαν ἀρκετά, παρ᾿ ὅλο πού ἦταν νύχτα, «θεωροῦσιν»· τεντώνουν τά μάτια τους ἐρευνητικά· καί βλέπουν, ὅτι:
Καί λοιπόν;
-Λοιπόν! Σέ τέτοιες περιπτώσεις, καί καθόλου μυαλό νά μήν ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ἀκόμη καί ἄν δέν διανοεῖται καθόλου,καταλαβαίνει!
Τί καταλαβαίνει; Καταλαβαίνει, ὅτι κάτι γίνεται!
τί ὅμως εἶναι αὐτό τό «κάτι»;
τί ἄραγε νά ἔγινε;
τί μπορεῖ νά ἔγινε;
Α'
ΤΑΦΟΣ ΚΑΙ ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ
α. Τά κλειδιά τοῦ θανάτου καί τοῦ ἅδη.
1. Ἄς μεταφερθῦμε γύρω στίς τρεῖς χιλιάδες χρόνια πίσω. Καί βάλε. Τότε στό Ἰσραήλ ζοῦσε ἕνας ἥρωας. Ὁ Σαμψών.
῾Ο Σαμψών ἦταν ἕνας σπάνιος ἄνδρας.
Μιά ἡμέρα κατέβηκε στήν Γάζα. Γιά προσωπικές του ὑποθέσεις. Οἱ Γαζαῖοι, παλαιστίνιοι εἰδωλολάτρες, τόν εὕρισκαν συνεχῶς μπροστά τους· τόν εἶχαν ἀντίπαλο· καί τόν
μισοῦσαν. Καί σκέφθηκαν νά τόν ἐξοντώσουν. ᾿Αφοῦ τόν εἶχαν στό χέρι! Καί γιά νά μή τούς ξεφύγει, ἔκλεισαν καί ἐκλείδωσαν τίς πύλες τῆς πόλης τους. Καί τίς φρουροῦσαν. Καί περίμεναν νά ξημερώσει. Γιά νά τόν πιάσουν, νά τόν σκοτώσουν.
Μά ὁ Σαμψών τό κατάλαβε!... Καί δέν ἐστάθη μέ τά χέρια σταυρωμένα. Σηκώθηκε καί ἐπῆγε τά μεσάνυχτα κρυφά στήν μεγάλη καί ἐπίσημη πύλη τῆς Γάζας. Καί, ἐνῶ οἱ φρουροί της εἶχαν βυθισθῆ σέ ὕπνο, βάζοντας τήν δύναμη του, ἔπιασε τήν πύλη, τήν σήκωσε ὁλόκληρη, τήν ἔβγαλε ἀπό τήν ριζέλες της, τήν «ἔκοψε» στόν ὦμο του, καί δρόμο!... Καί κουβαλώντας την (ὁ Θεός ξέρει, πόσο ζύγιζε!), ἀνέβη στήν κορυφή τοῦ βουνοῦ ἀπέναντι ἀπό τήν Χεβρών. Καί ἀπό ἐκεῖ, ἁπλώνοντας τήν φωνάρα του σάν μεγάφωνο, κοροΐδευε τούς Γαζαίους! Τούς ἔβριζε! Τούς εἰρωνευόταν! Τούς ἔλεγε:
-Ὥστε ἔτσι, «φίλοι» Γαζαῖοι! Φαντασθήκατε ὅτι μέ κλείσατε μέσα! Ὅτι μέ ἐδέσατε! Ὅτι μέ ἐφυλακίσατε! Ἀφοῦ ἐκλείσατε καλά «πύλας χαλκάς»! Νά τώρα τά χάλια σας! Δέν ψάχνετε τώρα μόνο γιά μένα! Τώρα ψάχνετε καί γιά τήν πύλη Σας! Ταλαίπωροι! Ποῦ ἐφαντασθήκατε, ὅτι κάτι κάματε!...
2. Προτύπωση τοῦ Χριστοῦ ἦταν ὁ Σαμψών.
Καί μέ τήν ἔναρξη τῆς Μιᾶς Σαββάτων, τότε πού εἶχε πιά τελειώσει τό ὅριο τῆς ἀργίας τῆς ἑβδόμης ἡμέρας, λίγο μετά τά μεσάνυχτα, «ἐδούλεψε» ὁ Ἰησοῦς· καί «πύλας χαλκᾶς», τοῦ θανάτου καί τοῦ ἅδη «συνέθλασε». Καί βγῆκε ἀπό τόν τάφο.
- Ποῦ σοῦ, θάνατε, τό κέντρον; ποῦ σοῦ, ἅδη, τό νῖκος; ἈνέστηΧριστός καί σύ καταπέπτωκας!...
Καί μή ἔχοντας τίποτε νά εἰπεῖ καί τί ποτε νά κάμει, ὁ ἅδης στενάζει καί νά κλαίει·
3. Μεγάλος ἦταν ὁ Σαμψών. Πολύ μεγάλος! Ἐπῆρε μιά τεράστια πύλη μοναχός του!
᾿Απέραντα πιό μεγάλος εἶναι ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός. Ἄνοιξε καί κατάργησε τήν πύλη τοῦ ἅδη. ᾿Ανώτερος καί μεγαλύτερος ἀπό τόν Σαμψών. Πόσο; Τόσο, ὅσο μεγαλύτερος καί φοβερώτερος εἶναι ὁ ἅδης ἀπό τήν Γάζα! Καί πολύ σωστά. Ἀφοῦ εἶναι ὁ Θεός τοῦ Σαμψών· ὁ Θεός τῶν Πατέρων· ᾿Εκεῖνος, πού μίλησε στόν ᾿Αβραάμ καί στόν Μωϋσῆ· Ὁ ὬΝ· ὁ μόνος ἀληθινός Θεός!
Αὐτός, ὁ ὬΝ, ἦλθε στή γῆ ΓΙΑ ΜΑΣ. Καί ἐσταυρώθη ΓΙΑ ΜΑΣ. «Παρεδόθη διά τά παραπτώματα ἡμῶν· καί ἠγέρθη διά τήν δικαίωσιν ἡμῶν» (Ρωμ.4,25).
Πῶς νά μή θρηνεῖ ὁ ἅδης; Πῶς νά μή λέει· «᾿Εδεξάμην θνητόν· ΩΣΠΕΡ ἕνα τῶν θανόντων»· ἀλλά ΔΕΝ ἦταν ἕνας· ἕνας κάποιος! Ἦταν ὁ ἕνας! Καί νά τό ἀποτέλεσμα: Τοῦτον κατέχειν ΟΛΩΣ ΟΥΚ ΙΣΧΥΩ!
Ἄνοιξε ὁ τάφος!
᾿Ανοιχτός ὁ τάφος!
᾿Αποκεκύλισται ὁ λίθος! Παρ᾿ ὅτι μέγας σφόδρα.
