Ο ΧΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΙΣΧΙΛΙΩΝ (Ματθ. 14, 14-22)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ
(Διασκευή ομιλίας στη Ράχη, στις 25/7/2004)
1. «Όταν φύγεις από κοντά μου, δεν ησυχάζω», λέει ο Χριστός
Όταν ερχόμαστε στην Εκκλησία για να λατρεύσουμε και να προσκυνήσουμε τον Χριστό, δεν ερχόμαστε να του δώσουμε κάτι, αλλά να του ζητήσουμε και να πάρουμε κάτι. Και αυτό το «κάτι» είναι η αγάπη Του και η ευλογία Του. Αγάπη και ευλογία για τον Θεό είναι το ίδιο πράγμα. Όπως για ένα επίγειο πατέρα, η αγάπη του και η ευλογία του –η καλή του διάθεση- για το παιδί του, είναι το πρώτο και το κύριο. Και για τον κάθε άνθρωπο η αγάπη που απολαμβάνει από τους άλλους, είναι το μεγαλύτερο και το ουσιωδέστερο. Γι’ αυτό λέμε εκείνη την όμορφη παροιμία: «Ο λόγος σου με χόρτασε. Το φαΐ σου φάτο». Όταν δηλαδή δοκιμάζουμε και συναντάμε αγάπη, ούτε περιποίηση θέλουμε, ούτε φαΐ, ούτε πιοτό, ούτε τίποτε. Γεμίζει η καρδιά. Και όταν γεμίζει η καρδιά, γεμίζει ολόκληρος ο άνθρωπος. Στην Εκκλησία ερχόμαστε να απολαύσουμε την αγάπη του Χριστού. Όταν την έχουμε και την κερδίζουμε, δεν ζητάμε τίποτε άλλο. Και ξέρουμε ότι οι εκδηλώσεις της αγάπης Του είναι πολλές.
Σε μας, όταν κάποιος μας φταίει, μας κάνει και αγανακτούμε και οργιζόμαστε. Δεν θέλουμε να τον βλέπουμε μπροστά μας. Και όταν τον δούμε θέλουμε να τον βρίσουμε και ει δυνατόν και να τον τιμωρήσουμε. Να του δείξουμε με όλους τους τρόπους που διαθέτουμε, την απέχθειά μας. Αλλά ο Χριστός λέει:
«Όταν ένας πατέρας θυμώσει πολύ με το παιδί του, το αποπαιδίζει. Το εγκαταλείπει. Το βγάζει από την αγάπη του και από το σπίτι του». Και συνεχίζει μιλώντας για τον εαυτό Του: «Και αν ακόμα ένας πατέρας εγκαταλείψει και ξεχάσει το παιδί του και μία μητέρα σταματήσει να αγαπάει το παιδί της σαν μητέρα, και το απεχθάνεται και το μισεί, και δεν θέλει να το δει… έστω και αν υπάρξει τέτοια περίπτωση, εγώ ποτέ δεν θα σας εγκαταλείψω και ποτέ δεν θα σας ξεχάσω».
Τι χειρότερο να έκανε κανείς από κείνα που έκανε ο Αδάμ μέσα στον Παράδεισο;
Τι χειρότερο να έκανε από εκείνο που έκανε ο Κάιν που σκότωσε τον αδελφό του;
Τι χειρότερο να έκανε από όσα έκαναν οι άνθρωποι την εποχή του Νώε; Που ξέχασαν Χριστό και Θεό, και κοίταζαν μόνο την διασκέδασή τους, το γλέντι τους, το φαΐ τους και το πιοτό τους;
Τι χειρότερο να έκανε από εκείνα που έκαναν οι Σοδομίτες;
Παρά ταύτα ο Χριστός λέει: «και αν σας ξεχάσουν ο πατέρας σας και η μητέρα σας, εγώ δεν θα σας ξεχάσω ποτέ».