Γιατί ἄνοιξε ὁ τάφος; Γιατί ἔμεινε κενός;
Γιά νά δώσει μαρτυρία. Ὅτι Ἐκεῖνος, πού «κατετέθη» στόν τάφο ἐκεῖνο, δέν ἦταν «νεκρός»· δέν ἦταν «πεθαμένος». Ἦταν ἡ Ζωή. Ναί, Ζωή. Καί πηγή Ζωῆς. Καί Ζῶν. Καί ζωοδότης. Καί ζωοποιός. Καί ὁ τάφος Του δέν ἦταν «τάφος»· χῶρος φθορᾶς καί ἐκμηδένισης· ἀλλά μήτρα ΖΩΗΣ· τάφος Ζωοδόχος.
β.Θραύονται τά κλειδιά τοῦ ἅδη;
Γίνεται ἀνάσταση;
Γιά τήν ἀνθρώπινη λογική, πού λειτουργεῖ μέ βάση μόνο τίς ἐμπειρίες μας ἀπό τόν κόσμο αὐτό, κάτι τέτοιο φαίνεται ἀστεῖο!
Γι᾿ αὐτό καί, ὅταν ὁ ἅγιος καί πανεύφημος ἀπόστολος Παῦλος μιλώντας στήν Ἀθήνα στόν Ἄρειο Πάγο ἔκαμε λόγο γιά ἀνάσταση, οἱ σοφοί Ἀθηναῖοι ἔβγαλαν τό συμπέρασμα, ὅτι δέν ἔστεκε καλά στά μυαλά του· τόν ἐχλεύασαν· γέλασαν εἰς βάρος του· καί τόν διέκοψαν μέ τήν ἀγενῆ δικαιολογία: «Ἀκουσόμεθά σου καί πάλιν»· δηλ. Θά τά ξαναειποῦμε... (Πραξ.17,32)!
Εἶναι φανερό, ὅτι ἡ ὅποια σκέψη γιά ἀνάσταση, τούς φαινόταν παραλογισμός καί βλακεία!
Ἀλήθεια, εἶναι ποτέ δυνατό νά ξαναγίνει ἄνθρωπος, ἐκεῖνο πού ἔπαυσε πιά νά ὑπάρχει, ἀφοῦ καί τά κόκκαλα του διαλύθηκαν;
2. Στό ἐρώτημα αὐτό μᾶς δίνει ἀπάντηση ὁ Θεός. Μᾶς δίνει μιά ἀπάντηση ἐντελῶς δική Του· θεϊκή.
Μόλις γυρίζομε ἀπό τήν λιτανεία τοῦ ἁγίου ᾿Επιταφίου στήν ᾿Εκκλησία, τήν Μεγάλη Παρασκευή, διαβάζομε μία περικοπή ἀπό τόν προφήτη Ἰεζεκιήλ (Ἰεζεκιήλ κεφ.37,1-14).
Λέγει ὁ προφήτης:
Εὑρέθηκα σέ μιά ἀπέραντη πεδιάδα· γεμάτη κόκκαλα· κόκκαλα ἀνθρώπινα· πολλά σφόδρα· καί ξηρά σφόδρα· πού ἀνῆκαν σέ ἀνθρώπους, πεθαμένους «ἀπό ἀμνημονεύτων χρόνων»· πού εἶχαν τόσο φθαρῆ, ὥστε δέν εἶχε μείνει τίποτε σωστό σ᾿ αὐτά.
᾿Εστάθηκα καί τά κύτταζα· μέ ἀπορία καί θλίψη· (λέγει ὁ προφήτης). Καί νά, ξαφνικά ἀκούω τήν φωνή τοῦ Παντοκράτορος Θεοῦ, νά μέ ἐρωτάει:
-Υἱέ ἀνθρώπου, εἰ ζήσεται τά ὀστᾶ ταῦτα; Τί λές; Τί γνώμη ἔχεις; Μπορεῖ ποτέ, νά ξαναπάρουν τά ὀστᾶ αὐτά ζωή;
Μέ τήν δική μας ἁπλῆ λογική, ἡ ἀπάντηση εἶναι:
-῎Οχι. Ποτέ! Ποτέ! Ποτέ!
-Ὥστε, νομίζεις, ποτέ;
-Πόσες φορές νά τό ἐπαναλάβω τό «ποτέ»; Ποτέ, σημαίνει ποτέ!
Αὐτό θά ἐλέγαμε ἐμεῖς. ᾿Αλλ᾿ ὁ προφήτης ᾿Ιεζεκιήλ δέν ἀκολουθοῦσε τήν ἀνθρώπινη λογική. Γιατί ἤξερε, τί σημαίνει «Θεός»· καί τί «δύναμη Θεοῦ».
Καί γι᾿ αὐτό ἔδωκε «ἄλλη» ἀπάντηση. Εἶπε:
-Κύριε, Σύ οἶδας! Δηλαδή· Σύ ξέρεις. ῞Αμα Σύ θέλεις, ἅμα Σύ τό εἰπεῖς, ἅμα Σύ τό ὁρίσεις, -γίνεται!
Καί ἀκούστηκε ἡ φοβερή φωνή τοῦ Κυρίου Σαβαώθ, πού ἔλεγε:
-Υἱέ ἀνθρώπου, προφήτευσε. Δῶσε, στό ῎Ονομά Μου, ἐντολή. Σέ ποιόν; Σ᾿ αὐτά τά γυμνά ὀστᾶ. Εἰπέ τους:
-Ἔ, σεῖς κόκκαλα ξερά! ᾿Ακοῦστε τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου. ῾Ο Κύριος σᾶς λέγει: ᾿Εγώ θά σᾶς δώσω ζωή. ᾿Εγώ θά σᾶς φτιάξω νεῦρα. ᾿Εγώ θά σᾶς τυλίξω μέ σάρκα. ᾿Εγώ θά σᾶς σκεπάσω μέ δέρμα. Ἐγώ θά σᾶς δώσω ζωή. Ναί. Θά ἀποκτήσετε ζωή. Καί τότε, θά τό καταλάβετε, ὅτι ἐγώ εἶμαι ἡ Ζωή.
Καί συνεχίζει ὁ προφήτης:
Καί ἐγώ ὑπάκουσα. ῎Εκαμα αὐτό πού μοῦ εἶπε. Στράφηκα στά ξερά κόκκαλα· καί τούς μετέφερα τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ.
Καί ὑπακούοντας στό παντοδύναμο θέλημα τοῦ Κυρίου, ὅλα ἐκεῖνα τά ὀστᾶ ἀναταράχθηκαν. Καί εὑρῆκαν τήν συναρμογή τους. Καί ἔγιναν ἑνιαῖοι σκελετοί. Καί ἐπάνω τους φάνηκαν νεῦρα καί σάρκες καί δέρμα. Καί τά κόκκαλα ἔγιναν ἄνθρωποι νεκροί.
Καί μοῦ εἶπε πάλι ὁ Θεός:
-Υἱέ ἀνθρώπου, προφήτευσε. Δῶσε ἐντολή στίς ψυχές τώρα. Νά ἔλθουν· ἀπό τά τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος· ἀπό ὅπου καί ἄν εὑρίσκωνται. Καί νά μποῦν στά νεκρά σώματά τους. Νά ξαναπάρουν ζωή.
Καί ὁ Υἱός ἀνθρώπου πειθαρχεῖ. Καί μᾶς λέγει:
-Καί ἐγώ ὑπάκουσα. Τό εἶπα. Καί ἦλθαν οἱ ψυχές ἀμέσως. Καί οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι «ἔζησαν»· ἐπῆραν ζωή· ξαναπῆραν ζωή· καί σηκώθηκαν ὄρθιοι· καί «ἔστησαν ἐπί πόδας αὐτῶν»· πλῆθος ἀναρίθμητο! Καί ἄρχισε, ὅλη ἐκείνη ἡ λαοθάλασσα, νά κινεῖται!...
3. Μέ τόν ἴδιο τρόπο θά ἀναστήσει ὁ Θεός καί ὅλους τούς ἀπ᾿ αἰῶνος κεκοιμημένους. Μέ τόν ἴδιο τρόπο! Δηλαδή; Πῶς;
῾Ο Θεός Πατέρας στήν Παλαιά Διαθήκη ἔδωκε ἐντολή:
-Υἱέ ἀνθρώπου, προφήτευσον...
Καί ὁ Υἱός τοῦ ᾿Ανθρώπου, ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός, στό Εὐαγγέλιό Του, λέγει:
«Μή θαυμάζετε τοῦτο· ὅτι ἔρχεται ὥρα, ἐν ᾗ πάντες οἱ ἐν τοῖς μνημείοις ἀκούσονται τῆς φωνῆς τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Καί ἐκπορεύσονται οἱ τά ἀγαθά ποιήσαντες εἰς ἀνάστασιν ζωῆς· οἱ δέ τά φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως» (᾿Ιω. Ε, 28-29). Δηλαδή. Μήν ἐκπλήττεσθε γι᾿ αὐτά πού ἀκοῦτε. Μή σᾶς περνάει λογισμός ὅτι εἶναι πράγματα ὑπερβολικά· μή πραγματοποιήσιμα! Θά ἔλθει ὥρα, κατά τήν ὁποία ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, πού πεθαμένοι θά βρίσκωνται στά μνήματα, θά ἀκούσουν τήν φωνή τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Καί θά βγοῦν. Ὅλοι. Ἐκεῖνοι πού ἔκαναν καλά ἔργα, θά ἀναστηθοῦν γιά αἰώνια ζωή. Ἀντίθετα, ἐκεῖνοι πού ἔκαναν φαῦλες πράξεις, θά ἀναστηθοῦν γιά νά κριθοῦν.
Θά ἀναστηθοῦν ΟΛΟΙ. ᾿Ανεξαιρέτως ΟΛΟΙ. Καί τά «πρόβατα». Καί τά «ἐρίφια». Καί, χωρίς νά τό καταλάβουν πῶς, θά πᾶνε καί θά σταθοῦν στά δεξιά καί στά ἀριστερά. Γύρω ἀπό τόν θρόνο τοῦ Κυρίου τῆς Δόξης.
Ὄχι αὐτοδικαίως. Ὄχι αὐτεξουσίως. Ὄχι σύμφωνα μέ κάποιο φυσικό νόμο. Ἀλλά, ἐπειδή ἔτσι θά ὁρίσει καί διατάξει μέ τόν λόγο Του «ὁ καί νεκρῶν καί ζώντων τήν ἐξουσίαν ἔχων», ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός.
Ναί, λέγει ὁ προφήτης ῾Ησαΐας:
-«᾿Αναστήσονται οἱ νεκροί· καί ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις· καί εὐφρανθήσονται οἱ ἐν τῇ γῇ» (῾Ησ.26,19). Δηλαδή. Τήν ἡμέρα ἐκείνη, τήν ἡμέρα τῆς ᾿Αναστάσεως, θά γίνει χαρά μεγάλη.
Ἄν ἡ ζωή εἶναι χαρά, ἄς προσπαθήσωμε νά φαντασθοῦμε, τί ἀπέραντα πιό μεγάλη χαρά, θά εἶναι ἡ ἀνάσταση· τότε πού οἱ πεθαμένοι θά ἀποκτήσουν πάλι ζωή! ῾Η ἡμέρα ἐκείνη τῆς Κοινῆς Ἀνάστασης θά εἶναι ἡ πιό μεγάλη χαρά στόν κόσμο. Γιατί «Χριστός, ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο» (Α΄ Κορ.15,20). Ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν. Μέ τήν ἀνάσταση Του ἔκαμε τήν καλή ἀρχή. Θά᾿ ρθῆ καί ἡ σειρά μας.
γ. Ἀποκεκύλισται ὁ λίθος. Ὁ τάφος εἶναι κενός!
1. Νά, λοιπόν. Οἱ ἅγιες μυροφόρες πλησιάζουν στόν τάφο. «Καί θεωροῦσιν, ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος». Βλέπουν, ὅτι ὁ λίθος δέν ἦταν πιά ἐπάνω στόν τάφο. Τώρα ἦταν στημένος κάπου ἐκεῖ δίπλα. Γιά νά μαρτυρεῖ, ὅτι οἱ Ἑβραῖοι εἶχαν κάμει λάθος στήν ἐκτίμησή τους. Καί στεκόταν ἐκεῖ. Σάν τρόπαιο. Σάν τρόπαιο νίκης. Κατά τοῦ θανάτου.
Τί εἶναι τό τρόπαιο;
Οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοι μας, ὅταν σέ μία μάχη νικοῦσαν, στό σημεῖο πού ἔκαναν τόν ἐχθρό τους νά τραπῆ σέ φυγή, ἐκεῖ πού γινόταν φανερό, ὅτι θά νικοῦσαν, μετά τήν νίκη ἔστηναν σέ ἀνάμνηση τῆς νίκης, ἕνα τρόπαιο· μία στήλη· ἕνα μνημεῖο. ᾿Ανάλογα κάθε φορά μέ τά μέσα πού διέθεταν. Τέτοια τρόπαια εἶχαν στηθῆ πολλά. Σέ πολλά μέρη. Σέ ἀνάμνηση γιά μεγάλες νίκες. Καί τά τρόπαια ἐκεῖνα εἶχαν γιά τούς ἀρχαίους μεγάλη ἱερότητα. Ὅλα.
῎Ε, λοιπόν. Τό πιό ἱερό τρόπαιο νίκης, πού στήθηκε ποτέ, ἦταν ἡ πέτρα, πού ἀποκυλίσθηκε ἀπό τόν τάφο τοῦ Κυρίου. Γιατί ἦταν τρόπαιο νίκης ἐναντίον τοῦ χειρότερου ἐχθροῦ μας: ἐναντίον τοῦ θανάτου καί τοῦ ἅδου. Γιατί ἡ ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας, ἦταν ἡ ἀρχή τῆς νίκης. Τότε ὁ ἐχθρός μας αὐτός, ὁ θάνατος ἐπατήθη. Ὁριστικά θά συντριβῆ καί θά καταργηθῆ τήν ἐσχάτη ἡμέρα. Τήν ἡμέρα τῆς κοινῆς ᾿Αναστάσεως.