2. Να εκτιμήσουμε την αγάπη Του
Και κατέβηκε ο Χριστός, ο Θεός μας, στον κόσμο και έψαξε να μας βρει. Πώς έψαξε να μας βρει;
Τρέχοντας συνεχώς, μιλώντας συνεχώς για την αγάπη του Θεού και δείχνοντας συνεχώς με τα έργα Του τα καλά και τα θαύματα το ενδιαφέρον Του και την στοργή Του, για εκείνους που οι άνθρωποι τους έχουν περιθωριακούς. Για ένα δαιμονισμένο, για ένα παράλυτο, για ένα λεπρό, για ένα στραβό. Και για εκείνους που τους έχουμε μόνο για τον τάφο. Για ένα πεθαμένο. Και ανάστησε πεθαμένους.
Έψαχνε να βρει αφορμή να μας δικαιολογήσει και να δείξει την αγάπη Του. Και πού την έδειξε την αγάπη Του; Σταυρώθηκε για μας. Έγινε θυσία για μας. Τι τον έκανε τον Χριστό να σταυρωθεί για μας; Ένα μόνο. Η αγάπη Του.
Λέει ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: «Κύριε Ιησού Χριστέ, εσύ ήλθες στον κόσμο και σταυρώθηκες, ο Θεός της δόξης, για μένα τον αμαρτωλό. Για να μου δείξεις την αγάπη σου. Το κατάλαβα. Γι' αυτό σε αγαπώ και εγώ. Και θέλω να σου δείξω την αγάπη μου. Αξίωσέ με λοιπόν, όπως έχυσες εσύ το αίμα σου για μένα, να χύσω και εγώ το αίμα μου για σένα. Όπως πέθανες εσύ για μένα, να πεθάνω και εγώ για σένα».
Ο άνθρωπος από το θέλημα του Θεού φεύγει με δική του κρίση, με δική του γνώμη, με δική του απόφαση και με δική του ευθύνη, γι’ αυτό και με δική του ενοχή. Και έρχεται ο Χριστός και γίνεται θυσία πάνω στο Σταυρό. Και με το αίμα Του μας πλένει από την ενοχή μας, από την ευθύνη μας, από την αμαρτία μας. Όμως αδελφοί μου, μένει για μας ένα χρέος. Ποιό είναι το χρέος; Να ψάχνουμε, να βρούμε τον τρόπο να αγαπήσουμε τον Χριστό για εκείνα που μας έκανε. Και να του ανταποδώσουμε και εμείς κάτι για την αγάπη Του.
Ας κάνουμε μερικές σκέψεις προβληματισμού.
Ο άσωτος υιός ήταν το μικρότερο παιδί ενός καλού Πατέρα μαζί με τον άλλο, τον πρεσβύτερο γυιό. Φυσικά και τα δυό είχαν όλα τους τα καλά μέσα στο σπίτι του πατέρα τους. Ο ένας πήγαινε καλά, ο άλλος δεν του άρεσε, αλλιώς τα ήθελε. Και επειδή μέσα στο σπίτι του πατέρα του, δεν θα έκανε εκείνα που ήθελε, ξεπόρτισε. Πώς ξεπόρτισε;
Αφού πρώτα φόρεσε το προσωπείο της αναισχυντίας, όπως κάνουν όλοι οι άνθρωποι όταν ξεπορτίζουν από το δρόμο του Θεού. Και είπε στον πατέρα του: «Πατέρα, εκείνα που θα μου έδινες -και μερικά άλλα που μου χρωστάς- φέρτα μου τώρα, γιατί εγώ θέλω να γλεντήσω, με τον δικό μου τρόπο».
Τα πήρε, έφυγε και πήγε να γλεντήσει. Αλλά κάποια μέρα κατάλαβε ότι η συμπεριφορά του και ο δρόμος του ήταν λάθος. Και πήρε την απόφαση να μη καταστραφεί μια για πάντα. Αλλά να διορθωθεί έστω και με λίγη ταπείνωση. Αποφάσισε δηλαδή να γυρίσει κοντά στον Πατέρα του.
Πώς γυρίζει ο άνθρωπος κοντά στον πατέρα του;
Τα λέμε αδελφοί μου, γιατί όλοι μας φταίμε, όλοι μας σφάλλουμε, όλοι μας κάνουμε λάθη. Και ο τρόπος με τον οποίο κάνουμε τα λάθη μας είναι γνωστός. Να το πούμε απλά.