2. Στό κοντάκιο τῆς ἀναστάσεως λέμε:
«Εἰ καί ἐν τάφῳ κατῆλθες, ἀθάνατε, ἀλλά τοῦ ᾅδου καθεῖλες τήν δύναμιν. Καί ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστέ ὁ Θεός». Δηλαδή. Ἐνῷ μέχρι τότε ἡ θλίψη καί ἡ ἔλλειψη ἐλπίδας καθόταν σάν ταφόπλακα ἐπάνω στίς ψυχές τῶν μυροφόρων, ὁ ἀναστάς Χριστός, «φθεγξάμενος χαίρετε», τούς ἔδωκε ( καί μᾶς ἔδωκε!)παρηγορία, χαρά καί ἐλπίδα. Γιατί τότε νικήθηκε ὁ θάνατος. ᾿Από ἐκείνη τήν στιγμή, ἔπαυσε νά εἶναι γιά μᾶς ἀπειλή, κίνδυνος, φόβος. Γιατί τότε τόν ἐπάτησε ὁ Χριστός· καί τότε τόν «ἐσκύλευσε». Δηλαδή. Τοῦ «ἐπῆρε» τά ὅπλα. Τόν γύμνωσε. Τόν ἐταπείνωσε. Τόν ἐξευτέλισε. Τόν ἔβαλε στό περιθώριο. Τοῦ ἀφαίρεσε κάθε ἐξουσία καί κάθε δύναμη. Τόν κατέστησε ἀκίνδυνο.
Β΄
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΚΕΝΟΥ ΤΑΦΟΥ
α. Ἡ δύναμη τῆς ἀναστάσης
1. Τί φοβερό πού εἶναι, νά κολλάει κανείς σέ ὁρισμένες ἰδέες καί ἀπόψεις! Νά κολλάει καί νά μή ἐννοεῖ μέ κανένα τρόπο νά ξεκολλήσει! Νά πεισμώνει στήν γνώμη του· καί νά μή θέλει, οὔτε νά ἰδεῖ, οὔτε νά ἀκούσει, οὔτε καί νά σκεφθῆ πιά κάτι τό ἀντίθετο!
Ἔτσι εἶχαν πεισμώσει καί οἱ Ἑβραῖοι.
Εἶχαν φαντασθῆ ὅτι Τόν εἶχαν νικήσει. Τόν Χριστό! Πῶς ὄχι; ᾿Αφοῦ Τόν εἶχαν σταυρώσει. ᾿Αφοῦ Τόν εἶχαν θανατώσει. ᾿Αφοῦ Τόν εἶχαν θάψει. Τί μεγαλύτερη νίκη ἐναντίον Του νά εἶχαν κάμει;
᾿Αλλά εἶχαν κάμει λάθος.
2. Ἄς ἰδοῦμε, τί λένε μερικά τροπάρια ἀναστάσιμα.
«Κρύπτειν τήν ἀνάστασιν τοῦ σταυρωθέντος βουλόμενοι, μάτην ἐκοπιάσατε». Δύο χιλιάδες χρόνια τό μαρτυροῦν. Γύρω στά δύο δισεκατομμύρια (2.000.000.000) εἶναι οἱ χριστιανοί σήμερα στόν κόσμο. Καί οἱ Ἑβραῖοι, πόσοι εἶσθε; Μία σταγόνα! Δέν σᾶς προβληματίζει ἡ μαρτυρία τῆς ἱστορίας, πού εἶναι τόσο αὐθεντική;
Τόσα ἔγιναν. Τόσα ἀκούσατε. Τόσα εἴδατε. Μυαλό δέν βάζετε; ῞Ολα τά ψάχνετε, ἐκτός ἀπό τήν ἀλήθεια; Καί ἡ ἀλήθεια εἶναι: Τόν Χριστό, δέν Τόν ἀνέστησε κάποιος «ἄλλος»! Ἀναστήθηκε μόνος Του. Αὐτεξουσίως. Καί αὐτό μᾶς λέγει: Ὁ Χριστός, καί νεκρός στόν τάφο, ἦταν καί ζωντανός· καί ζωή· καί ζωοποιός. «Ἐγενόμην νεκρός· καί ἰδού ζῶν εἰμι εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων» (Ἀποκ.1,18). Ἂλλά νά, ἡ τραγωδία τῆς πλάνης τῶν Ἑβραίων συνεχίζεται.
Δέν χρειάσθηκε νά τόν σπρώξει ὁ ἄγγελος μέ τά μπράτσα του! Μόνος του ἐκύλισε! Εἶδε τόν ἄγγελο καί ἐτρόμαξε.
Ναί. ῾Ο ἄψυχος λίθος, εἶδε τόν ἄγγελο καί ἐτρόμαξε. ῎Εμψυχοι καί λογικοί, ἐμεῖς, ἀκοῦμε γιά τόν Σταυρό καί τήν ᾿Ανάσταση τοῦ Κυρίου τῶν ἀγγέλων, χωρίς νά τρομάζωμε, χωρίς νά σαλευόμαστε, χωρίς νά συγκινούμεθα; Δέν μᾶς συνταράσσει ἡ σκέψη, ὅτι καταντᾶμε ἔτσι πιό ἄψυχοι ἀπό τήν πέτρα;
Δηλαδή. Κύριε, Σύ δέν εἶχες ἀνάγκη, πρῶτα νά κατέβη ὁ ἄγγελος καί νά ἀποκυλίσει τόν λίθο, γιά νά μπορέσεις νά βγῆς! Ἐβγῆκες ἀπό τόν τάφο, ἐνῶ ἀκόμη, τόν ἐσκέπαζε ἡ ταφόπλακα· ἐνῶ οἱ σφραγῖδες ἦσαν ἀκόμη ἄθικτες. Ἐβγῆκες καί ἀπό τόν τάφο, ἐνῶ ἀκόμη ἦταν κλειστός καί σφραγισμένος· ἀκριβῶς ὅπως βγῆκες καί ἀπό τήν κοιλιά τῆς Παναγίας Μητέρας Σου, χωρίς νά παύσει νά εἶναι καί ἀνατομικά παρθένος!
Δέν χρειάσθηκε νά ἀνοίξει ὁ τάφος, γιά νά βγῆ ἀπό μέσα ὁ Σωτήρας μας. ῾Ο Θεός τῆς Δόξης δέν περιορίζεται ἀπό τίποτε.
Δηλαδή: Κύριε, ὅπως ἀπό τόν τάφο ἐβγῆκες, ἐνῶ ἦταν ἀκόμη σφραγισμένος, χωρίς νά χρειασθῆ νά τόν ἀνοίξουν·μέ τόν ἴδιο τρόπο ἐμπῆκες στό χῶρο, πού ἦσαν οἱ μαθητές Σου, χωρίς νά χρειασθῆ νά ἀνοίξει ἡ πόρτα του, πού ἦταν κλειστήκαί κλειδωμένη!
Οὔτε οἱ ἀσώματοί Σου ἄγγελοι κατάλαβαν, πῶς ἔγινες ἄνθρωπος, πῶς πῆρες σάρκα· οὔτε οἱ στρατιῶτες πού σέ φρουροῦσαν στόν τάφο, κατάλαβαν, πῶς καί πότε ἀναστήθηκες!
Ἀλλά, ἄς ἀφήσωμε τώρα τούς Ἑβραίους. Ὅπως εἴδαμε, ἀρνήθηκαν τήν ἀνάσταση ἐτσιθελικά· χωρίς ποτέ νά θελήσουν νά γευθοῦν τήν ἐμπειρία της· χωρίς νά ἔλθουν σέ ζωντανή σχέση μέ τόν Ἀναστάντα· ἀδιαφορώντας γιά τήν ἀλήθεια.
β. Ἀκρογωνιαῖος λίθος τῆς πίστεως
1. Ἄς ξαναγυρίσουμε στίς ἅγιες γυναῖκες. Εἶναι ἀλήθεια. Βαδίζουν μέσα στό σκοτάδι. Ἀλλά νά, φθάνουν στόν τάφο. Καί ἐκεῖ, «θεωροῦσιν, ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος». Εἶδαν τόν λίθο ἀποκυλισμένο. Καί γούρλωσαν τά μάτια τους. Γιατί ἦταν τεράστιος! Μέγας σφόδρα!
Ἔχει πολύ μεγάλη σημασία, ὅτι αὐτός ὁ λίθος εἶχε φύγει ἀπό τόν κενό τάφο! Μή σᾶς φαίνεται λεπτομέρεια. ῾Ο λίθος αὐτός, εἶναι γιά τήν πίστη λίθος θεμέλιος· ἀκρογωνιαῖος. ᾿Επάνω σ᾿ αὐτόν στηρίζεται ἡ πίστη μας. Γιατί «λίθος θεμέλιος» στήν πίστη μας εἶναι ἡ πίστη στήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ· καί ἡ ἐλπίδα γιά τήν δική μας ἀνάσταση. Αὐτά εἶναι τά πιό οὐσιαστικά σημεῖα τῆς πίστης μας. ῾Η πίστη στήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ· καί ἡ ἐλπίδα τῆς δικῆς μας ἀνάστασης.
2. Μᾶς λέγει μέ ἔμφαση ὁ ἀπόστολος Παῦλος:
῞Ολα τά δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι μεγάλα καί ἅγια. ᾿Αλλά ἔτσι καί περιορισθῆ ἐντελῶς ἡ πίστη στήν ἀνάσταση, ἔτσι καί ὑποβαθμισθῆ, ἔτσι καί γίνει ὑποτονική, ὅλα τά ἄλλα δόγματα καταντοῦν κενά. Καί τότε, γιά τήν ζωή μας μένει κυριάρχο ἕνα «δόγμα»· ἕνα σύνθημα: τό «φάγωμεν· πίωμεν· αὔριον γάρ ἀποθνήσκομεν»! «Εἰ Χριστός οὐκ ἐγήγερται, ματαία ἡ πίστις· κενόν δέ καί τό κήρυγμα ἡμῶν». ῎Αν ὁ Χριστός δέν ἀναστήθηκε, τότε εἶναι ἀμφίβολο, ἄν καί ἐμεῖς θά ἀναστηθοῦμε! Καί τότε, πίστη καί κηρύγματα, καταντοῦν ὅλα κούφια λόγια!... Χωρίς τήν ἀνάσταση ΜΑΤΑΙΗ ἡ πίστη· ΚΕΝΟ τό κήρυγμα. ΜΗΔΕΝ. ΛΑΘΟΣ. Τά πάντα ΛΑΘΟΣ.
3. Θεμέλιο τῆς πίστης μας εἶναι ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἐγγύηση γιά τήν δική μας ἀνάσταση εἶναι ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Γι᾿ αὐτό καί ἐμεῖς, αὐτήν τήν πίστη ἐκφράζοντας, ψάλλομε· «Τήν κοινήν ἀνάστασιν πρό τοῦ Σοῦ Πάθους πιστούμενος ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τόν Λάζαρον, Χριστέ ὁ Θεός». Δηλαδή· ὁ Χριστός, μέ τήν δική Του ἀνάσταση καί μέ τήν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου, μᾶς ἔδωκε πιστοποίηση, ὅτι θά ἐπακολουθήσει καί ἡ δική μας ἀνάσταση, ἡ κοινή ἀνάσταση, ἡ ἀνάσταση ὅλων μας.
Ἄν ὄχι, τότε μάταιη ἡ πίστη μας· καί ἐμεῖς, «ὡς ἄθεοι ἐν τῷ κόσμῳ» (Ἐφ. 2,12).
γ. Ἐλπίδα ζῶσα
1. ᾿Αλλά ὄχι. Δέν εἶναι μάταιη ἡ πίστη μας. ῾Ο κορυφαῖος Πέτρος βοᾶ καί κράζει:
Ἄν σκέπτεσθε ἔτσι, λάθος κάνετε.
«Εὐλογητός ὁ Θεός, ὁ Πατήρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ὁ κατά τό πολύ ἔλεος Αὐτοῦ ἀναγεννήσας ἡμᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν διά τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ· εἰς κληρονομίαν ἄφθαρτον καί ἀμίαντον κσί ἀμάραντον» (Α' Πέτρου 1,3-4). Δηλαδή.
δ. Χριστός ἀνέστη. Ἀληθῶς ἀνέστη!
1. Δέν θά προσπαθήσωμε νά ἐξάρωμε τήν σημασία τῆς πίστης στήν ἀνάσταση μέ ὡραῖα λόγια. Τά λόγια εἶναι λόγια. Τά λόγια εἶναι φτώχεια! Καί λένε πολύ λίγα πράγματα.
Θά ἀνατρέξωμε στήν ζωή. ῞Οπως τήν βλέπομε ὄχι στό πρόσωπο κάποιου ἁγίου, ἀλλά στά βιώματα τοῦ λαοῦ μας.
Τό 1821 τό Γένος μας ξεσηκώθηκε κατά τῶν Τούρκων. Γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν ἁγία. Καυχόμαστε γιά τήν τότε αὐτοθυσία τῶν πατέρων μας. Τά στόματά μας διαλαλοῦν τά κατορθώματά τους· γιατί ἐλάχιστοι καί ἄοπλοι, σύντριψαν στρατιές! ῞Ομως δέν εἶχαν παντοῦ καί πάντοτε ἐπιτυχίες. Νικοῦσαν καί οἱ Τοῦρκοι. Γι᾿ αὐτό τότε δέν ἀπελευθερώθη τό Γένος μας στό σύνολό του. Μερικές φορές οἱ νίκες τούς ἦσαν μεγάλες. Καί ἡ μανία τους ἐναντίον τῶν ἐπαναστατημένων ἐξοντωτική. Αὐτό ἔπαθε καί τό ὡραῑο νησί, ἡ Χίος μας.