-Να πάμε στην Εκκλησία σήμερα Κυριακή;
-Έλα καημένε, θα λιγωθούμε κειπέρα μια ώρα ορθοστασία. Και θα ακούμε τα μουρμουρίσματα του παπά και των ψαλτάδων. Κάτσε να πιούμε τον καφέ μας… Ή, αντί να πάω στην Εκκλησία, καλύτερα να βγω στο μπαλκονάκι μου, να πάρω λίγον αέρα τώρα το καλοκαίρι.
Αυτά τα λόγια αδελφοί μου, αυτές οι σκέψεις οι εσωτερικές, άμα τις αναλύσουμε, λίγη αναίδεια δείχνουν απέναντι του Πατέρα μας «του εν τοις ουρανοίς;
Είναι σαν να του λέμε: «Δεν μου χρειάζεσαι. Έχω καλύτερο τρόπο να αξιοποιήσω εγώ τη ζωή μου, από ό,τι κοντά σου».
Ποιά είναι η σωστή απόφαση;
-Είναι Κυριακή! Ω Θεέ μου. Θα ‘ρθω και εγώ, να σου δείξω για λίγο ότι σε αγαπάω. Εσύ κατέβηκες από τον ουρανό για μένα. Και εγώ δεν θα περπατήσω από το σπίτι μου, να ‘ρθω στην Εκκλησία σου, κοντά σου, για να σου πω ένα «ευχαριστώ»; «Δόξα νάχεις Θεέ μου, που έφερες πάλι την ώρα της προσευχής», όπως λέει μία ευχή, μέσα στη λατρεία μας. «Σε ευχαριστούμε Θεέ μου, που μας φώτισες και μας έδειξες το δρόμο και μας έφερες όλους εδώ, στην Εκκλησία την ώρα της προσευχής. Να σε δοξολογήσουμε, να σε επικαλεστούμε, να σου δείξουμε ότι σε έχουμε Πατέρα και Κύριό μας».
Είναι τόσο μεγάλη αυτή η θυσία; Αξίζει όσο εκείνο που έκανε ο Χριστός για μας; Αξίζει τίποτα μπροστά σ’ εκείνο που λέγει ο άγιος Κοσμάς; Και το έκανε έργο; Που πέθανε για τον Χριστό;
3. Ψωμί επίγειο και Άρτος ουράνιος
Για να μας το δείξει ακόμα περισσότερο ο Χριστός, ότι κοντά Του δεν χάνουμε ποτέ, έκανε το θαύμα που ακούσαμε σήμερα. Βρέθηκε μας λέει το Ευαγγέλιο σε μια έρημο. Εκεί μαζεύτηκαν άνθρωποι πολλοί. Πέντε χιλιάδες άνδρες και πολλές γυναίκες, ο Θεός ξέρει πόσες. Ακούγανε όλη την ημέρα το λόγο Του. Όχι ένα τεταρτάκι και να αγανακτούνε. Στο τέλος, πάνε οι μαθητές και του λένε:
-Πέσ’ τους να φύγουν, να πάνε κάπου να φάνε. Νύχτωσε. Τι θα γίνουν αυτοί οι άνθρωποι;
Λέει ο Χριστός:
-Γιατί να φύγουν; Πρώτα να φάνε και μετά να φύγουν.
-Τι να φάνε Χριστέ μου;
-Δεν έχουμε;
-Δεν έχουμε, λένε. Πέντε ψωμιά και δύο ψάρια.
Όχι για αντίδωρο δεν έφταναν, ψιχουλάκι θα έπρεπε να πάρουν τόσες χιλιάδες άνθρωποι, από πέντε ψωμιά.
-Φέρτε τα εδώ και έννοια σας.
Τα πηγαίνουν και αρχίζει ο Χριστός να κόβει. Παίρνουν οι ίδιοι και μοιράζουν και τι παράξενο! Δεν τελειώνουν. Έφαγαν όλοι, χόρτασαν και περίσσεψαν περισσότερα. Δώδεκα καλάθια. Περισσότερα από εκείνα που είχαν στην αρχή. Πώς έγινε; Έγινε με το θέλημα του Θεού.
Για μας αδελφοί μου, υπάρχουν δυσκολίες. Για τον Θεό δεν υπάρχει δυσκολία. Για μας υπάρχουν αδιέξοδα. Για τον Θεό δεν υπάρχει αδιέξοδο. Κανένα. Γιατί είναι πάνσοφος, πανάγαθος, και παντοδύναμος.