2. Εἶχε καί ἡ Χίος ἐπαναστατήσει. ᾿Αλλά οἱ Χιῶτες νικήθηκαν. Οἱ Τοῦρκοι μπῆκαν στήν Χίο. Μέ ἐκδικητική μανία. Καί ζήτησαν νά ἐφαρμόσουν τό ᾿Ισλαμικό δίκαιο. Πού λέγει: ᾿Εκεῖνοι πού ἀντιτάσσονται στήν ἐξουσία τοῦ Σουλτάνου, - ἤ γίνονται μουσουλμᾶνοι «τοῦρκοι», ἤ σφάζονται. Καί γιά ἁπλοποίηση τῆς διαδικασίας, γιά νά μή ἐρωτᾶνε τούς Χιῶτες ἕναν-ἕναν, καί χάνουν ἔτσι τόν καιρό τους, βάζουν κάτω τόν μεγάλο Σταυρό πού τοποθετεῖται πίσω ἀπό τήν ἁγία Τράπεζα, καί διατάζουν·
-῎Αν θέλετε νά ζήσετε, ἔρχεσθε ἕνας-ἕνας. Πατᾶτε τόν Σταυρό. Δείχνετε ἔτσι, ὅτι ἀρνεῖσθε τόν Χριστό. Κάνετε σουνέτι. Καί γίνεσθε μουσουλμᾶνοι. ῞Οποιος δέν πατήσει τόν Σταυρό θά σφαγῆ.
Καί οἱ χριστιανοί Χιῶτες; Τί κάνουν;
Οἱ Τοῦρκοι ἐξοργίζονται. Καί διατάζουν.
-᾿Εμπρός! Προχωρεῖτε!
Σάν ἀπάντηση ἀκούσθηκε ἕνα «Χριστός ἀνέστη»! Στήν ἀρχή βγῆκε ἀπό ἕνα στόμα. Μά τό ἐπανάλαβαν χιλιάδες. Καί μετά ἄρχισαν ὅλοι μαζί νά τό ψάλλουν μέ ἐνθουσιασμό.
Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας, καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος.
῾Ορμοῦν οἱ Τοῦρκοι. Καί ἀρχίζουν νά σφάζουν.
Καί οἱ Ρωμιοί. Ψάλλουν. Τό «Χριστός ἀνέστη». Καί πεθαίνουν μέ τό «Χριστός ἀνέστη». ῟Ωρες ὁλόκληρες ἐκεῖνοι ἔψαλλαν. Καί ὧρες ὁλόκληρες οἱ Τοῦρκοι ἔσφαζαν!
Αὐτήν ἦταν ἡ σφαγή τῆς Χίου. ῏Ηταν ἡ μεγαλύτερη δόξα τοῦ Χριστοῦ. ῾Η πιό δυναμική ὁμολογία τῆς πίστης στόν Χριστό καί στήν ἀνάστασή Του.
῾Η πίστη στήν ἀνάσταση ἦταν γι᾿ αὐτούς ἐλπίδα ζῶσα. Καί ἐλπίδα ζῶσα σημαίνει: Τήν εἶχαν βάλει βαθειά μέσα τους. Ἡ πίστη στήν ἀνάσταση δέν ἦταν γι᾿ αὐτούς μία ἐντύπωση. Ἦταν μία «ζωή» χίλιες φορές προτιμότερη ἀπό ὁποιαδήποτε ζωή.
Δέχθηκαν νά πεθάνουν, «ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσι» (῾Εβρ. 11, 35). Ἐπειδή ἤθελαν, ὅταν θά γίνει ἡ κοινή ἀνάσταση, νά ἀναστηθοῦν σέ μιά ζωή καλύτερη· χωρίς θάνατο· χωρίς λύπη· χωρίς πόνο· χωρίς στεναγμό· γεμάτη χαρά καί εἰρήνη· κοντά στόν Χριστό.
* * *
Καί τώρα ἕνα «βάρβαρο» ἐρώτημα·
-῎Αν ἤμαστε ἐμεῖς στήν θέση τους, τί θά ἐκάναμε;
-Μήπως θά πατούσαμε τόν Σταυρό καί θά ἐκάναμε σουνέτι; Ἴσως; Πιθανῶς; ῎Η μήπως....
-῎Εχεις τό θάρρος νά εἰπεῖς, ὅτι θά περιφρονοῦσες καί σύ τήν ζωή, καί θά πέθαινες γιά τόν Χριστό καί γιά τήν ἀνάστασή Του;
-῎Οχι;
῾Υπάρχει μεγαλύτερη ἀθλιότητα, ἀπό τό νά μήν ἔχει καταλάβει ἕνας ἄνθρωπος τίποτε ἀπό τήν οὐσία τῆς πίστης μας;
᾿Αλήθεια. ῾Υπάρχει χειρότερη ἀθλιότητα;
᾿Ασχολούμεθα μέ ὅλα. Μέ ὅλες τίς ἀνόητες λεπτομέρειες γιά ἰδέες καί γεγονότα· καί ξεχνᾶμε τήν οὐσία, πού λέγει:
Γ΄
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΤΑΦΟΠΛΑΚΑΣ
α. Ἄγγελος ἐκάθισεν εἰς τόν λίθον τοῦ μνήματος.
1. Τό κατά Ματθαῖον Εὐαγέλιο, (κεφ. 28,2-4) μᾶς λέγει:
Μόλις οἱ ἅγιες γυναῖκες πλησίασαν στόν Τάφο τοῦ Κυρίου «εἶδαν ἕναν ἄγγελο. Κατέβηκε ἀπό τόν οὐρανό· Ἐκύλισε τόν λίθον ἀπό τήν θύρα τοῦ μνημείου. Καί ἐκάθισε ἐπάνω του». Ἐκάθισε ἐπάνω στόν λίθον τοῦ μνήματος τοῦ Χριστοῦ.
Ἀλήθεια, γιατί; Γιά νά ξεκουρασθῆ; Γιατί; Εἶχε τάχα κουρασθῆ; Πῶς; Μήπως προσπαθόντας νά ἀποκυλίσει τόν λίθο; Ἤ μήπως, φτερουγίζοντας νά κατεβῆ ἀπό τόν οὐρανό στήν γῆ;
Τί ἀστεῖα ἐρωτήματα προκειμένου γιά ἀγγέλους!
2. Γιατί τότε ἐκάθισε ὁ ἄγγελος στόν λίθο τοῦ μνήματος; Γιά νά ξεκουρασθῆ;
Ὄχι. Ἀσφαλῶς ὄχι. Ὄχι γιά νά ξεκουρασθῆ. Ὄχι γιά τόν ἑαυτό του.
Γιατί τότε; Γιά μᾶς!
Δέν εἶναι πιά μιά πέτρα ἁπλῆ. Εἶναι σύμβολο τῆς πίστης στήν ἀνάσταση. Καί τῆς ἀνάπαυσης πού μᾶς δίνει ἡ ἀνάσταση.
Ἦταν μιά πέτρα. Βαρειά. Καί σκληρή. Γιά τό σῶμα βαρειά κάι σκληρή. Γιά τήν ψυχή, κάθισμα ἀναπαυτικό· καί στρῶμα μαλακό.