Γι' αυτό και μας διδάσκει με το σημερινό Ευαγγέλιο ο Χριστός, ότι είναι χίλιες φορές καλύτερα να ελπίζει ο άνθρωπος στον Θεό, παρά να δουλεύει σκληρά σαν ταύρος. Τον κόπο και τη δουλειά της Κυριακής, που έπρεπε να είναι αφιερωμένη στην λατρεία του Θεού, τον παίρνει ο αέρας, χάνεται.
Γιατί ο Χριστός έδωσε στους ανθρώπους να φάνε;
Τους έδωσε να φάνε ψωμί. Για το σώμα. Θέλοντας να μας δείξει την φροντίδα Του, για την τροφή του σώματος. Δική Του φροντίδα είναι. Γιατί είναι Πατέρας μας, δεν μας αφήνει ποτέ ανεπιμέλητους, αφρόντιστους, μοναχούς μας. Αλλά ο Χριστός μας διδάσκει, ότι δεν είμαστε μόνο σώμα. Έχουμε και ψυχή. Δεν ζούμε μόνο εδώ. Αλλά έχουμε και αιώνια ζωή.
Και όπως μας δίνει τροφή για το σώμα, μας δίνει και τροφή για την ψυχή. Και όπως μας δίνει λογική και εξυπνάδα, για να κυβερνήσουμε την ζωή μας πάνω στη γη, έτσι μας δίνει και πίστη και το θέλημά Του και το λόγο Του, για να κυβερνήσουμε την ζωή μας προς την αιώνια ζωή.
Και μας λέγει ότι, τροφή για την ψυχή είναι ο λόγος του Θεού, τροφή για την ψυχή είναι η προσευχή, τροφή για την ψυχή είναι η νηστεία, η υπακοή στο λόγο του Θεού. Και πάνω από όλα, τροφή για την ψυχή είναι το σώμα και το αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, το οποίο μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία και μας δίνει την αιώνια ζωή. Γι’ αυτό σταυρώθηκε ο Χριστός. Για να το τρώμε το σώμα Του «εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον».
Ερώτημα τώρα:
-Πόσες μέρες κάνεις χωρίς φαγητό;
-Ημέρες; Μα τι λες;
-Κάνεις από το πρωί μέχρι το μεσημέρι αγόγγυστα χωρίς φαγητό; Ή αρχίζεις και γκρινιάζεις; Θεία Κοινωνία, τροφή της ψυχής σου, από ποτέ έχεις να πάρεις; Από πότε; Πόσα χρόνια; Όταν η κοιλιά σου σε κόψει, χαλάς τον κόσμο. Όταν η ψυχή κλαίει και φωνάζει ότι θέλει κάποια τροφή, φάρμακο αθανασίας, τροφή για την αθανασία, τι κάνεις;
Δεν έπρεπε να ολιγωρούμε στο θέμα αυτό ποτέ και για τίποτα. Έρχεται η νηστεία της Παναγίας μας. Δεκαπέντε ημέρες η Παναγία, νήστευσε αυστηρά για την ψυχή της. Να έχει καλό θάνατο. Να την πάρει ο Χριστός κοντά Του. Εμείς πόσες πρέπει να νηστεύουμε;
Τουλάχιστον να μιμηθούμε την Παναγία. Να νηστεύσουμε όπως εκείνη. Και να αναζητήσουμε το σώμα και το αίμα του Χριστού. Για να θεραπευτούμε.
Να δειχθούμε έξυπνοι με το μυαλό που μας έδωσε ο Χριστός. Να κάνουμε τις δουλειές μας σωστά. Κατά προτεραιότητα.
Αλλά να είμαστε έξυπνοι και με το φως του λόγου του Θεού, που μας το έδωσε οδηγό για την ψυχή μας και για την αιώνια ζωή. Να κυβερνήσουμε καλά την πνευματική μας ζωή πάνω στη γη, τρέφοντάς την με την εξομολόγηση, με την τήρηση του θελήματος του Θεού, με την προσευχή, με τη νηστεία, με τα καλά έργα της αγάπης. Και προ παντός με εκείνο για το οποίο ο Χριστός είπε ότι είναι πάνω από όλα. Το σώμα Του και το αίμα Του. Αμήν.-