3. Αὐτό μᾶς λέγει ἡ ταφόπλακα τοῦ τάφου τοῦ Χριστοῦ. Σύμβολο, δίδαγμα χωρίς λόγια, εἶναι ἡ ταφόπλακα. Σύμβολο, δίδαγμα χωρίς λόγια, καί τό ὅτι ὁ ἄγγελος ἐκάθισεν εἰς τόν λίθον τοῦ μνήματος.
Ἀνάπαυση ὁ λίθος – τό πιό βαρύ!
Ἀνάπαυση ψυχῆς ἡ ταφόπλακα – τό πιό καταθλιπτικό.
Ἀρχή νέας θεώρησης γιά τόν θάνατο καί γιά τόν κόσμο ὁλόκληρο, ἡ πλάκα τοῦ τάφου τοῦ Χριστοῦ.
Χαρά καί εἰρήνη μιά ταφόπλακα, πού ὅποιος μέχρι τότε τήν ἔφερνε στόν νοῦ του, τόν ἔπιανε ψυχοπλάκωμα. Γιατί ὁ τάφος ἐκεῖνος ἄνοιξε καί ἐπήγασε ζωή! Ἔγινε πηγή ζωῆς· αἰώνιας ζωῆς.
Καλότυχος, λοιπόν, ὅποιος πάει καί κάθεται μαζί μέ τόν ἄγγελο, κοντά στόν ἄγγελο, δίπλα στόν ἄγγελο, σέ ἐκεῖνον τόν λίθο, στόν λίθο τοῦ μνήματος τοῦ Χριστοῦ.
4. Χῶρος σκυθρωπότητας θεωρεῖτει ὁ τάφος. Σέ ὅλο τόν κόσμο. Χῶρος πίκρας. Χῶρος κατάθλιψης. Μαυρίλα ὁ θάνατος. Ὅλα γύρω του σκοτεινά. Αὐτή εἶναι ἡ κατάσταση δίπλα σέ τάφο!
Ἀλλά τό πρόσωπο τοῦ ἀγγέλου πού ἐκάθισε στόν λίθο τοῦ μνήματος τοῦ Κυρίου, δέν ἦταν σκυθρωπό· ἦταν σάν ἀστραπή· ἔλαμπε σάν ἀστραπή. Ἀπό χιλιάδες μέτρα μακρυά! Καί τό ἔνδυμά του ἦταν λευκό σάν χιόνι. Καί οἱ στρατιῶτες πού «πληρωμένοι» ἀπό τούς Γραμματεῖς καί Ἀρχιερεῖς τῶν Ἑβραίων φρουροῦσαν τό μνημεῖο, ἔτρεμαν ἀπό τόν φόβο τους καί εἶχαν γίνει σάν νεκροί ( Ματθ. 28,3-4)!
Γιά νά μᾶς δώσει νά κταλάβωμε, ὅτι ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ζωή καί δύναμη· εἶναι χαρά καί ἐλπίδα.
5. Μά εἶναι γνωστό, ὅτι τά σύμβολα θέλουν ἐξήγηση. Δέν τά καταλαβαίνει – δέν μπορεῖ νά καταλάβει - ὁ κάθε ἀνυποψίαστος. Καί, ὅπως εἴδαμε, οἱ μυροφόρες γυναῖκες, παρ᾿ ὅτι ἅγιες, ἦταν τότε ἐντελῶς ἀνυποψίαστες. Δικαιολογημένα. Γυναῖκες, πλάσματα ἀδύνατα, ἐτρόμαξαν. Καί ὄχι ἁπλᾶ ἐτρόμαξαν. Τίς κατάλαβε τρόμος καί ἔκτσασις. Οὔτε καρδιά εἶχαν, οὔτε μυαλό, νά καταλάβουν, τί μήνυμα ἔδινε στόν κόσμο τό γεγονός, ὅτι στήν ταφόπλακα τοῦ τάφου τοῦ Χριστοῦ ,ἦταν τώρα καθισμένος ἕνας ἀστραπόμορφος ἄγγελος!
Σέ τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται κάποιος νά παρεμβῆ, νά πάρει τόν λόγο, νά ἐξηγήσει καί νά ἀναλύσει τό σύμβολο! Καί στήν περίπτωση αὐτή παρεμβαίνει ὁ ἴδιος ὁ ἄγγελος.
β. Παρεμβαίνει ὁ ἄγγελος.
1. Ἀπό τήν μιά μεριά, οἱ ἄνδρες νυχτοφύλακες νεαροί στρατιῶτες ἔχουν καταντήση ἀπό τό φόβο σάν νεκροί. Καί ἀπό τήν ἄλλη, οἱ ἅγιες μυροφόρες αὐτό τό βλέπουν. Καί τό θερμόμετρο τοῦ φόβου καί τρόμου τους ἀναβαίνει κατακόρυφα.
Ἀκριβῶς γι᾿ αὐτό, παρεμβαίνει ὁ ἄγγελος καί τούς λέγει:
- «Μή φοβεῖσθε ὑμεῖς· οἶδα γάρ, ὅτι ᾿Ιησοῦν τόν ἐσταυρωμένον ζητεῖτε». Δηλαδή. Μή φοβεῖσθε σεῖς! Τό ξέρω. Σεῖς ψάχνετε νά βρῆτε τόν ἐσταυρωμένο Ἰησοῦ! Κάποιοι ἄλλοι, οἱ στρατιῶτες πού φρουροῦσαν τόν τάφο, τό βλέπετε, μόλις μἐ εἶδαν, ἀπό τόν φόβο «ἐσείσθησαν»· καί ἔγιναν σάν νεκροί! Σεῖς, μή φοβεῖσθε. Σεῖς νά χαίρεσθε, πρέπει:
2. Ἡ ἀνάσταση Του πρέπει νά μᾶς γεμίζει χαρά καί ἐλπίδα.
Σέ ἕνα τροπάριο, πού τό ψάλλομε στίς 2 ᾿Ιανουαρίου, ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός λέγει στόν φίλο καί ἠγαπημένο Του·
-᾿Ιωάννη Βαπτιστά, ὁ ἐν μήτρᾳ γνωρίσας Με, ἐν ποταμῷ Μοι διακόνησον.
᾿Εκτείνας τήν χεῖρα σου, ἅψαι τῇ παλάμῃ τῆς κορυφῆς Μου τῆς ἀχράντου. Καί, ὅταν ἴδῃς τά ὄρη τρέμοντα καί τόν ᾿Ιορδάνην ἐπαναστρεφόμενον, σύν τούτοις βόησον: ῾Ο σαρκωθείς ἐκ Παρθένου εἰς ἡμῶν σωτηρίαν, Κύριε, δόξα Σοι.
Δηλαδή.
᾿Ιωάννη Βαπτιστά, σύ πού Μέ κατάλαβες τότε, πού ἀκόμη ἤσουν στήν μήτρα τῆς μάνας σου καί Ἐγώ στήν κοιλιά τῆς δικῆς Μου, μή Μοῦ προβάλλεις ἀντιρρήσεις τώρα! Κάνε ἐκεῖνο πού σοῦ λέγω· ῞Απλωσε τό χέρι σου. Βάλε το ἐπάνω στό κεφάλι Μου. Τό ξέρω. Μόλις θά γίνει αὐτό, θά ἀρχίσουν τά βουνά νά τρέμουν· καί ὁ ᾿Ιορδάνης θά στραφῆ ὀπίσω, βλέποντας χέρι ἀνθρώπου, σάν γιά νά δώσει εὐλογία, ἐπάνω στό κεφάλι ᾿Εκείνου, πού εἶναι ἡ πηγή τῆς εὐλογίας καί τῆς χάρης. Ἀλλά ,μή φοβεῖσαι. Δέν ἦλθα νά καταστρέψω τόν κόσμο. Οὔτε νά τόν τιμωρήσω. Νά τόν σώσω ἦλθα. Κατανόησε τό μυστήριο. Καί ἕνωσε καί σύ τήν φωνή σου μέ τόν ᾿Ιορδάνη καί μέ τά ὄρη· καί φώναξε: Κύριε, ἔγινες ἄνθρωπος γιά μᾶς, γιά νά μᾶς σώσεις. Κύριε, γεννήθηκες ἀπό τήν Παρθένο γιά μᾶς, γιά νά μᾶς σώσεις. Κύριε, ὅλα ὅσα ἔκαμες τά ἔκαμες γιά μᾶς, γιά νά μᾶς σώσεις. Τό καταλάβαμε. Τό κατανοήσαμε. Σέ εὐχαριστοῦμε. Δόξα Σοι!...
Τό τροπάριο αὐτό σ᾿ ἐμᾶς λέγει:
- ῎Εχετε πίστη καί ἐμπιστοσύνη στόν Χριστό. Εἶναι ὁ Σωτήρας μας. ῏Ηλθε στήν γῆ γιά μᾶς. Καί ὅλα, ὅσα ἔκαμε καί ἔπαθε, τά ἔκαμε καί τά ἔπαθε γιά μᾶς.
3. Τόν ᾿Ιησοῦν ζητεῖτε; Μή φοβεῖσθε!
Ξέρετε, τί λέει μέ τά λόγια αὐτά στίς μυροφόρες ὁ ἄγγελος;
-Σᾶς καμαρώνω! Σᾶς θαυμάζω! ῎Οχι γιά τήν κορμοστασιά σας. ῎Οχι γιά τήν ὀμορφιά σας. ῎Οχι γιά τήν γοητεία σας. Γιά τό μυαλό σας, σᾶς καμαρώνω. Γιατί ἔχετε σοφία· σοφία Θεοῦ.
῾Η μεγαλύτερη σοφία στόν ἄνθρωπο εἶναι, νά ψάχνει γιά τόν Χριστό· καί νά πιστεύει στήν ἀνάσταση καί στήν αἰώνια ζωή.
4.Ἐρώτησε ὁ ἄγγελος:
-Ποῖον ζητεῖτε; Τόν Ἰησοῦν; «Οὐκ ἔστιν ὧδε» (Μαρκ. 16,6). Δέν εἶναι πιά ἐδῶ. Δέν εἶναι πιά στόν τάφο. Ἀναστήθηκε. Βγῆκε.
-Καί ποῦ εἶναι τώρα;
-Εἶναι ἐκεῖ. ᾿Εκεῖ ἐπάνω. Ψηλά· ᾿Ανῆλθε. Στόν Οὐρανό. ΓΙΑ ΜΑΣ. Γιά νά μᾶς ἑτοιμάσει ΤΟΠΟ. Καί κάθεται τώρα. Στά δεξιά τοῦ ΠΑΤΕΡΑ. ΓΙΑ ΜΑΣ. Καί περιμένει. Νά ἔλθει ἡ ὥρα. Καί γιά μᾶς. Γιά νά ἔλθει πάλι. Νά μᾶς παραλάβει. ΚΟΝΤΑ ΤΟΥ. ΜΑΖΙ ΤΟΥ. ΣΤΗΝ ΔΟΞΑ ΤΟΥ. ΣΤΗΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ.
Αὐτός εἶναι ὁ πόθος τοῦ Κυρίου μας γιά μᾶς.
Νά μᾶς πάρει κοντά Του. Γιά νά εἴμασθε γιά πάντα κοντά Του.
Γιά νά ἔχωμε αἰώνια χαρά καί αἰώνια ζωή. ΚΟΝΤΑ ΤΟΥ. ΚΑΙ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΑΝΑΡΧΟ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ.
* * *
Συμπέρασμα.
῾Η μιά ἐπάνω στήν ἄλλη ἔφθαναν οἱ πληγές τοῦ Φαραώ. Προσπαθοῦσε ὁ Θεός, νά σπρώξει ἕναν ἄνθρωπο, πού πίστευε τόν ἑαυτό του μυαλωμένο καί σοφό, σέ σκέψεις σωστές· σέ ἐπίγνωση· ἀλλά κάθε φορά ὁ Φαραώ τό εὕρισκε καί «λογικό» καί «σωστό», νά μένει στό δικό του! Γιατί, ὅπως τό εἶπε καί τό παρατήρησε ὁ ἴδιος ὁ Θεός:
«Αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν μέ ἐντρέπεται καθόλου» (Ἐξοδ. 11,3)! Δέν τοῦ περνάει ἀπό τόν νοῦ, οὔτε τί εἶμαι ἐγώ· οὔτε τί εἶναι αὐτός!
῎Ετσι μέ ἐντολή τοῦ Κυρίου, ἦλθε στήν Αἴγυπτο μιά νέα παράξενη πληγή.
῎Εγινε στή γῆ Αἰγύπτου σκότος ψηλαφητό. Σκότος, γνόφος καί θύελλα ἐπί τρεῖς ἡμέρες. Σκοτάδι τόσο πηκτό, πού ἐπί τρεῖς ἡμέρες δέν μπόρεσε κανείς νά ἰδεῖ τόν διπλανό του! Καί ἔμειναν τρεῖς ἡμέρες στά κρεββάτια τους!
᾿Αλλά αὐτό ἴσχυε μόνο γιά τούς Αἰγυπτίους. ᾿Εκεῖ πού ζοῦσαν οἱ ῾Εβραῖοι, ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, ἦταν ἄπλετο φῶς. Τόσο φῶς, πού ἔκαναν χωρίς καμμιά δυσκολία ὅλες τίς δουλειές τους(῎Εξοδ. 10, 21-23).
᾿Αλήθεια! Τί παράδοξα τά ἔργα τοῦ Θεοῦ!
Κάτι τό ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τό φῶς τῆς ἀναστάσεως.
᾿Από αὐτό τό φῶς οἱ νοητοί Αἰγύπτιοι, ἐκεῖνοι πού δέν προσδοκοῦν ἀνάσταση νεκρῶν, δέν ἔχουν ΟΥΤΕ ΑΧΤΙΔΑ.